|
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Δικαστική Εξουσία, (Αρθρα 87-100Α) |
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου
και Αδιαιρέτου Τριάδος
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Δικαστική Εξουσία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Δικαστικοί λειτουργοί και υπάλληλοι
’ρθρο 87
1. Η δικαιοσύνη απονέμεται από δικαστήρια συγκροτούμενα από
τακτικούς δικαστές, που απολαμβάνουν λειτουργική και προσωπική
ανεξαρτησία.
2. Οι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους υπόκεινται μόνο
στο Σύνταγμα και στους νόμους και σε καμία περίπτωση δεν
υποχρεούνται να συμμορφώνονται με διατάξεις που έχουν τεθεί κατά
κατάλυση του Συντάγματος.
3. Η επιθεώρηση των τακτικών δικαστών ενεργείται από δικαστές
ανώτερου βαθμού καθώς και από τον Εισαγγελέα και τους Αντεισαγγελείς
του Αρείου Πάγου, των δε εισαγγελέων από αρεοπαγίτες και εισαγγελείς
ανώτερου βαθμού, σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου.
’ρθρο 88
1. Οι δικαστικοί λειτουργοί διορίζονται με προεδρικό διάταγμα,
σύμφωνα με νόμο που ορίζει τα προσόντα και τη διαδικασία της
επιλογής τους, και είναι ισόβιοι.
**2. Οι αποδοχές των δικαστικών λειτουργών είναι ανάλογες με το
λειτούργημά τους. Τα σχετικά με τη βαθμολογική και μισθολογική τους
εξέλιξη και με την κατάστασή τους γενικά καθορίζονται με ειδικούς
νόμους.
Κατά παρέκκλιση από τα άρθρα 94, 95 και 98, διαφορές σχετικά με τις
κάθε είδους αποδοχές και τις συντάξεις των δικαστικών λειτουργών και
εφόσον η επίλυση των σχετικών νομικών ζητημάτων μπορεί να επηρεάσει
τη μισθολογική, συνταξιοδοτική ή φορολογική κατάσταση ευρύτερου
κύκλου προσώπων, εκδικάζονται από το ειδικό δικαστήριο του άρθρου
99. Το δικαστήριο στις περιπτώσεις αυτές συγκροτείται με τη
συμμετοχή ενός επιπλέον τακτικού καθηγητή και ενός επιπλέον
δικηγόρου, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συνέχιση
τυχόν εκκρεμών δικών.
3. Με νόμο μπορεί να προβλεφθεί εκπαιδευτική και δοκιμαστική
περίοδος των δικαστικών λειτουργών, διάρκειας έως τριών ετών, πριν
διοριστούν ως τακτικοί. Κατά την περίοδο αυτή μπορούν να ασκούν και
καθήκοντα τακτικού δικαστή, όπως νόμος ορίζει.
4. Οι δικαστικοί λειτουργοί μπορούν να παυθούν μόνο ύστερα από
δικαστική απόφαση, εξαιτίας ποινικής καταδίκης ή για βαρύ πειθαρχικό
παράπτωμα ή ασθένεια ή αναπηρία ή υπηρεσιακή ανεπάρκεια, που
βεβαιώνονται όπως νόμος ορίζει και αφού τηρηθούν οι διατάξεις των
παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 93.
5. Οι δικαστικοί λειτουργοί, έως και το βαθμό του εφέτη ή του
αντεισαγγελέα εφετών και τους αντίστοιχους με αυτούς βαθμούς,
αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το
εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς
ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν
υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο
έτος της ηλικίας τους. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής θεωρείται
σε κάθε περίπτωση ως ημέρα που συμπληρώνεται το όριο αυτό η 30η
Ιουνίου του έτους της αποχώρησης του δικαστικού λειτουργού.
