|
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: Νόμος περί Πνευματικών Δικαιωμάτων,
Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα |
Νόμος περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας
---------------------------------------------
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
4 Μαρτίου, 1993
ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 2121
Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο Νόμο που ψήφισε η Βουλή:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
Αρθρο 1
Πνευματική ιδιοκτησία
1. Οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σ? αυτό
πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα,
το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα
της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα).
2. Τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν τις εξουσίες, που προβλέπονται στα άρθρα 3
και 4 του παρόντος νόμου.
Αρθρο 2
Αντικείμενο του δικαιώματος
1. Ως έργο νοείται καθε πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή
επιστήμης, που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή, ιδίως τα γραπτά ή προφορικά
κείμενα, οι μουσικές συνθέσεις, με κείμενο ήχωρίς, τα θεατρικά έργα, με μουσική
ή χωρίς, οι χορογραφίες και οι παντομίμες, τα οπτικοακουστικά έργα, τα έργα των
εικαστικών τεχνών, στα οποία περιλαμβάνονται τα σχέδια, τα έργα ζωγραφικής και
γλυπτικής, τα χαρακτικά έργα και οι λιθογραφίες, τα αρχιτεκτονικά έργα, οι
φωτογραφίες, τα έργα των εφαρμοσμένων τεχνών, οι εικονογραφήσεις, οι χάρτες, τα
τρισδιάστατα έργα που αναφέρονται στη γεωγραφία, την τοπογραφία, την
αρχιτεκτονική ή την επιστήμη.
2. Νοούνται επίσης ως έργα οι μεταφράσεις, οι διασκευές, οι προσαρμογές και οι
άλλες μετατροπές έργων ή εκφράσεων της λαϊκής παράδοσης, καθώς και οι συλλογές
έργων ή συλλογές εκφράσεων της λαϊκής παράδοσης ή απλών γεγονότων και στοιχείων,
όπως οι εγκυκλοπαίδειες, οι ανθολογίες και οι βάσεις δεδομένων, εφόσον η επιλογή
ή η διευθέτηση του περιεχομένου τους είναι πρωτότυπη. Η προστασία των έργων της
παρούσας παραγράφου γίνεται με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων στα προϋπάρχοντα
έργα, που χρησιμοποιήθηκαν ως αντικείμενο των μετατροπών ή των συλλογών.
3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του κεφαλαίου 7 του παρόντος νόμου, θεωρούνται
ως έργα λόγου προστατευόμενα κατά τις διατάξεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας τα
προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και το προπαρασκευαστικό υλικό του
σχεδιασμού τους. Η προστασία παρέχεται σε κάθε μορφή έκφρασης ενός προγράμματος
ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι ιδέες και οι αρχές στις οποίες βασίζεται οποιοδήποτε
στοιχείο προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, περιλαμβανομένων και εκείνων στις
οποίες βασίζονται τα συστήματα διασύνδεσής του, δεν προστατεύονται κατά τον
παρόντα νόμο. Ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή θεωρείται πρωτότυπο εφόσον
είναι προσωπικό πνευματικό δημιούργημα του δημιουργού του.
4. Η προστασία του παρόντος νόμου είναι ανεξάρτητη από την αξία και τον
προορισμό του έργου, καθώς και από το γεγονός ότι το έργο προστατεύεται
ενδεχομένως και από άλλες διατάξεις.
5. Η προστασία του παρόντος νόμου δεν εκτείνεται σε επίσημα κείμενα με τα οποία
εκφράζεται η άσκηση πολιτειακής αρμοδιότητας και ιδίως σε νομοθετικά, διοικητικά
ή δικαστικά κείμενα, καθώς και στις εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης, στις
ειδήσεις και στα απλά γεγονότα ή στοιχεία.
Αρθρο 3
Το περιουσιακό δικαίωμα
1. Το περιουσιακό δικαίωμα δίνει στο δημιουργό ιδίως την εξουσία να επιτρέπει ή
να απαγορεύει: α) την εγγραφή και την αναπαραγωγή του έργου με κάθε μέσο, όπως
μηχανικά, φωτοχημικά ή ηλεκτρονικά μέσα, β) τη μετάφραση του έργου, γ) τη
διασκευή, την προσαρμογή ή άλλες μετατροπές του έργου, δ) τη θέση σε κυκλοφορία
του πρωτοτύπου ή αντιτύπων του έργου με μεταβίβαση της κυριότητας, με εκμίσθωση
ή με δημόσιο δανεισμό, καθώς και την επιβολή περιοριστικών όρων στη μεταβίβαση,
την εκμίσθωση ή το δημόσιο δανεισμό, ιδίως σε ότι αφορά τη χρήση αντιτύπων, ε)
την παρουσίαση του έργου στο κοινό, στ) τη δημόσια εκτέλεση του έργου, ζ) τη
μετάδοση ή αναμετάδοση του έργου στοι κοινό με τη ραδιοφωνία και την τηλεόραση,
με ηλεκτρομαγνητικά κύματα ή με καλώδια ή με άλλους υλικούς αγωγούς ή με
οποιονδήποτε άλλο τρόπο, παραλλήλως προς την επιφάνεια της γης ή μέσω δορυφόρων,
η) την εισαγωγή αντιτύπων του έργου, που παρήχθησαν στο εξωτερικό χωρίς τη
συναίνεση του δημιουργού, ή εφόσον πρόκειται για εισαγωγή από χώρες εκτός της
Ευρωπαϊκής Κοινότητας, που το δικαίωμα της εισαγωγής αντιτύπων στην Ελλάδα είχε
συμβατικά διατηρηθεί από το δημιουργό.
