|
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: Νόμος περί Πνευματικών Δικαιωμάτων,
Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα |
Νόμος περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας
--------------------------------------------------
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
4 Μαρτίου, 1993
ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 2121
Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο Νόμο που ψήφισε η Βουλή:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Αρθρο 46
άδεια από ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες
1. Ως ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες θεωρούνται τα πρόσωπα που ερμηνεύουν ή
εκτελούν με οποιονδήποτε τρόπο έργα του πνεύματος όπως οι ηθοποιοί, οι μουσικοί,
οι τραγουδιστές, οι χορωδοί, οι χορευτές, οι καλλιτέχνες κουκλοθέατρου, θεάτρου
σκιών, θεάματος ποικιλιών (βαριετέ) ή ιπποδρόμου (τσίρκου).
2. Οι ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες έχουν το δικάιωμα να επιτρέπουν ή να
απαγορεύουν: α) την εγγραφή της ζωντανής ερμηνείας ή εκτέλεσή τους σε υλικό
φορέα ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, β) την άμεση ή έμμεση αναπαραγωγή της
εγγραφής της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους καθώς και τη θέση σε κυκλοφορία με
μεταβίβαση της κυριότητας, με εκμίσθωση ή με δημόσιο δανεισμό του υλικού φορέα
με την εγγραφή, γ) τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, όπως
ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, καθώς και την παρουσίαση στο κοινό
του υλικού φορέα με την παράνομη εγγραφή, δ) τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση με
οποιονδήποτε τρόπο, όπως ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, της
ζωντανής ερμηνείας ή εκτέλεσής τους, εκτός αν η μετάδοση αυτή αποτελεί
αναμετάδοση νόμιμης μετάδοσης, ε) την παρουσίαση στο κοινό της ζωντανής
ερμηνείας ή εκτέλεσής τους, που γίνεται με οποιονδήποτε τρόπο, εκτός από
ραδιοτηλεοπτική μετάδοση.
3. Η άδεια που απαιτείται για την ενέργεια των πράξεων της παραγράφου 2 του
παρόντος άρθρου, αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία στην οποία να ορίζονται
συγκεκριμένα οι πράξεις για τις οποίες δίνεται η άδεια, θεωρείται ότι έχει
δοθεί, όταν ο ερμηνευτής ή εκτελεστής καλλιτέχνης συνδέεται μ? εκείνον που
επιχειρεί αυτές τις πράξεις με σύμβαση εργασίας, που έχει ως σκοπό την ενέργεια
αυτών των συγκεκριμένων πράξεων. Ο ερμηνευτής ή εκτελεστής καλλιτέχνης πάντοτε
διατηρεί το δικαίωμα αμοιβής για την ενέργεια καθεμιάς από τις πράξεις που
προβλέπονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου σε κάθε τρόπο εκμετάλλευσης
της ερμηνείας ή εκτέλεσή του. Ειδικότερα, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής καλλιτέχνης
διατηρεί το δικαίωμα εύλογης αμοιβής για την εκμίσθωση, χωρίς να μπορεί να
παραιτηθεί από αυτό, εάν έχει δώσει σε παραγωγό υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή
ήχου και εικόνας άδεια για την εκμίσθωση του υλικού φορέα με την εγγραφή της
ερμηνείας του.
4. Σε περίπτωση ερμηνείας ή εκτέλεσης από σύνολο, οι μετέχοντες σε αυτό
ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες ορίζουν με πλειοψηφία και εγγράφως έναν
αντιπρόσωπό τους για την άσκηση των δικαιωμάτων που προβλέπονται στη δεύτερη
παράγραφο του παρόντος άρθρου. Αυτή η αντιπροσώπευση δεν αφορά το διευθυντή της
ορχήστρας ή της χορωδίας, του σολίστ, τους πρωταγωνιστές και το σκηνοθέτη. Αν
δεν έχει ορισθεί αντιπροσωπος σύμφωνα με το εδάφιο α΄ της παρούσας παραγράφου, η
άσκηση των δικαιωμάτων που προβλέπονται στη δεύτερη παράγραφο του παρόντος
άρθρου γίνεται από το διευθυντή του συνόλου.
5. Απαγορεύεται η μεταβίβαση εν ζωή των δικαιωμάτων που προβλέπονται στη δεύτερη
παράγραφο του παρόντος άρθρου, καθώς και η παραίτηση από αυτά. Είναι δυνατή η
ανάθεση της διαχείρισης και προστασίας των δικαιωμάτων αυτών σε οργανισμούς
συλλογικής διαχείρισης κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 54 έως 58 του παρόντος νόμου.