**6. Μετάταξη δικαστικών λειτουργών απαγορεύεται. Κατ' εξαίρεση
επιτρέπεται η μετάταξη μεταξύ παρέδρων σε πρωτοδικεία και παρέδρων
σε εισαγγελίες, ύστερα από αίτηση των μετατασσομένων, όπως νόμος
ορίζει. Οι δικαστές των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων προάγονται
στο βαθμό του Συμβούλου της Επικρατείας και στο ένα πέμπτο των
θέσεων, όπως νόμος ορίζει.
7. Στα προβλεπόμενα ειδικώς από το Σύνταγμα δικαστήρια ή συμβούλια,
στα οποία μετέχουν μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και του
Αρείου Πάγου, προεδρεύει όποιος από τα μέλη τους είναι ο αρχαιότερος
στο βαθμό.
**Ερμηνευτική δήλωση:
Κατά την αληθινή έννοια του άρθρου 88, επιτρέπεται η ενοποίηση του
πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής δικαιοσύνης και η ρύθμιση
της υπηρεσιακής κατάστασης των δικαστικών λειτουργών του βαθμού
αυτού, εφόσον προβλέπεται διαδικασία κρίσης και αξιολόγησης, όπως
νόμος ορίζει.
’ρθρο 89
1. Απαγορεύεται στους δικαστικούς λειτουργούς να παρέχουν κάθε άλλη
μισθωτή υπηρεσία καθώς και να ασκούν οποιοδήποτε επάγγελμα.
**2. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται στους δικαστικούς λειτουργούς να
εκλέγονται μέλη της Ακαδημίας Αθηνών ή του διδακτικού προσωπικού
ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και να μετέχουν σε συμβούλια
ή επιτροπές που ασκούν αρμοδιότητες πειθαρχικού, ελεγκτικού ή
δικαιοδοτικού χαρακτήρα και σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, εφόσον
η συμμετοχή τους αυτή προβλέπεται ειδικά από το νόμο. Νόμος
προβλέπει την αντικατάσταση δικαστικών λειτουργών από άλλα πρόσωπα
σε συμβούλια ή επιτροπές που συγκροτούνται ή σε έργα που ανατίθενται
με δήλωση βούλησης ιδιώτη, εν ζωή ή αιτία θανάτου, εκτός από τις
περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου.
**3. Η ανάθεση διοικητικών καθηκόντων σε δικαστικούς λειτουργούς
απαγορεύεται. Καθήκοντα σχετικά με την εκπαίδευση των δικαστικών
λειτουργών θεωρούνται δικαστικά. Επιτρέπεται η ανάθεση σε
δικαστικούς λειτουργούς των καθηκόντων εκπροσώπησης της Χώρας σε
διεθνείς οργανισμούς.
Η διενέργεια διαιτησιών από δικαστικούς λειτουργούς επιτρέπεται μόνο
στο πλαίσιο των υπηρεσιακών τους καθηκόντων, όπως νόμος ορίζει.
4. Απαγορεύεται στους δικαστικούς λειτουργούς η συμμετοχή στην
Κυβέρνηση.
5. Επιτρέπεται η συγκρότηση ένωσης δικαστικών λειτουργών, όπως νόμος
ορίζει.
’ρθρο 90
**1. Οι προαγωγές, τοποθετήσεις, μεταθέσεις, αποσπάσεις και
μετατάξεις των δικαστικών λειτουργών ενεργούνται με προεδρικό
διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από απόφαση ανώτατου δικαστικού
συμβουλίου. Αυτό συγκροτείται από τον πρόεδρο του οικείου ανώτατου
δικαστηρίου και από μέλη του ίδιου δικαστηρίου που ορίζονται με
κλήρωση μεταξύ εκείνων που έχουν τουλάχιστον δύο ετών υπηρεσία στο
δικαστήριο αυτό, όπως νόμος ορίζει. Στο ανώτατο δικαστικό συμβούλιο
της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης μετέχει και ο Εισαγγελέας του
Αρείου Πάγου, καθώς και δύο Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου που
ορίζονται με κλήρωση μεταξύ εκείνων που έχουν τουλάχιστον δύο ετών
υπηρεσία στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, όπως νόμος ορίζει. Στο
ανώτατο δικαστικό συμβούλιο του Συμβουλίου της Επικρατείας και της
διοικητικής δικαιοσύνης μετέχει και ο Γενικός Επίτροπος της
Επικρατείας που υπηρετεί σε αυτά για τα θέματα που αφορούν τους
δικαστικούς λειτουργούς των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και της
Γενικής Επιτροπείας. Στο ανώτατο δικαστικό συμβούλιο του Ελεγκτικού
Συνεδρίου μετέχει και ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας που
υπηρετεί σε αυτό.