2. Δημόσια θεωρείται καθε χρήση ή εκτέλεση ή παρουσίαση του έργου, που κάνει το
έργο προσιτό σε κύκλο προσώπων ευρύτερο από το στενό κύκλο της οικογένειας και
το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον, ανεξαρτήτως από το αν τα πρόσωπα αυτού του
ευρύτερου κύκλου βρίσκονται στον ίδιο ή σε διαφορετικούς χώρους.
Αρθρο 4
Το ηθικό δικαίωμα
1. Το ηθικό δικαίωμα δίνει στο δημιουργό ίδιως τις εξουσίες: α) της απόφασης για
το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο
κοινό (δημοσίευση), β) της αναγνώρισης της πατρότητας του πάνω στο έργο και
ειδικότερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός
του στα αντίτυπα του έργου του και σε καθε δημόσια χρήση του έργου ή, αντίθετα,
να κρατάει την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο, γ) της απαγόρευσης καθε
παραμόρφωσης, περικοπής ή άλλης τροποποίησης του έργου του, καθώς και κάθε
προσβολής του δημιουργού οφειλόμενης στις συνθήκες παρουσίασης του έργου στο
κοινό, δ) της προσπέλασης στο έργο του έστω και αν το περιουσιακό δικαίωμα στο
έργο ή η κυριότητα στον υλικό φορέα του έργου ανήκει σε άλλον, οπότε η
προσπέλαση πρέπει να πραγματοποιείται κατά τρόπο που προκαλεί τη μικρότερη
δυνατή ενόχληση στο δικαιούχο, ε) προκειμένου περί έργων λόγου ή επιστήμης, της
υπαναχώρησης από συμβάσεις μεταβίβασης του περιουσιακού δικαίωματος ή
εκμετάλλευσής του ή άδειας εκμετάλλευσης του εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για την
προστασία της προσωπικότητας του εξαιτίας μεταβολής στις πεποιθήσεις του ή στις
περιστάσεις και με καταβολή αποζημίωσης στον αντισυμβαλλόμενο για τη θετική του
ζημία.
2. Στην τελευταία περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου, η υπαναχώρηση ενεργεί
μετά την καταβολή της αποζημίωσης. Αν, μετά την υπαναχώρηση, ο δημιουργός
αποφασίσει και παλι να προβεί σε μεταβίβαση ή εκμετάλλευση του έργου ή έργου
παραπλήσιου, οφείλει κατά προτεραιότητα να προσφέρει στον παλαιό
αντισυμβαλλόμενό του τη δυνατότητα να ανακαταρτίσει την παλαιά σύμβαση με όρους
όμοιους ή άναλογους προς εκείνους που ίσχυαν κατά το χρόνο της υπαναχώρησης.
3. Το ηθικό δικαίωμα είναι ανεξάρτητο από το περιουσιακό δικαίωμα και παραμένει
στο δημιουργό ακόμα και μετά τη μεταβίβαση του περιουσιακού δικαίωματος.
Αρθρο 5
Δικαίωμα παρακολούθησης
1. Σε κάθε μεταπώληση του πρωτοτύπου έργων των εικαστικών τεχνών σε δημόσιο
πλειστηριασμό ή από έμπορο έργων τέχνης ή με τη μεσολάβησή του, ο δημιουργός και
οι κληρονόμοι του έχουν εξουσία να απαιτήσουν ποσοστό πέντε τοις εκατό στην τιμή
πώλησης του έργου. Η εξουσία αυτή δεν μεταβιβάζεται μεταξύ ζώντων.
2. Το ποσό οφείλεται από τον οργανωτή του δημόσιου πλειστηριασμού ή από τον
έμπορο έργων τέχνης.
