Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Τα καλά "καύσιμα" των εξετάσεων

 

Επιπλέον Επιλογές:  ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Φυλλάδιο Οδηγιών για ην πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το Ακαδ. Έτος 2006-07 Αυξημένη η Βαρύτητα του Γραπτού Βαθμού από το 2006 Επιλογές Σχολών κ΄Επιστημονικών Πεδίων χωρίς απώλεια Μορίων Μέρος 1ο, 2002 -2003, Μαθήματα, Βαθμοί, κλπ Μέρος 2ο, 2002 -03, Ειδικά Μαθήματα, ΤΕΦΑΑ Νέος Τρόπος Εισαγωγής, 2005-06 Ψυχολογία εξετάσεων και συμβουλές στους υποψήφιους Η διατροφή των εξετάσεων Ημερολόγιο Εξετ. 2005 Μηχανογραφικό Δελτίο, Τρόπος Υπολογισμού Μορίων

Έχει αποδειχθεί πλέον σε εκατοντάδες έρευνες ότι η σωστή διατροφή, το πρωί, συμβάλλει στη διαφοροποίηση του δείκτη ευφυϊας και της ικανότητας μάθησης μεταξύ παιδιών που είχαν φάει ένα πλούσιο πρωινό κα αυτών που ήταν νηστικά ή είχαν φάει κάτι πρόχειρο.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι η απόδοση των παιδιών που δεν έχουν καταναλώσει ένα καλό πρωινό μειώνεται ολοένα και περισσότερο με το πέρασμα της ώρας.
Αυτό οφείλεται πολύ απλά στην ποιότητα της ενέργειας που κρύβουν οι διάφορες τροφές. Ένας καλός συνδυασμός από τροφές με υψηλή ποιότητα ενέργειας θα φέρει ασφαλώς και το ανάλογο αποτέλεσμα.
Για παράδειγμα, η βενζίνη που χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα: Τα αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας χρησιμοποιούν την "αμόλυβδη", ενώ τα υπόλοιπα τη "σούπερ". Υπάρχει βέβαια και η "απλή" που φαινομενικά μπορεί να κινήσει ένα αυτοκίνητο αλλά ταυτόχρονα το δυσκολεύει, ενώ η παρατεταμένη χρήση της επιφέρει καταστροφή του κινητήρα.
Ο οργανισμός χρειάζεται, λοιπόν, καλά "καύσιμα" για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά και το μέσον για να τα προμηθευτεί είναι οι τροφές. Και όσο καλύτερα καύσιμα έχει στην διάθεσή του τόσο αποτελεσματικότερα θα μπορέσει να τα αξιοποιήσει για τη σωστή λειτουργία του νου του, τη σωστή θρέψη του και κατ' επέκταση, την σωστή του ανάπτυξη.
Η ποιοτική διαφορά μεταξύ των τροφών έγκειται στην περιεκτικότητα τους σε διάφορα θρεπτικά συστατικά. Για να καταλάβουμε περισσότερο, αρκεί να συνειδητοποιήσουμε πως δεν τρώμε μόνο για να γεμίσουμε το στομάχι μας ή για να πετύχουμε ένα καλό γευστικό αποτέλεσμα, αλλά και για να εφοδιάσουμε τον οργανισμό μας με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ώστε να λειτουργήσει όχι μόνο σήμερα, αλλά και τα υπόλοιπα χρόνια.

Ο οργανισμός, όπως γνωρίζουμε, έχει ανάγκη απ' όλα τα θρεπτικά συστατικά που μπορεί να του διαθέσει η φύση. Ο πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη, οι διαιτητικές ίνες, οι βιταμίνες και τα μέταλλα πρέπει να συμμετέχουν στη διατροφή αρμονικά και με συγκεκριμένες αναλογίες μεταξύ τους, ώστε να υπάρξει ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν για τον οποιονδήποτε λόγο μια τροφή ή ένας συνδυασμός τροφών παρέχει ένα μέρος μόνο από τα παραπάνω, αδιαφορώντας για την αρμονική τους συνύπαρξη, τότε μακροχρόνια, θα συμβεί ότι και με το αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί απλή βενζίνη, ενώ είναι κατασκευασμένο να λειτουργεί με την καλύτερη.