Στο ανώτατο δικαστικό συμβούλιο μετέχουν χωρίς ψήφο και δύο
δικαστικοί λειτουργοί του κλάδου στον οποίο αφορούν οι υπηρεσιακές
μεταβολές, βαθμού τουλάχιστον εφέτη ή αντίστοιχου, που επιλέγονται
με κλήρωση, όπως νόμος ορίζει.
**2. Το συμβούλιο της παραγράφου 1 συγκροτείται με αυξημένη σύνθεση,
όπως νόμος ορίζει, όταν κρίνει για προαγωγές στις θέσεις των
συμβούλων της Επικρατείας, αρεοπαγιτών, αντεισαγγελέων του Αρείου
Πάγου, συμβούλων του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Προέδρων Εφετών και
Εισαγγελέων Εφετών, καθώς και για την επιλογή των μελών των Γενικών
Επιτροπειών των διοικητικών δικαστηρίων και του Ελεγκτικού
Συνεδρίου. Κατά τα λοιπά ισχύουν και στην περίπτωση αυτή οι
διατάξεις της παραγράφου 1.
**3. Αν ο Υπουργός Δικαιοσύνης διαφωνεί με την κρίση ανώτατου
δικαστικού συμβουλίου, μπορεί να παραπέμπει το ζήτημα στην ολομέλεια
του οικείου ανώτατου δικαστηρίου, όπως νόμος ορίζει. Δικαίωμα
προσφυγής έχει και ο δικαστικός λειτουργός στον οποίον αφορά η
κρίση, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Κατά τη συνεδρίαση
της ολομέλειας του οικείου ανώτατου δικαστηρίου ως δευτεροβάθμιου
ανώτατου δικαστικού συμβουλίου ισχύουν οι διατάξεις των εδαφίων τρία
έως έξι της παραγράφου 1. Στην ολομέλεια του Αρείου Πάγου στις
περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου μετέχουν μετά ψήφου και τα μέλη
της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου.
**4. Οι αποφάσεις της ολομέλειας ως δευτεροβάθμιου ανώτατου
δικαστικού συμβουλίου για το ζήτημα που έχει παραπεμφθεί σε αυτήν,
καθώς και οι αποφάσεις του ανώτατου δικαστικού συμβουλίου, με τις
οποίες δεν διαφώνησε ο Υπουργός είναι γι' αυτόν υποχρεωτικές.
**5. Οι προαγωγές στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου του
Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού
Συνεδρίου ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από
πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, με επιλογή μεταξύ των μελών του
αντίστοιχου ανώτατου δικαστηρίου, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στη
θέση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ενεργείται με όμοιο διάταγμα,
με επιλογή μεταξύ των μελών του Αρείου Πάγου και των αντεισαγγελέων
του, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στη θέση του γενικού επιτρόπου
του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργείται με όμοιο διάταγμα με επιλογή
μεταξύ των μελών του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της αντίστοιχης
Γενικής Επιτροπείας, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στις θέσεις του
γενικού επιτρόπου των διοικητικών δικαστηρίων ενεργείται με όμοιο
επίσης διάταγμα με επιλογή μεταξύ των μελών της αντίστοιχης Γενικής
Επιτροπείας και των προέδρων εφετών των διοικητικών δικαστηρίων,
όπως νόμος ορίζει.