3. Οι οργανωτές δημόσιων πλειστηριασμών και οι έμποροι έργων τέχνης είναι
υποχρεωμένοι, εφόσον τους ζητηθεί, να παρέχουν καθε χρόνο στο Επιμελητήριο
Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης των
δικαιωμάτων σε έργα εικαστικών τεχνών ακριβείς πληροφορίες για τα έργα, που
πουλήθηκαν από αυτούς ή με τη μεσολάβησή τους κατά το περασμένο ημερολογιακό
έτος και για την τιμή πώλησής τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΑΡΧΙΚΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
Αρθρο 6
Αρχικός δικαιούχος
1. Ο δημιουργός ενός έργου είναι ο αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του
ηθικού δικαιώματος επί του έργου.
2. Τα δικαιώματα αποκτώνται πρωτογενώς χωρίς διατυπώσεις.
Αρθρο 7
Έργα συνεργασίας, συλλογικά και σύνθετα
1. Έργα συνεργασίας θεωρούνται όσα έχουν δημιουργηθεί με την άμεση σύμπραξη δύο
ή περισσοτέρων δημιουργών. Οι δημιουργοί ενός έργου, που είναι προϊόν
συνεργασίας, είναι οι αρχικοί συνδικαιούχοι του περιουσιακού και του ηθικού
δικαιώματος επί του έργου. Αν δεν συμφωνήθηκε αλλιώς, το δικαίωμα ανήκει κατά
ίσα μέρη στους συνδημιουργούς.
2. Συλλογικά έργα θεωρούνται όσα έχουν δημιουργηθεί με τις αυτοτελείς συμβολές
περισσότερων δημιουργών κάτω από την πνευματική διευθύνση και το συντονισμό ενός
φυσικού προσώπου. Το φυσικό αυτό πρόσωπο είναι ο αρχικός δικαιούχος του
περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί του συλλογικού έργου. Οι δημιουργοί
των επιμέρους συμβολών είναι αρχικοί δικαιούχοι του περιουσιακού και του ηθικού
δικαιώματος επί των συμβολών τους, εφόσον αυτές είναι δεκτικές χωριστής
εκμετάλλευσης.
3. Όταν ένα έργο είναι σύνθετο, απαρτιζόμενο από τμήματα που έχουν δημιουργηθεί
χωριστά, οι δημιουργοί των τμημάτων αυτών είναι αρχικοί συνδικαιούχοι των
δικαιωμάτων επί του σύνθετου έργου και αποκλειστικοί αρχικοί δικαιούχοι των
δικαιωμάτων του τμήματος, που δημιούργησε ο καθένας εφόσον αυτό είναι δεκτικό
ξεχωριστής εκμετάλλευσης.
Αρθρο 8
Έργα μισθωτών
Επί έργων που δημιουργήθηκαν από μισθωτούς σε εκτέλεση σύμβασης εργασίας,
αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος είναι ο
δημιουργός. Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, στον εργοδότη μεταβιβάζονται
αυτοδικαίως εκέινες μόνο οι εξουσίες από το περιουσιακό δικαίωμα, που είναι
αναγκαίες για την εκπλήρωση του σκοπού της σύμβασης.
Αρθρο 9
Οπτικοακουστικά έργα
Ως δημιουργός ενός οπτικοακουστικού έργου τεκμαίρεται ο σκηνοθέτης.
Αρθρο 10
Τεκμήρια
1. Τεκμαίρεται ως δημιουργός του έργου το πρόσωπο του οποίου το όνομα
εμφανίζεται πάνω στον υλικό φορέα του έργου κατά τον τρόπο, που συνήθως
χρησιμοποιείται για την ένδειξη του δημιουργού. Το ίδιο ισχύει και αν
εμφανίζεται ψευδώνυμο εφόσον το ψευδώνυμο δεν αφήνει αμφιβολία ως προς την
ταυτότητα του προσώπου.
2. Τεκμαίρεται ως δικαιούχος της πνευματικής ιδιοκτησίας σε συλλογικά έργα, σε
προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε οπτικοακουστικά έργα το φυσικό ή
νομικό πρόσωπο, του οποίου το όνομα ή η επωνυμία εμφανίζεται πάνω στον υλικό
φορέα του έργου κατά τον τρόπο, που συνήθως χρησιμοποιείται για την ένδειξη του
δικαιούχου.
3. Κατά των τεκμηρίων των προηγούμενων παραγράφων επιτρέπεται αντίθετη απόδειξη.
Αρθρο 11
Αρχικοί δικαιούχοι κατά πλάσμα
1. Λογίζεται έναντι τρίτων ως αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθικού
δικαιώματος όποιος δημοσιεύει έργο ανώνυμο ή με ψευδώνυμο. Μετά την εμφάνιση του
πραγματικού δημιουργού του έργου, αυτός αποκτά τα παραπάνω δικαιώματα στην
κατάσταση όπου βρίσκονται από τις ενέργειες του πλασματικού δικαιούχου.