Το γάλα, είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά μόνο του ή ακόμα και με το κρουασάν ή την τυρόπιτα αποτελούν πολύ φτωχό συνδυασμό, ώστε να παρέχουν την αρμονία και την σωστή αναλογία όλων των θρεπτικών συστατικών, που είναι απαραίτητα για την σωστή ανάπτυξη και καλή επίδοση του παιδιού στο σχολείο.
Η διατροφή αυτού του είδους είναι- σε μεγάλο βαθμό- ελλιπής σε αρκετές βιταμίνες, όπως η βιταμίνη C, πολύτιμη κυρίως το χειμώνα, οι βιταμίνες Α, Ε, αρκετά μέταλλα, όπως το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος- η έλλειψη των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε έντονη επιθυμία για σοκολάτα και αλμυρά αντίστοιχα- αλλά και σε μια σειρά από πρωτεΐνες και ιδιαίτερα στα αμινοξέα τους που απαιτούνται για τη σωστή χρησιμοποίηση των πρωτεϊνών του γάλακτος.
Η διατροφή των παιδιών στο σχολείο είναι και πρέπει να είναι σε απόλυτη συνάρτηση με τη διατροφή τους στο σπίτι. Το καλό πρωινό, δηλαδή, είναι θεμελιώδους σημασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο συνδυασμός των τροφών που θα δοθούν στο παιδί στο πρωινό του γεύμα, και στην συνέχεια, στο κολατσιό του στο σχολείο θα πρέπει να το εφοδιάζει ΕΠΑΡΚΩΣ με όλα τα θρεπτικά συστατικά που αναφέραμε παραπάνω.
Το πρωινό αυτό θα πρέπει να αποτελείται από ένα φυσικό χυμό φρούτων, σε αποχυμωτή που να περιέχει και καρότο, ώστε να εξασφαλίζουμε μια καλή δόση βιταμινών C και A και στην συνέχεια, θα πρέπει να συνοδεύεται από μια μερίδα δημητριακών πλήρους άλεσης όπως κουάκερ, μούσλι, βρασμένο σιτάρι, γαρνιρισμένα πάντα με άφθονους ανάλατους ξηρούς καρπούς και φρέσκα ή ξηρά φρούτα ή μια, δύο φέτες ολικής άλεσης με βούτυρο με μέλι. Επίσης, ένα αβγό συνοδευόμενο από ψωμί ολικής άλεσης ή από ένα τοστ με ψωμί ολικής άλεσης θα αποτελούσε μια θαυμάσια ιδέα. Με οποιαδήποτε απ' αυτές τις εναλλακτικές λύσεις εξασφαλίζουμε μια μεγάλη ποσότητα θρεπτικών συστατικών, όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες.
Όταν, λοιπόν, το παιδί δεν παίρνει κολατσιό από το σπίτι, θα πρέπει να μπορεί να βρει στην καντίνα του σχολείου του παστεριωμένο γάλα σε ατομική συσκευασία, σάντουιτς ή τοστ από ψωμί ολικής άλεσης με τόνο ή άπαχο ζαμπόν με τυρί άριστης ποιότητας-που θα περιέχουν επίσης, και ένα κομμάτι μαρούλι ή ντομάτα ή πιπεριά- επίσης, τουλάχιστον έτοιμους φυσικούς χυμούς χωρίς ζάχαρη και οπωσδήποτε χωρίς ανθρακικό, φρυγανιές, κουλούρια ή σταφιδόψωμα από αλεύρι ολικής άλεσης.
Παραπάνω, αναφερθήκαμε στη σημασία της διαφορετικής ποιότητας της ενέργειας και ερχόμαστε τώρα να συγκρίνουμε με τα προϊόντα που συνήθως κυκλοφορούν στις σχολικές καντίνες. Όλα αυτά παρέχουν πάρα πολλούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες, που έχουν απογυμνωθεί από τα θρεπτικά τους συστατικά, περιέχουν πολύ λίπος και ζάχαρη και τα αναψυκτικά άφθονο ανθρακικό, με αποτέλεσμα να στερείται ο οργανισμός τα στοιχειώδη συστατικά που χρειάζεται για την σωστή του ανάπτυξη. Αυτό έχει ως συνέπεια, να προετοιμάζουμε τους αυριανούς υπερχοληστεριναιμικούς, παχύσαρκους, διαβητικούς, καρδιακούς και καρκινοπαθείς ασθενείς.