Η θητεία του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου
Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Εισαγγελέα του
Αρείου Πάγου και των Γενικών Επιτρόπων των διοικητικών δικαστηρίων
και του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των
τεσσάρων ετών ακόμη και αν ο δικαστικός λειτουργός που κατέχει τη
θέση δεν καταλαμβάνεται από το όριο ηλικίας. Ο τυχόν υπολειπόμενος
μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας χρόνος λογίζεται ως πραγματική
συντάξιμη υπηρεσία, όπως νόμος ορίζει.
6. Οι αποφάσεις ή πράξεις κατά τις διατάξεις αυτού του άρθρου δεν
προσβάλλονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
’ρθρο 91
1. Η πειθαρχική εξουσία στους δικαστικούς λειτουργούς, από το βαθμό
του αρεοπαγίτη ή αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και πάνω, ή στους
αντίστοιχους με αυτούς, ασκείται από ανώτατο πειθαρχικό συμβούλιο,
όπως νόμος ορίζει.
Την πειθαρχική αγωγή εγείρει ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
2. Το Ανώτατο Πειθαρχικό Συμβούλιο συγκροτείται από τον Πρόεδρο του
Συμβουλίου της Επικρατείας, ως Πρόεδρό του, από δύο αντιπροέδρους ή
συμβούλους της Επικρατείας, δύο αντιπροέδρους του Αρείου Πάγου ή
αρεοπαγίτες, δύο αντιπροέδρους ή συμβούλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου
και δύο τακτικούς καθηγητές νομικών μαθημάτων των νομικών σχολών των
πανεπιστημίων της Χώρας, ως μέλη. Τα μέλη του Συμβουλίου ορίζονται
με κλήρωση μεταξύ εκείνων που έχουν υπηρεσία τριών τουλάχιστον ετών
στο οικείο ανώτατο δικαστήριο ή σε νομική σχολή και κάθε φορά που το
Συμβούλιο καλείται να αποφασίσει για ενέργεια μέλους ανώτατου
δικαστηρίου, εισαγγελέα ή επιτρόπου, αποκλείονται από τη σύνθεσή του
τα μέλη που ανήκουν στο οικείο δικαστήριο. Εφόσον πρόκειται για
πειθαρχική δίωξη κατά μελών του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο
Ανώτατο Πειθαρχικό Συμβούλιο προεδρεύει ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
3. Η πειθαρχική εξουσία στους λοιπούς δικαστικούς λειτουργούς
ασκείται σε πρώτο και δεύτερο βαθμό από συμβούλια που συγκροτούνται
με κλήρωση από τακτικούς δικαστές, κατά τους ορισμούς του νόμου. Την
πειθαρχική αγωγή εγείρει και ο Υπουργός της Δικαιοσύνης.
4. Οι κατά τις διατάξεις αυτού του άρθρου πειθαρχικές αποφάσεις δεν
προσβάλλονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
’ρθρο 92
1. Οι υπάλληλοι της γραμματείας όλων των δικαστηρίων και των
εισαγγελιών είναι μόνιμοι. Μπορεί να παυθούν μόνο με δικαστική
απόφαση εξαιτίας ποινικής καταδίκης, ή με απόφαση δικαστικού
συμβουλίου για βαρύ πειθαρχικό παράπτωμα, ασθένεια ή αναπηρία ή
υπηρεσιακή ανεπάρκεια που βεβαιώνονται, όπως νόμος ορίζει.
2. Νόμος ορίζει τα προσόντα των υπαλλήλων της γραμματείας όλων των
δικαστηρίων και των εισαγγελιών, καθώς και τα σχετικά με την
κατάστασή τους γενικά.
**3. Οι προαγωγές, τοποθετήσεις, μεταθέσεις, αποσπάσεις και
μετατάξεις των δικαστικών υπαλλήλων ενεργούνται ύστερα από σύμφωνη
γνώμη υπηρεσιακών συμβουλίων που συγκροτούνται κατά πλειοψηφία από
δικαστικούς λειτουργούς και δικαστικούς υπαλλήλους, όπως νόμος
ορίζει. Η πειθαρχική εξουσία στους δικαστικούς υπαλλήλους ασκείται
από τους ιεραρχικά προϊσταμένους τους δικαστές ή εισαγγελείς ή
επιτρόπους ή υπαλλήλους, καθώς και από υπηρεσιακό συμβούλιο, όπως
νόμος ορίζει. Κατά των αποφάσεων που αφορούν μεταβολές της
υπηρεσιακής κατάστασης των δικαστικών υπαλλήλων, καθώς και κατά των
πειθαρχικών αποφάσεων των υπηρεσιακών συμβουλίων επιτρέπεται
προσφυγή, όπως νόμος ορίζει.