2. Λογίζεται ως αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθιικού δικαιώματος
όποιος κατέχει και δημοσιεύει έργα δημιουργών, που έχουν αποβιώσει και δεν
προστατεύονται πλέον κατά τις διατάξεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
3. Στις περιπτώσεις των δύο προηγούμενων παραγράφων το ηθικό δικαίωμα ανήκει
στον κατά πλάσμα δικαιούχο κατά το μέτρο που δικαιολογείται από την ιδότητά του
αυτή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ, ΑΣΚΗΣΗ
Αρθρο 12
Μεταβίβαση
Το περιουσιακό δικαίωμα μπορεί να μεταβιβασθεί μεταξύ ζώντων ή αιτία θανάτου.
2. Το ηθικό δικάιωμα είναι αμεταβίβαστο μεταξύ ζώντων. Μετά το θάνατο του
δημιουργού, το ηθικό δικαίωμα περιέρχεται στους κληρονόμους του, που οφείλουν να
το ασκούν σύμφωνα με τη θέληση του δημιουργού, εφόσον τέτοια θέληση έχει ρητά
εκφρασθεί.
Αρθρο 13
Συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης
1. Η δημιουργός του έργου μπορεί να καταρτίζει συμβάσεις, με τις οποίες αναθέτει
στον αντισυμβαλλόμενο και αυτός αναλαμβάνει την υποχρέωση να ασκήσει εξουσίες,
που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα (συμβάσεις εκμετάλλευσης).
2. Ο δημιουργός του έργου μπορεί να επιτρέπει σε κάποιον άλλον την άσκηση
εξουσιών, που απορρέουν από το περιουσιακό του δικαίωμα (άδειες εκμετάλλευσης).
3. Οι συμβάσεις και οι άδειες εκμετάλλευσης μπορεί να είναι αποκλειστικές ή μη
αποκλειστικές. Οι αποκλειστικές συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης παρέχουν στον
αντισυμβαλλόμενο το δικαίωμα να ασκεί τις εξουσίες στις οποίες αναφέρεται η
σύμβαση ή η άδεια κατ? αποκλεισμό οποιοδήποτε τρίτου. Οι μη αποκλειστικές
συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης παρέχουν στον αντισυμβαλλόμενο το δικαίωμα να
ασκεί τις εξουσίες, στις οποίες αναφέρεται η σύμβαση ή η άδεια παράλληλα προς το
δημιουργό και άλλους αντισυμβαλλόμενους. Όταν υπάρχει σύμβαση ή άδεια
εκμετάλλευσης ο αντισυμβαλλόμενος νομομοποιείται, εφόσον δεν υπάρχει αντίθετη
συμφωνία να ζητεί, στο δικό όνομα, τη δικαστική προστασία των εξουσιών, που
ασκεί από παράνομες προσβολές τρίτων.
4. Σε περίπτωση αμφιβολίας, η σύμβαση και η άδεια εκμετάλλευσης θεωρούνται μη
αποκλειστικές.
5. Η σύμβαση ή η άδεια δεν μπορεί ποτέ να περιλαμβάνει το σύνολο των μελλοντικών
έργων του δημιουργού και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αναφέρεται και σε τρόπους
εκμετάλλευσης που δεν ήταν γνωστοί κατά το χρόνο της κατάρτισης των σχετικά
δικαιοπραξιών.
6. Τα δικαιώματα εκείνου που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση ή που αποκτά τη
δυνατότητα εκμετάλλευσης δεν μπορούν να μεταβιβασθούν μεταξύ ζώντων χωρίς τη
συναίνεση του δημιουργού.
Αρθρο 14
Τύπος των δικαιοπραξιών
Δικαιοπραξίες που αφορούν τη μεταβίβαση εξουσιών από το περιουσιακό δικαίωμα ,
την ανάθεση ή την άδεια εκμετάλλευσης και την άσκηση του ηθικού δικαιώματος
είναι άκυρες αν δεν καταρτισθούν εγγράφως. Την ακυρότητα μπορεί να επικαλεσθεί
μόνο ο πνευματικός δημιουργός.
Αρθρο 15
Έκταση της μεταβίβασης και των συμβάσεων και αδειών εκμετάλλευσης
1. Η μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος και οι συμβάσεις εκμετάλλευσης ή
άδειας εκμετάλλευσης του δικαιώματος αυτού μπορούν να είναι περιορισμένες από
την άποψη των εξουσιών, του σκοπού, της διάρκειας, της τοπικής ισχύος και της
έκτασης ή των μέσων εκμετάλλευσης.
2. Αν δεν καθορίζεται η διάρκεια της μεταβίβασης ή των συμβάσεων ή της άδειας
εκμετάλλευσης και αν κάτι διάφορο δεν προκύπτει από τα συναλλακτικά ήθη, η
διάρκεια αυτή θεωρείται ότι περιορίζεται σε πέντε χρόνια.