Η συχνότητα και η ποιότητα των γευμάτων

Τα γεύματα θα πρέπει να είναι απλά στην σύνθεσή τους. Ενα βαρύ γεύμα προκειμένου να απορροφηθεί από τον οργανισμό μας απαιτεί μεγάλες ποσότητες αίματος που κατευθύνονται προς το στομάχι. Αυτό έχει συνέπεια να στερείται η σωστή αιμάτωση από όλα τα όργανα του σώματος και φυσικά από τον εγκέφαλο.
Αυτό που συμβαίνει τελικά είναι να μας πιάνει υπνηλία και αν δεν πάμε για ύπνο, η απόδοσή μας θα είναι αρκετά περιορισμένη. Επίσης, το καλό μάσημα των τροφών βοηθά στην καλύτερη αποδόμηση των τροφών, άρα και στην ταχύτερη πέψη τους. Τα πολλά υγρά ταυτόχρονα με τα γεύματα αραιώνουν τα πεπτικά υγρά και δυσκολεύουν την χώνεψη. Νερό είναι χρήσιμο να πίνουμε 5-10 λεπτά πριν την έναρξη του γεύματος- ώστε να μην διψάμε μετά- και κατά την διάρκεια του γεύματος έως και μια ώρα μετά, από ελάχιστο έως καθόλου. Ακόμα και το νερό θα πρέπει να το πίνουμε με μικρές γουλιές που θα τις κρατάμε λίγο στο στόμα πριν τις καταπιούμε. Με τον τρόπο αυτό ενυδατώνεται και αξιοποιεί καλύτερα το νερό το σώμα μας.
Ας μην ξεχνάμε πως το σώμα μας περιέχει 50-60% νερό και τα κύτταρά μας υπάρχουν σε περιβάλλον υγρασίας. Ενας καλά ενυδατωμένος οργανισμός μεταφέρει με ευκολία θρεπτικά συστατικά στον πυρήνα του κυττάρου και αποβάλλει τα παραπροϊόντα της θρέψης. Εφόσον οι τροφές που καταναλώνουμε είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά , τότε ο συνδυασμός με την καλή ενυδάτωση του σώματός μας θα αποτελέσουν το μυστικό της σωματικής και πνευματικής ευεξίας του σώματός μας.
?φθονο νερό, λοιπόν, αλλά και τροφές που περιέχουν αρκετό νερό, όπως τα φρέσκα φρούτα κα οι χυμοί, θα μας εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Καφές και τσάι λόγω της καφεΐνης που περιέχουν αναγκάζουν τα νεφρά να υπερλειτουργούν με συνέπεια να αφυδατώνουν το δέρμα μας. Για κάθε ποτήρι ή φλιτζάνι καφέ ή τσάι που πίνουμε θα πρέπει να καταναλώνουμε ταυτόχρονα τουλάχιστον αντίστοιχη ποσότητα νερού.
 

Ο μύθος του καφέ

 

Ποσότητα καφεΐνης που περιέχεται σε περισσότερα από τρία κουταλάκια σκόνη καφέ λειτουργεί ανασταλτικά στην ποιότητα του ύπνου. Πέρα από το νευρικό σύστημα διεγείρει την υπερέκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας με συνέπεια να μην επιτρέπει στο σώμα να πέσει σε βαθύ ύπνο και με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός δεν ξεκουράζεται επαρκώς έστω και αν φαινομενικά έχουμε κοιμηθεί αρκετές ώρες.
Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί ως βασικό συστατικό ενέργειας τη γλυκόζη. Όταν αυτή προέρχεται από φρέσκα φρούτα ή ξερά όπως σταφίδες, ξερά σύκα ή δαμάσκηνα και ίσως συνοδευόμενα και από λίγο άψητους ανάλατους ξηρούς καρπούς όπως αμύγδαλα και καρύδια, όλα αυτά μαζί αποτελούν ένα θαυμάσιο τονωτικό καύσιμο για την ομαλή και διαρκή λειτουργία του εγκεφάλου. Το ιδανικό άμεσο και ταχύτατο τονωτικό του οργανισμού είναι ένα ποτήρι φρεσκοστυμμένος χυμός.

Ευάγγελος Ζουμπανέας,
Διατροφολόγος, Διαιτολόγος

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ κ΄ ΕΚΠ/ΣΗ: Επιπλέον Πηγές Εκπαιδευτικής Νομοθεσίας