**4. Οι υπάλληλοι των υποθηκοφυλακείων είναι δικαστικοί υπάλληλοι.
Οι συμβολαιογράφοι και οι άμισθοι φύλακες υποθηκών και μεταγραφών
είναι μόνιμοι εφόσον υπάρχουν οι σχετικές υπηρεσίες ή θέσεις. Οι
διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου έχουν αναλογική εφαρμογή και
σε αυτούς.
5. Οι συμβολαιογράφοι και οι άμισθοι φύλακες υποθηκών και μεταγραφών
αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το
εβδομηκοστό έτος της ηλικίας τους και οι λοιποί μόλις συμπληρώσουν
το όριο που προβλέπει ο νόμος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕPΟ
Οργάνωση και δικαιοδοσία των δικαστηρίων
’ρθρο 93
1. Τα δικαστήρια διακρίνονται σε διοικητικά, πολιτικά και ποινικά
και οργανώνονται με ειδικούς νόμους.
2. Οι συνεδριάσεις κάθε δικαστηρίου είναι δημόσιες, εκτός αν το
δικαστήριο κρίνει με απόφασή του ότι η δημοσιότητα πρόκειται να
είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι
προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων.
**3. Κάθε δικαστική απόφαση πρέπει να είναι ειδικά και
εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη και απαγγέλλεται σε δημόσια
συνεδρίαση.
Νόμος ορίζει τις έννομες συνέπειες που επέρχονται και τις κυρώσεις
που επιβάλλονται σε περίπτωση παραβίασης του προηγούμενου εδαφίου. Η
γνώμη της μειοψηφίας δημοσιεύεται υποχρεωτικά. Νόμος ορίζει τα
σχετικά με την καταχώριση στα πρακτικά ενδεχόμενης μειοψηφίας, καθώς
και τους όρους και τις προϋποθέσεις της δημοσιότητάς της.
4. Τα δικαστήρια υποχρεούνται να μην εφαρμόζουν νόμο που το
περιεχόμενό του είναι αντίθετο προς το Σύνταγμα.
**’ρθρο 94
1. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας και τα τακτικά διοικητικά
δικαστήρια υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως νόμος ορίζει, με
την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
2. Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές, καθώς
και υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, όπως νόμος ορίζει.
3. Σε ειδικές περιπτώσεις και προκειμένου να επιτυγχάνεται η ενιαία
εφαρμογή της αυτής νομοθεσίας μπορεί να ανατεθεί με νόμο η εκδίκαση
κατηγοριών ιδιωτικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια ή κατηγοριών
διοικητικών διαφορών ουσίας στα πολιτικά δικαστήρια.
4. Στα πολιτικά ή διοικητικά δικαστήρια μπορεί να ανατεθεί και κάθε
άλλη αρμοδιότητα διοικητικής φύσης, όπως νόμος ορίζει. Στις
αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνεται και η λήψη μέτρων για τη
συμμόρφωση της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις. Οι δικαστικές
αποφάσεις εκτελούνται αναγκαστικά και κατά του Δημοσίου, των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου
δικαίου, όπως νόμος ορίζει.
’ρθρο 95
1. Στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας ανήκουν ιδίως:
**α) Η μετά από αίτηση ακύρωσης των εκτελεστών πράξεων των
διοικητικών αρχών για υπέρβαση εξουσίας ή για παράβαση νόμου.