3. Αν δεν καθορίζεται η τοπική ισχύς της μεταβίβασης ή των συμβάσεων ή της
άδειας εκμετάλλευσης, θεωρείται ότι αυτές ισχύουν στη χώρα όπου καταρτίσθηκαν.
4. Αν δεν καθορίζεται η έκταση και τα μέσα εκμετάλλευσης για τα οποία γίνεται η
μεταβίβαση ή συμφωνείται η εκμετάλλευση ή η άδεια εκμετάλλευσης, θεωρείται ότι
αυτές αφορούν την έκταση και τα μέσα, που είναι αναγκαία για την εκπλήρωση του
σκοπού της σύμβασης ή της άδειας.
5. Σε κάθε περίπτωση μεταβίβασης του περιουσιακού δικαιώματος ή παροχής
αποκλειστικής άδειας εκμετάλλευσης, εκείνος που αποκτά το δικαίωμα ή την άδεια
είναι υποχρεωμένος, μέσα σε εύλογο χρόνο, να καταστήσει το έργο προσιτό στο
κοινό με τον κατάλληλο τρόπο εκμετάλλευσης.
Αρθρο 16
Συναίνεση του δημιουργού ως άσκηση του ηθικού δικαιώματος
Η συναίνεση του δημιουργού για πράξεις ή παραλείψεις, που αλλιώς θα αποτελούσαν
προσβολή του ηθικού δικαιώματος, αποτελεί τρόπο άσκησης του δικαιώματος αυτού
και δεσμεύει το δημιουργό.
Αρθρο 17
Μεταβίβαση του υλικού φορέα
Η μεταβίβαση της κυριότητας του υλικού φορέα, όπου έχει ενσωματωθεί το έργο, σε
πρωτότυπο ή αντίγαρφο ή αντίτυπο, δεν επιφέρει μεταβίβαση του δικαιώματος
πνευματικής ιδιοκτησίας και δεν παρέχει στο νέο κτήτορα εξουσίες εκμετάλλευσης
του έργου, εκτός αν εγγράφως έχει συμφωνηθεί το αντίθετο ήδη με τον αρχικό
δικαιούχο του περιουσιακού δικαιώματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
Αρθρο 18
Αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση
1. Με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του
δημιουργού και χωρίς αμοιβή, αναπαραγωγή ενός έργου, που έχει νομίμως
δημοσιευθεί εφόσον η αναπαραγωγή γίνεται για ιδωτική χρήση εκείνου που την
κάνει. Δεν αποτελεί ιδιωτική χρήση η χρήση στο πλαίσιο μιας επιχείρισης ή μιας
υπηρεσίας ή ενός οργανισμού.
2. Η ελευθερία της αναπαραγωγής για ιδωτική χρήση δεν ισχύει όταν με την
αναπαραγωγή εμποδίζεται η κανονική εκμετάλλευση του έργου ή βλαπτονται τα νόμιμα
συμφέροντα των δημιουργών και ιδίως: α) όταν αναπαράγεται αρχιτεκτονικό έργο σε
μορφή κτιρίου ή άλλης παρεμφερούς κατασκευής, β) όταν αναπαράγεται, με τεχνικά
μέσα, έργο των εικαστικών τεχνών, που κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό ή η
γραφική παράσταση μουσικού έργου.
3. Εάν για την ελεύθερη αναπαραγωγή του έργου χρησιμοποιούνται τεχνικά μέσα,
όπως συσκευές εγγραφής ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, μαγνητικές ταινίες ή
άλλοι υλικοί φορείς πρόσφοροι για την αναπαραγωγή ήχου ή εικόνας ή ήχου και
εικόνας, φωτοτυπικά μηχανήματα, χαρτί κατάλληλο για φωτοτυπίες ή ηλεκτρονικοί
υπολογιστές, οφείλεται εύλογη αμοιβή στο δημιουργό του έργου και σε δικαιούχους
συγγενικών δικαιωμάτων. Η αμοιβή ορίζεται σε 6% της αξίας των συσκευών εγγραφής
ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας και των μαγνητικών ταινιών ή άλλων υλικών
φορέων, 4% της αξίας των φωτοτυπικών συσκευών και του χαρτιού κατάλληλου για
φωτοτυπίες και 2% της αξίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Σε καθε περίπτωση, ο
υπολογισμός γίνεται κατά την εισαγωγή ή τη διάθεση από το εργοστάσιο ή τη
χονδρική ή λιανική πώληση.
