Ιστότοπος Φυσικής Αγωγής (www.fa3.gr )  ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑ κ΄ ΝΟΜΟΙ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΥΛΗ: Συχνές Ερωτήσεις και αντίστοιχες Απαντήσεις

Τι είναι η Βουλή;

Η Βουλή είναι ένας συλλογικό πολιτικό όργανο μέσω του οποίου αντιπροσωπεύεται ο λαός. Η Βουλή (μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας) ασκεί τη νομοθετική εξουσία. Η Κυβέρνηση στηρίζεται στην εμπιστοσύνη της Βουλής και εφόσον καταψηφισθεί από τη Βουλή, παραιτείται.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Βουλής;

Η Βουλή αναθεωρεί το Σύνταγμα, ψηφίζει τους νόμους, κηρύσσει την κατάσταση ανάγκης ("κατάσταση πολιορκίας"), αποφασίζει για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα αιρετά όργανα της Βουλής, παρέχει ψήφο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση και την ελέγχει, ψηφίζει τον προϋπολογισμό του Κράτους και ασκεί ορισμένα οιονεί δικαστικά καθήκοντα.

Από πότε λειτουργεί η Βουλή των Ελλήνων;

Όλα τα πολιτεύματα της νεώτερης Ελλάδας υπήρξαν αντιπροσωπευτικά. Με τη σημερινή της περίπου μορφή η Βουλή χρονολογείται από το 1844, όταν καθιερώθηκε το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας, και κυρίως από το 1864 όταν καθιερώθηκε το πολίτευμα της βασιλευόμενης δημοκρατίας (και το 1875, με την εισαγωγή της κοινοβουλευτικής αρχής).

Γιατί σε μερικές χώρες υπάρχει και Βουλή και Γερουσία;

Είναι και τα δύο νομοθετικά σώματα, τα οποία συνυπάρχουν σε άλλες χώρες (π.χ. την Ιταλία ή τις ΗΠΑ). Η ύπαρξη δύο νομοθετικών σωμάτων με συμπληρωματικές αρμοδιότητες εξαρτάται από την πολιτική ιστορία της κάθε χώρας και ειδικότερα από τον ιστορικό τρόπο πολιτικής αντιπροσώπευσης. Επίσης, μερικές φορές εξαρτάται από το αν η μορφή του κράτους είναι ομοσπονδιακή, οπότε υπάρχει και νομοθετικό σώμα στο οποίο δεν αντιπροσωπεύονται οι πολίτες αλλά τα ομόσπονδα κράτη (π.χ. οι πολιτείες των ΗΠΑ). Στην Ελλάδα υπήρξε Γερουσία μεταξύ 1844 και 1863, και ξανά στη Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία (1927-1935).

Από πόσα μέλη αποτελείται η Βουλή;

Η Βουλή σήμερα αποτελείται από τριακόσιους Βουλευτές. Το Σύνταγμα ορίζει ότι οι Βουλευτές δεν μπορεί να είναι λιγότεροι από διακόσιοι (200) ούτε περισσότεροι από τριακόσιοι (300). Ο ακριβής αριθμός τους ορίζεται με νόμο.

Με ποιον τρόπο αποκτά η Κυβέρνηση την εμπιστοσύνη της Βουλής;

Κάθε νέα Κυβέρνηση πρέπει να παρουσιαστεί στη Βουλή και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, την οποία αποκτά εφόσον έχει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων Βουλευτών (δηλαδή δεν είναι απαραίτητο να παρίστανται και οι τριακόσιοι Βουλευτές). Όμως αυτή η πλειοψηφία δεν μπορεί ποτέ να είναι μικρότερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των Βουλευτών (δηλαδή από 120 ψήφους).

Πως γίνεται κανείς μέλος της Βουλής;

Με το να θέσει υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες κανονικά διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, και να εκλεγεί σε αυτές.

Οι Υπουργοί είναι μέλη της Βουλής;

Είναι μέλη της εφόσον οι ίδιοι έχουν εκλεγεί Βουλευτές. Μπορεί όμως να υπάρχουν και "εξωκοινοβουλευτικοί" Υπουργοί.

Ποιος έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για Βουλευτής;

Το δικαίωμα αυτό το έχουν όσοι διαθέτουν την ελληνική ιθαγένεια, έχουν το δικαίωμα της ψήφου, έχουν συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο (25ο) έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα της εκλογής και δεν εμπίπτουν σε κάποιο από τα κωλύματα εκλογιμότητας που προβλέπει το Σύνταγμα (Σ. άρθ. 56).