**β) Η μετά από αίτηση αναίρεση τελεσίδικων αποφάσεων των τακτικών
διοικητικών δικαστηρίων, όπως νόμος ορίζει.
γ) Η εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας που υποβάλλονται σ'
αυτό σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους.
δ) Η επεξεργασία όλων των διαταγμάτων που έχουν κανονιστικό
χαρακτήρα.
2. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του στοιχείου δ΄ της
προηγούμενης παραγράφου δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 93
παράγραφοι 2 και 3.
**3. Κατηγορίες υποθέσεων της ακυρωτικής αρμοδιότητας του Συμβουλίου
της Επικρατείας μπορεί να υπάγονται με νόμο, ανάλογα με τη φύση ή τη
σπουδαιότητά τους, στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Το Συμβούλιο
της Επικρατείας δικάζει σε δεύτερο βαθμό, όπως νόμος ορίζει.
4. Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου της Επικρατείας ρυθμίζονται και
ασκούνται όπως νόμος ειδικότερα ορίζει.
**5. Η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται προς τις δικαστικές
αποφάσεις. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε
αρμόδιο όργανο, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει τα αναγκαία μέτρα
για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης της διοίκησης.
’ρθρο 96
1. Στα τακτικά ποινικά δικαστήρια ανήκει η τιμωρία των εγκλημάτων
και η λήψη όλων των μέτρων που προβλέπουν οι ποινικοί νόμοι.
2. Μπορεί με νόμο: α) να ανατεθεί και σε αρχές που ασκούν αστυνομικά
καθήκοντα η εκδίκαση αστυνομικών παραβάσεων που τιμωρούνται με
πρόστιμο, β) να ανατεθεί σε αρχές αγροτικής ασφάλειας η εκδίκαση των
σχετικών με τους αγρούς πταισμάτων και των ιδιωτικών διαφορών που
απορρέουν από αυτά.
Σ' αυτές τις δύο περιπτώσεις οι αποφάσεις που εκδίδονται υπόκεινται
σε έφεση στο αρμόδιο τακτικό δικαστήριο, η οποία έχει ανασταλτική
δύναμη.
3. Ειδικοί νόμοι ορίζουν τα σχετικά με δικαστήρια ανηλίκων, στα
οποία επιτρέπεται να μην εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 93
παράγραφος 2 και 97. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών μπορεί να
μην απαγγέλλονται δημόσια.
4. Ειδικοί νόμοι ορίζουν:
α) Τα σχετικά με τα στρατοδικεία, ναυτοδικεία και αεροδικεία, στην
αρμοδιότητα των οποίων δεν μπορεί να υπαχθούν ιδιώτες.
β) Τα σχετικά με το δικαστήριο λειών.
5. Τα δικαστήρια του στοιχείου α΄ της προηγούμενης παραγράφου
συγκροτούνται κατά πλειοψηφία από μέλη του δικαστικού σώματος των
ενόπλων δυνάμεων, που περιβάλλονται με τις εγγυήσεις λειτουργικής
και προσωπικής ανεξαρτησίας του άρθρου 87 παρ. 1 του Συντάγματος.
Για τις συνεδριάσεις και αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών
εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 4 του άρθρου 93. Τα
σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, καθώς
και ο χρόνος που θα αρχίσει η ισχύς τους, ορίζονται με νόμο.
’ρθρο 97
1. Τα κακουργήματα και τα πολιτικά εγκλήματα δικάζονται από μικτά
ορκωτά δικαστήρια που συγκροτούνται από τακτικούς δικαστές και
ενόρκους, όπως νόμος ορίζει. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών
υπόκεινται στα ένδικα μέσα που ορίζει ο νόμος.
2. Κακουργήματα και πολιτικά εγκλήματα, που με συντακτικές πράξεις,
ψηφίσματα και ειδικούς νόμους έχουν υπαχθεί έως την ισχύ του
Συντάγματος στη δικαιοδοσία των εφετείων, εξακολουθούν να δικάζονται
από αυτά, εφόσον δεν υπαχθούν με νόμο στην αρμοδιότητα των μικτών
ορκωτών δικαστηρίων.