Η αμοιβή καταβάλλεται από τους παραγωγούς ή τους εισαγωγείς ή τους εμπόρους των
αντικειμένων αυτών και σημειώνεται στο τιμολόγιο, εισπράττεται δε από
οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, που καλύπτουν εν όλω ή εν μέρει την
ενδιαφερόμενη κατηγορία δικαιούχων, οι οποίοι και επιλέγουν τον οφειλέτη. Η
αμοιβή που εισπράττεται από την παραγωγή ή την εισαγωγή ή την πώληση φωτοτυπικών
μηχανημάτων, χαρτιού καταλλήλου για φωτοτυπίες και ηλεκτρονικών υπολογιστών
κατανέμεταιεξ ημισείας μεταξύ των πνευματικών δημιουργών και των εκδοτών
εντύπων. Η αμοιβή που εισπράττεται από την παραγωγή ή την εισαγωγή ή την πώληση
συσκευών εγγραφής και υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας
κατανέμεται κατά 55% στους πνευματικούς δημιουργούς, 25% στους ερμηνευτές ή
εκτελεστές καλλιτέχνες και 20% στους παραγωγούς γραμμένων μαγνητικών ταινιών ή
άλλων γραμμένων υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας. Οι αναγκαίες
λεπτομέρειες της καταβολής και της διανομής στις διάφορες κατηγορίες ή
υποκατηγορίες της ίδιας κατηγορίας δικαιούχων μπορεί να οριστούν με προεδρικό
διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Πολιτισμού.
4. Κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης έχει το δικαίωμα να ζητήσει
οποτεδήποτε από οποιονδήποτε οφειλέτη, κοινοποιώντας του σχετική γραπτή
πρόσκληση, να δηλώσει εγγράφως και υπευθύνως κατά το N.1599/1986 προς τον
Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας: α) τη συνολική αξία των συσκευών εγγραφής
ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και
εικόνας, φωτοτυπικών μηχανημάτων, χαρτιού κατάλληλου για φωτοτυπίες,
ηλεκτρονικών υπολογιστών ή άλλων τεχνικών μέσων τα οποία χρησιμοποιούνται για
την αναπαραγωγή έργου κατά τα ανωτέρω και τα οποία κατά περίπτωση εισήγαγε ή
διέθεσε ή επώλησε και β) ότι αυτή είναι πράγματι η συνολική αξία χωρίς καμία
απόκρυψη. Μέσα σε ένα μήνα από την κοινοποίηση της σχετικής πρόσκλησης ο
οφειλέτης υποχρεούται να υποβάλει στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας την ως
άνω υπεύθυνη δήλωση υπογραμμένη από τον ίδιο, όταν πρόκειται για ατομική
επιχείρηση, ή από τον κατά το Καταστατικό εκπρόσωπό του, όταν πρόκειται για
εταιρεία.
5. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δεν δικαιούνται να ζητήσουν από τον ίδιο
οφειλέτη την υποβολή νέας υπεύθυνης δήλωσης πριν παρέλθουν έξι τουλάχιστον μήνες
από την υποβολή της αμέσως προηγούμενης.
6. Αν ο οφειλέτης δεν συμμορφωθεί με την υποχρέωση υποβολής της υπεύθυνης
δήλωσης που αναφέρεται παραπάνω, το μονομελές πρωτοδικείο δικάζον κατά τη
διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, διατάσσει την άμεση εκ μέρους του κληθέντος
υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης με την απειλή, σε κάθε περίπτωση μη συμμόρφωσής
του, χρηματικής ποινής υπέρ του αιτούντος οργανισμoύ συλλογικής διαχείρισης ενός
μέχρι δέκα εκατομμυρίων δραχμών.
7. Αν ο οφειλέτης, μέσα σε προθεσμία είκοσι ημερών από τη δημοσίευση της
παραπάνω απόφασης, δεν συμμορφωθεί με την υποχρέωση υποβολής της υπεύθυνης
δήλωσης, αίρεται ως προς αυτόν, ανεξάρτητα από κάθε άλλη κύρωση, ο χρονικός
περιορισμός των έξι μηνών, κατά τα ανωτέρω, και οποιοσδήποτε οργανισμός
συλλογικής διαχείρισης δικαιούται να ζητήσει από αυτόν υποβολή υπεύθυνης δήλωσης
κάθε μήνα. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται ως προς κάθε μία υπεύθυνη δήλωση οι
διατάξεις της αμέσως προηγούμενης παραγράφου.
8. Κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, με δικές του δαπάνες, δικαιούται να
ζητήσει τον έλεγχο της ακρίβειας του περιεχομένου οποιασδήποτε υπεύθυνης δήλωσης
από έναν ορκωτό ελεγκτή που ορίζεται από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Σε περίπτωση άρνησης του οφειλέτη να δεχθεί τον ανωτέρω έλεγχο, η διενέργειά του
διατάσσεται από το μονομελές πρωτοδικείο, σύμφωνα με όσα ορίζονται παραπάνω. Η
εκάστοτε έκθεση του ορκωτού ελεγκτή κατατίθεται στον Οργανισμό Πνευματικής
Ιδιοκτησίας και αντίγραφο αυτής δικαιούται να λάβει κάθε οργανισμός συλλογικής
διαχείρισης. Η διενέργεια νέου ελέγχου κατ? αίτηση άλλων οργανισμών συλλογικής
διαχείρισης για την ίδια δήλωση αποκλείεται.