Κάθε Βουλευτής προέρχεται από μια εκλογική περιφέρεια;

Όχι, υπάρχουν Βουλευτές που εκλέγονται σε όλη την επικράτεια ("Βουλευτές Επικρατείας"), ανάλογα με τη συνολική εκλογική δύναμη του κόμματος το οποίο τους προτείνει. Οι Βουλευτές Επικρατείας δεν μπορεί να είναι περισσότεροι από το ένα εικοστό (1/20) του όλου αριθμού των Βουλευτών (δηλαδή σήμερα όχι περισσότεροι από δεκαπέντε).

Γιατί λέμε ότι οι Βουλευτές εκπροσωπούν το έθνος και όχι τους εκλογείς τους;

Οι Βουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση. Δεν εκπροσωπούν ειδικά όσους τους ψήφισαν ή μόνον τους πολίτες της εκλογικής τους περιφέρειας και δεν είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν τις γνώμες εκείνων. Αν το έκαναν, τότε η Βουλή δεν θα ήταν θεσμός αντιπροσώπευσης του λαού γενικά, αλλά ειδικών ή κατά τόπους συμφερόντων.

Ποιος έχει δικαίωμα να ψηφίζει στις βουλευτικές εκλογές;

Το δικαίωμα αυτό το έχουν όσοι διαθέτουν την ελληνική ιθαγένεια, έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους, έχουν ικανότητα για δικαιοπραξία και δεν έχουν υποστεί αμετάκλητη ποινική καταδίκη για κάποιο από τα εγκλήματα για τα οποία προβλέπεται ως ποινή, μεταξύ άλλων, και η στέρηση του δικαιώματος της ψήφου.

Κάθε πότε διεξάγονται βουλευτικές εκλογές;

Κανονικά, κάθε τέσσερα χρόνια, καθώς η θητεία της Βουλής (βουλευτική περίοδος) είναι τετραετής. Όμως η Βουλή διαλύεται (δηλ. λήγει πρόωρα η βουλευτική περίοδος) και προκηρύσσονται εκλογές εφόσον δεν είναι δυνατός ο σχηματισμός Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Η ίδια η Κυβέρνηση, ακόμη, μπορεί να προκαλέσει εκλογές, μέσω της διάλυσης της Βουλής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προκειμένου να υπάρξει ανανέωση της λαϊκής εντολής προς την Κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει κάποιο εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας (αποκλείεται όμως η διάλυση της Βουλής δύο συνεχόμενες φορές για το ίδιο θέμα). Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές νωρίτερα από το τέλος της τετραετίας, αν έχουν παραιτηθεί ή καταψηφιστεί από τη Βουλή δύο Κυβερνήσεις και η σύνθεσή της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα. Τέλος, η Βουλή διαλύεται και προκηρύσσονται εκλογές αν μετά από τρεις ψηφοφορίες αδυνατεί να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας (σύμφωνα με τις αυξημένες πλειοψηφίες που προβλέπονται από το Σ. άρθ. 32).

Πώς ψηφίζονται οι νόμοι από τη Βουλή;

Καταρχήν, κατατίθενται νομοσχέδια ή προτάσεις νόμων. Εάν αφορούν θέματα για τα οποία μόνη αρμόδια είναι η Ολομέλεια της Βουλής, αποτελούν αντικείμενο συζήτησης και επεξεργασίας στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, στη συνέχεια δε εισάγονται στην Ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση. Εάν δεν αφορούν τέτοια θέματα, συζητούνται και ψηφίζονται στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, μετά δε εισάγονται και αυτά στην Ολομέλεια, όπου συζητούνται και πάλι και ψηφίζονται με συνοπτικές διαδικασίες.

Τι είναι οι τροπολογίες και οι προσθήκες;

Είναι διατάξεις με άλλη διατύπωση ή νέες διατάξεις που προστίθενται σε ένα νομοσχέδιο κατά τη διάρκεια της συζήτησής του από τη Βουλή. Με βάση την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001, τροπολογίες και προσθήκες δεν συζητούνται αν δεν έχουν κατατεθεί τουλάχιστον τρεις ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης του νομοσχεδίου στη Βουλή.

Από πότε ισχύει ένας νόμος που ψηφίστηκε από τη Βουλή;

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο ίδιος ο νόμος προβλέπει από πότε αρχίζει αυτός να ισχύει (συνήθως από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως). Εάν ο νόμος σιωπά σχετικώς, αρχίζει να ισχύει εντός δέκα ημερών από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σε τι διαφέρουν οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες;

Οι Επιτροπές είναι συλλογικά όργανα της Βουλής, συγκροτούνται κατ' αναλογία της κοινοβουλευτικής δύναμης των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή και έχουν νομοθετικό και ελεγκτικό έργο. Οι Ομάδες, αντίθετα, είναι το σύνολο των Βουλευτών κάθε κόμματος, δηλαδή όλοι οι Βουλευτές ενός κόμματος συγκροτούν μια ξεχωριστή ομάδα.