Με νόμο μπορεί να υπαχθούν στη δικαιοδοσία των ίδιων εφετείων και
άλλα κακουργήματα.
3. Τα εγκλήματα κάθε βαθμού που διαπράττονται δια του τύπου
υπάγονται στα τακτικά ποινικά δικαστήρια, όπως νόμος ορίζει.
’ρθρο 98
**1. Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως:
α. Ο έλεγχος των δαπανών του Κράτους, καθώς και των οργανισμών
τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, που υπάγονται με
ειδική διάταξη νόμου στο καθεστώς αυτό.
β. Ο έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες
αντισυμβαλλόμενος είναι το Δημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο που
εξομοιώνεται με το Δημόσιο από την άποψη αυτή, όπως νόμος ορίζει.
γ. Ο έλεγχος των λογαριασμών των δημόσιων υπολόγων και των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, που
υπάγονται στον προβλεπόμενο από το εδάφιο α΄ έλεγχο.
δ. Η γνωμοδότηση για τα νομοσχέδια που αφορούν συντάξεις ή
αναγνώριση υπηρεσίας για την παροχή δικαιώματος σύνταξης σύμφωνα με
την παράγραφο 2 του άρθρου 73, καθώς και για κάθε άλλο θέμα που
ορίζει ο νόμος.
ε. Η σύνταξη και η υποβολή έκθεσης προς τη Βουλή για τον απολογισμό
και ισολογισμό του Κράτους κατά το άρθρο 79 παράγραφος 7.
στ. Η εκδίκαση διαφορών σχετικά με την απονομή συντάξεων, καθώς και
με τον έλεγχο των λογαριασμών του εδαφίου γ΄.
ζ. Η εκδίκαση υποθέσεων που αναφέρονται στην ευθύνη των πολιτικών ή
στρατιωτικών δημόσιων υπαλλήλων, καθώς και των υπαλλήλων των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των άλλων νομικών προσώπων
δημοσίου δικαίου για κάθε ζημία που από δόλο ή αμέλεια προκλήθηκε
στο Κράτος, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε άλλα νομικά
πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
2. Οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου ρυθμίζονται και
ασκούνται, όπως νόμος ορίζει.
Στις περιπτώσεις των στοιχείων α΄ έως δ΄ της προηγούμενης παραγράφου
δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 93 παράγραφοι 2 και 3.
3. Οι αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για υποθέσεις της
παραγράφου 1 δεν υπόκεινται στον έλεγχο του Συμβουλίου της
Επικρατείας.
’ρθρο 99
1. Αγωγές κακοδικίας κατά δικαστικών λειτουργών δικάζονται, όπως
νόμος ορίζει, από ειδικό δικαστήριο που συγκροτείται από τον Πρόεδρο
του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως Πρόεδρό του, και από ένα σύμβουλο
της Επικρατείας, έναν αρεοπαγίτη, ένα σύμβουλο του Ελεγκτικού
Συνεδρίου, δύο τακτικούς καθηγητές νομικών μαθημάτων των νομικών
σχολών των πανεπιστημίων της Χώρας και δύο δικηγόρους, μέλη του
Ανώτατου Πειθαρχικού Συμβουλίου των δικηγόρων, ως μέλη, που
ορίζονται με κλήρωση.
2. Από τα μέλη του ειδικού δικαστηρίου εξαιρείται κάθε φορά εκείνο
που ανήκει στο σώμα ή τον κλάδο της δικαιοσύνης που για ενέργεια ή
παράλειψη λειτουργών του καλείται να αποφανθεί το δικαστήριο. Εφόσον
πρόκειται για αγωγή κακοδικίας κατά μέλους του Συμβουλίου της
Επικρατείας ή λειτουργών των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, στο
ειδικό αυτό δικαστήριο προεδρεύει ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
3. Δεν απαιτείται άδεια για να εγερθεί αγωγή κακοδικίας.