9. Τα δικαιώματα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης που αναφέρονται στις
προηγούμενες παραγράφους έχουν κατ?αλλήλων και όλες οι επιχειρήσεις που εισάγουν
ή παράγουν ή διαθέτουν ή πωλούν τεχνικά μέσα και υλικούς φορείς που υπόκεινται
στην αμοιβή του παρόντος άρθρου. Στην περίπτωση διενέργειας ελέγχου από ορκωτό
ελεγκτή, η σχετική δαπάνη βαρύνει την επιχείρηση που ζήτησε τη διενέργειά του.
10. Σε περίπτωση κατά την οποία για την καταβολή της εύλογης αμοιβής επιλέγεται
ο εισαγωγέας, είτε πρόκειται για εισαγωγή, είτε για ενδοκοινοτική απόκτηση των
αναφερόμενων στην παράγραφο 3 του άρθρου 18 Ν2121/1993 υλικών φορέων ήχου ή
εικόνας ή ήχου και εικόνας ή άλλων τεχνικών μέσων, η αμοιβή υπολογίζεται επί της
αξίας που αναγράφεται στο τιμολόγιο του ξένου οίκου, η δε προβλεπόμενη από το
παρόν Αρθρο σημείωση επί του τιμολογίου γίνεται επί του τιμολογίου διάθεσης των
εν λόγω υλικών φορέων και τεχνικών μέσων και αναφέρει απλώς ότι στην τιμή
διάθεσης περιλαμβάνεται και η υπολογισθείσα επί της ανωτέρω αξίας αμοιβή της
παραγράφου 3 του άρθρου 18 του Ν.2121/1993. Η αμοιβή καθίσταται απαιτητή τρεις
μήνες από την εισαγωγή.
(οι παράγραφοι 4 - 10 προσετέθησαν με το Αρθρο 3 Ν.2435/1996 ΦΕΚ Α΄ 189).
Αρθρο 19
Παράθεση αποσπασμάτων
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παράθεση
σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομίμως δημοσιευμένου για την υποστήριξη
της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου, εφόσον η
παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σύμφωνη προς τα χρηστά ήθη και η έκταση
των αποσπασμάτων δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η παράθεση του
αποσπάσματος πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων
του δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.
Αρθρο 20
Σχολικά βιβλία και ανθολογίες
1. Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή
σε εκπαιδευτικά βιβλία, που χρησιμοποιούνται ως βιβλία διδασκαλίας για την
πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση εγκεκριμένα από το Υπουργείο Εθνικής
Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από άλλο αρμόδιο υπουργείο κατά το επίσημο αναλυτικό
πρόγραμμα, έργων του λόγου ενός ή περισσότερων συγγραφέων νομίμως δημοσιευμένων,
που αποτελούν μικρό τμήμα της συνολικής δημιουργίας του καθενός από αυτούς.
2. Μετά το θάνατο του δημιουργού, επιτρέπεται χωρίς την άδεια των δικαιοδόχων
του και χωρίς αμοιβή ή αναπαραγωγή σε ανθολογίες έργων του λόγου περισσοτέρων
συγγραφέων νομίμως δημοσιευμένων, που αποτελούν μικρό τμήμα της συνολικής
δημιουργίας του καθενός από αυτούς.
3. Η αναπαραγωγή, όπως ορίζεται στις προηγούμενες παραγράφους, δεν πρέπει να
εμποδίζει την κανονική εκμετάλλευση του έργου από το οποίο παίρνονται τα κείμενα
και πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του
δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.
Αρθρο 21
Αναπαραγωγή για διδασκαλία
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή
άρθρων νομίμως δημοσιευμένων σε εφημερίδα ή σε περιοδικό, συντόμων αποσπασμάτων
έργου ή τμημάτων σύντομου έργου, ή έργου των εικαστικών τεχνών νομίμως
δημοσιευμένου, εφόσον γίνεται αποκλειστικά για τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις σε
εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο μέτρο που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό,
είναι σύμφωνη με τα χρηστά ήθη και δεν εμποδίζει την κανονική εκμετάλλευση. Η
αναπαραγωγή πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του
δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.
Αρθρο 22
Αναπαραγωγή από βιβλιοθήκες και αρχεία
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή ενός
πρόσθετου αντιτύπου από μη κερδοσκοπικές βιβλιοθήκες ή αρχεία, που έχουν
αντίτυπο του έργου στη μόνιμη συλλογή τους, προκειμένου να διατηρήσουν το
αντίτυπο αυτό ή να το μεταβιβάσουν σε άλλη, μη κερδοσκοπική βιβλιοθήκη ή αρχείο.