Μπορεί κανείς να είναι Βουλευτής χωρίς να ανήκει σε κάποιο πολιτικό κόμμα;

Ναι, μπορεί, εφόσον θέσει υποψηφιότητα σε μια εκλογική περιφέρεια και εκλεγεί ή εφόσον, μετά από την εκλογή του με κάποιο κόμμα, καταθέσει στον Πρόεδρο της Βουλής δήλωση ανεξαρτητοποίησής του ή εάν ο ίδιος δηλώσει ότι ανεξαρτητοποιείται.

Πώς εκλέγεται ο Πρόεδρος της Βουλής;

Ο Πρόεδρος της Βουλής εκλέγεται με ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής κατά την έναρξη της βουλευτικής περιόδου (δηλαδή της τετραετούς θητείας της Βουλής) και για όλη την περίοδο. Το ίδιο ισχύει και για τους Αντιπροέδρους της Βουλής, ενώ τα λοιπά μέλη του Προεδρείου (Κοσμήτορες και Γραμματείς) εκλέγονται στην αρχή κάθε τακτικής συνόδου.

Σε τι διαφέρει το Προεδρείο της Βουλής από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής;

Το Προεδρείο είναι γενικό διευθυντικό και σχετικά ολιγομελές όργανο και έχει ευρεία αρμοδιότητα για την οργάνωση και τη λειτουργία της Βουλής. Η Διάσκεψη των Προέδρων είναι όργανο ευρύτερης σύνθεσης (περιλαμβάνει, πχ τους Προέδρους των διαρκών επιτροπών, τους πρώην Πρόεδρους της Βουλής που είναι βουλευτές κ.ά.) και έχει αρμοδιότητα την εβδομαδιαία οργάνωση των συνεδριάσεων της Βουλής, την ημερήσια διάταξη και τον χρονικό προγραμματισμό των εργασιών της, καθώς και την επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών.

Τι είναι το Τμήμα Διακοπών της Βουλής;

Ανάμεσα σε δύο τακτικές συνόδους, συνήθως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προβλέπεται να λειτουργεί η Βουλή με μέρος μόνον του συνολικού αριθμού των βουλευτών οι οποίοι συγκροτούν το Τμήμα Διακοπών ("Τμήμα διακοπής των εργασιών της Βουλής").

Σε τι διαφέρει το νομοσχέδιο από την πρόταση νόμου;

Όταν τη νομοθετική πρωτοβουλία ασκεί η Κυβέρνηση, οι προτάσεις της καλούνται νομοσχέδια, ενώ οι προτάσεις νόμου κατατίθενται από τους βουλευτές.

Τι πλειοψηφία απαιτείται για να γίνει νόμος ένα νομοσχέδιο ή μια πρόταση νόμου;

Στις Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές απαιτείται πλειοψηφία που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα δύο πέμπτα (2/5) των μελών της Επιτροπής που είναι αρμόδια. Αντίστοιχα, στην Ολομέλεια απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, η οποία όμως δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το ένα τέταρτο (1/4) του συνολικού αριθμού των Βουλευτών (δηλαδή από 75 ψήφους).

Με ποιον τρόπο η Βουλή ελέγχει την Κυβέρνηση;

Η Βουλή ελέγχει την Κυβέρνηση με αναφορές πολιτών ή φορέων τις οποίες παρουσιάζουν Βουλευτές, με αιτήσεις καταθέσεως εγγράφων, ερωτήσεις, επίκαιρες ερωτήσεις, επερωτήσεις και επίκαιρες επερωτήσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενεργοποιούνται ιδιαίτερες διαδικασίες ελέγχου όπως, π.χ. όταν συστήνονται εξεταστικές επιτροπές για συγκεκριμένο αντικείμενο. Τέλος, η Βουλή ελέγχει την Κυβέρνηση και με την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας.

Σε τι διαφέρουν οι ερωτήσεις από τις επερωτήσεις;

Με τις ερωτήσεις οι Βουλευτές ζητούν να ενημερωθούν για κάποιο ζήτημα, ενώ με τις επερωτήσεις ασκούν κριτική για συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις της Κυβέρνησης.

Σε τι διαφέρουν οι επίκαιρες ερωτήσεις και επερωτήσεις από τις υπόλοιπες;

Οι επίκαιρες ερωτήσεις και επερωτήσεις αφορούν τρέχοντα θέματα της άμεσης επικαιρότητας

(Πηγή: Ελληνική Βουλή, www.parliament.gr)

(Αν εισήλθατε σε αυτή τη σελίδα από ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ή από άλλη εξωτερική σύνδεση, και δεν βλέπετε ολη τη σελίδα (όλα τα frames), πατήστε ΕΔΩ για να επανέλθετε. Ευχαριστούμε)