’ρθρο 100
1. Συνιστάται Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο στο οποίο υπάγονται:
α) Η εκδίκαση ενστάσεων κατά το άρθρο 58.
β) Ο έλεγχος του κύρους και των αποτελεσμάτων δημοψηφίσματος που
ενεργείται κατά το άρθρο 44 παράγραφος 2.
γ) Η κρίση για τα ασυμβίβαστα ή την έκπτωση βουλευτή, κατά τα άρθρα
55 παράγραφος 2 και 57.
δ) Η άρση των συγκρούσεων μεταξύ των δικαστηρίων και των διοικητικών
αρχών ή μεταξύ του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών
διοικητικών δικαστηρίων αφενός και των αστικών και ποινικών
δικαστηρίων αφετέρου ή, τέλος, μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου και
των λοιπών δικαστηρίων.
ε) Η άρση της αμφισβήτησης για την ουσιαστική αντισυνταγματικότητα ή
την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου, αν εκδόθηκαν γι' αυτές αντίθετες
αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου ή του
Ελεγκτικού Συνεδρίου.
στ) Η άρση της αμφισβήτησης για το χαρακτηρισμό κανόνων του διεθνούς
δικαίου ως γενικά παραδεγμένων κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 28.
2. Το δικαστήριο της προηγούμενης παραγράφου συγκροτείται από τους
Προέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του
Ελεγκτικού Συνεδρίου, από τέσσερις συμβούλους της Επικρατείας και
από τέσσερις αρεοπαγίτες, που ορίζονται ως μέλη με κλήρωση κάθε δύο
χρόνια. Στο δικαστήριο αυτό προεδρεύει ο αρχαιότερος από τους
Προέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου.
Στις περιπτώσεις δ΄ και ε΄ της προηγούμενης παραγράφου μετέχουν στη
σύνθεση του δικαστηρίου και δύο τακτικοί καθηγητές νομικών μαθημάτων
των νομικών σχολών των πανεπιστημίων της Χώρας, οι οποίοι ορίζονται
με κλήρωση.
3. Η οργάνωση και λειτουργία του δικαστηρίου, τα σχετικά με τον
ορισμό, την αναπλήρωση και την επικουρία των μελών του, καθώς και τα
σχετικά με τη διαδικασία σ' αυτό ορίζονται με ειδικό νόμο.
4. Οι αποφάσεις του δικαστηρίου είναι αμετάκλητες.
Διάταξη νόμου, που κηρύσσεται αντισυνταγματική, είναι ανίσχυρη από
τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης ή από το χρόνο που ορίζεται με
την απόφαση.
**5. Όταν τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή
του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει διάταξη τυπικού νόμου
αντισυνταγματική παραπέμπει υποχρεωτικά το ζήτημα στην οικεία
ολομέλεια, εκτός αν αυτό έχει κριθεί με προηγούμενη απόφαση της
ολομέλειας ή του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου του άρθρου αυτού. Η
ολομέλεια συγκροτείται σε δικαστικό σχηματισμό και αποφαίνεται
οριστικά, όπως νόμος ορίζει. Η ρύθμιση αυτή εφαρμόζεται αναλόγως και
κατά την επεξεργασία των κανονιστικών διαταγμάτων από το Συμβούλιο
της Επικρατείας.
**’ρθρο 100Α
Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία του
Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, καθώς και τα σχετικά με την
υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών και υπαλλήλων που υπηρετούν σε
αυτό. Στην αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανήκουν
ιδίως η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπηση του Δημοσίου και η
αναγνώριση απαιτήσεων κατά του Δημοσίου ή ο συμβιβασμός σε διαφορές
με αυτό. Στο κύριο προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους
έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 88 παράγραφοι 2 και 5
και 90 παράγραφος 5..
(Αν εισήλθατε σε αυτή τη σελίδα από ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ή από άλλη εξωτερική σύνδεση, και δεν βλέπετε ολη τη σελίδα (όλα τα frames), πατήστε ΕΔΩ για να επανέλθετε. Ευχαριστούμε) |