Η αναπαραγωγή επιτρέπεται μόνο αν είναι αδύνατη η προμήθεια ενός τέτοιου
αντιτύπου από την αγορά σε σύντομο χρόνο και με εύλογους όρους.
Αρθρο 23
Αναπαραγωγή κινηματογραφικών έργων
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, με απόφαση του
Υπουργού πολιτισμού, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου
Κινηματογραφίας, η αναπαραγωγή κινηματογραφικής ταινίας με σκοπό τη διατήρησή
της στο Κινηματογραφικό Αρχείο, όταν ο δικαιούχος της πνευματικής ιδιοκτησίας
αρνιέται καταχρηστικά να την επιτρέψει και εφόσον πρόκειται για έργο ιδιαίτερης
καλλιτεχνικής αξίας.
Αρθρο 24
Αναπαραγωγή για σκοπούς δικαστικούς ή διοικητικούς
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή
έργου για να χρησιμοποιηθεί σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία, στο μέτρο που
δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Αρθρο 25
Χρήση για λόγους ενημέρωσης
1. Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή στο μέτρο που
δικαιολογείται από τον επιδιώκομενο σκοπό: α) η αναπαραγωγή και η διάδοση στο
κοινό, για λόγους περιγραφής επίκαιρων γεγονότων με μέσα μαζικής επικοινωνίας
έργων, που βλέπονται ή ακούγονται κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου γεγονότος, β) η
αναπαραγωγή και η διάδοση στο κοινό με μεσα μαζικής επικοινωνίας προς το σκοπό
της ενημέρωσης επί επίκαιρων γεγονότων πολιτικών λόγων, προσφωνήσεων,
κυρηγμάτων, δικανικών αγορεύσεων ή άλλων έργων παρόμοιας φύσης, καθώς και
περιλήψεων ή αποσπασμάτων από διαλέξεις, εφόσον τα έργα αυτά παρουσιάζονται
δημόσια.
2. Η αναπαραγωγή και η διάδοση στο κοινό πρέπει, όταν αυτό είναι δυνατό, να
συνοδεύονται από την ένδειξη της πηγής και του ονόματος του δημιουργού.
Αρθρο 26
Χρήση εικόνων με έργα σε δημόσιους χώρους
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η περιστασιακή
αναπαραγωγή και διάδοση με μεσα μαζικής επικοινωνίας εικόνων με έργα
αρχιτεκτονικής, εικαστικών τεχνών, φωτογραφίας ή εφαρμοσμένων τεχνών, που
βρίσκονται μονίνως σε δημόσιο χώρο.
Αρθρο 27
Δημόσια παράσταση ή εκτέλεση σε ειδικές περιστάσεις
Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η δημόσια
παράσταση ή εκτέλεση έργου: α) σε περίπτωση επίσημων τελετών, στο μέτρο που
δικαιολογείται από τη φύση αυτών των τελετών, β) στο πλαίσιο της δραστηριότητας
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από το προσωπικό και τους μαθητές ή σπουδαστές του
ιδρύματος εφόσον το κοινό απαρτίζεται αποκλειστικά από αυτούς ή από τους γονείς
των μαθητών ή σπουδαστών ή όσους έχουν την επιμέλεια αυτών ή όσους συνδέονται
άμεσα με τις δραστηριότητες του ιδρύματος.
Αρθρο 28
Έκθεση και αναπαραγωγή εικαστικών έργων
1. Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παρουσίαση
στο κοινό έργων των εικαστικών τεχνών μέσα σε μουσεία, που έχουν την κυριότητα
του υλικού φορέα όπου έχει ενσωματωθεί το έργο, ή στο πλαίσιο εκθέσεων, που
οργανώνονται σε μουσεία.
2. Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παρουσίαση
στο κοινό και η αναπαραγωγή σε καταλόγους έργου των εικαστικών τεχνών στο μέτρο
που αυτό είναι αναγκαίο για τη διευκόλυνση της πώλησης του έργου.
3. Στις περιπτώσεις των δύο προηγούμενων παραγράφων, η αναπαραγωγή επιτρέπεται
μόνο εφόσον δεν παρεμποδίζει την κανονική εκμετάλλευση του έργου και δεν βλάπτει
τα νόμιμα συμφέροντα του δημιουργού.
Αθήνα, 3 Μαρτίου 1993
--------------------------------------------------------------------------------
(Αν εισήλθατε σε αυτή τη σελίδα από ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ή από άλλη εξωτερική σύνδεση, και δεν βλέπετε ολη τη σελίδα (όλα τα frames), πατήστε ΕΔΩ για να επανέλθετε. Ευχαριστούμε)
|