Αρθρο 47
άδεια από παραγωγούς υλικών φορέων
1. Οι παραγωγοί υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας έχουν το
δικάιωμα να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν την άμεση ή έμμεση αναπαραγωγή και τη
θέση σε κυκλοφορία με μεταβίβαση της κυριότητας, με εκμίσθωση ή με δημόσιο
δανεισμό των φορέων που έχουν παραγάγει. Έχουν επίσης το δικαίωμα να απαγορεύουν
την εισαγωγή υλικών φορέων που παρήχθησαν στο εξωτερικό χωρίς τη συναίνεσή τους
ή, εφόσον πρόκειται για εισαγωγή από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, που
το δικαίωμα της εισαγωγής τους είχε συμβατικά διατηρηθεί από τον παραγωγό.
2. Ως παραγωγός υλικού φορέα νοείται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πρωτοβουλία
και ευθύνη του οποίου πραγματοποιείται η πρώτη εγγραφή σειράς ήχων μόνο. Ως
παραγωγός υλικού φορέα εικόνας ή ήχου και εικόνας νοείται το φυσικό ή νομικό
πρόσωπο με πρωτοβουλία και ευθύνη του οποίου πραγματοποιείται η πρώτη εγγραφή
σειράς εικόνων με ή χωρίς ήχο.
Αρθρο 48
άδεια από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς
1. Οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί έχουν το δικαίωμα να επιτρέπουν ή να
απαγορεύουν : α) την αναμετάδοση των εκπομπών τους με οποιονδήποτε τρόπο, όπως
ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, β) την παρουσίαση στο κοινό των
εκμπομπών τους σε χώρους όπου η είσοδος επιτρέπεται με εισιτήριο, γ) την εγγραφή
των εκπομπών τους σε υλικούς φορείς ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας, είτε οι
εκπομπές αυτές μεταδίδονται ενσυρμάτως είτε ασυρμάτως, συμπεριλαμβανομένης της
καλωδιακής ή δορυφορικής μετάδοσης, δ) την άμεση ή έμμεση αναπαραγωγή της
εγγραφής των εκπομπών τους, καθώς και τη θέση σε κυκλοφορία με μεταβίβαση της
κυριότητας, με εκμίσθωση ή με δημόσιο δανεισμό του υλικού φορέα με την εγγραφή
των εκπομπών τους.
2. Οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί δεν έχουν το δικαίωμα που προβλέπεται στο
εδάφιο γ΄ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, όταν αναμεταδίδουν απλώς μέσω
καλωδίου εκπομπές ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών.
Αρθρο 49
Δικαίωμα εύλογης αμοιβής
1. Όταν υλικός φορέας ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας που έχει νόμιμα εγγραφεί
χρησιμοποιείται για ραδιοτηλεοπτική μεταδοση με οποιονδήποτε τρόπο, όπως
ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δορυφόροι, καλώδια, ή για παρουσίαση στο κοινό, ο
χρήστης οφείλει εύλογη και ενιαία αμοιβή στους ερμηνευτές ή εκτελεστές
καλλιτέχνες, των οποίων η ερμηνεία ή η εκτέλεση έχει εγγραφεί στον υλικό φορέα,
και στους παραγωγούς των υλικών αυτών φορέων. Η αμοιβή αυτή καταβάλλεται
υποχρεωτικά σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης των σχετικών δικαιωμάτων. Οι
οργανισμοί αυτοί υποχρεούνται να διαπραγματεύονται, να συμφωνούν τις αμοιβές, να
προβάλλουν τις σχετικές αξιώσεις για την καταβολή και να εισπράττουν τις
σχετικές αμοιβές από τους χρήστες. Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των χρηστών και
των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, το ύψος της εύλογης αμοιβής και οι όροι
της πληρωμής καθορίζονται από το μονομελές πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία των
ασφαλιστικών μέτρων. Οριστικά περί της αμοιβής αποφαίνεται το αρμόδιο
δικαστήριο.
2. Το δικαίωμα εύλογης αμοιβής των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών που
προβλέπεται από την πρώτη παράγραφο του παρόντος άρθρου είναι ανεκχώρητο, με την
επιφύλαξη της υποχρεωτικής ανάθεσης της είσπραξης και διαχείρισης στους
οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που λειτουργούν σύμφωνα με τα άρθρα 54 έως 58
του παρόντος νόμου.
3. Οι εισπραττόμενες αμοιβές κατανέμονται εξ ημισείας μεταξύ ερμηνευτών ή
εκτελεστών καλλιτεχνών και παραγωγών των υλικών φορέων. Η κατανομή των
εισπραττόμενων αμοιβών μεταξύ των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών και μεταξύ
των παραγωγών γίνεται κατά τις μεταξύ τους συμφωνίες που περιέχονται στον
κανονισμό του κάθε οργανισμού συλλογικής διαχείρισης.
4. Οι ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες έχουν δικαίωμα εύλογης αμοιβής για τη
ραδιοτηλεοπτική αναμετάδοση της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους που μεταδίδεται
ραδιοτηλεοπτικά. Το δικαίωμα εύλογης αμοιβής που προβλέπεται από την παρούσα
παράγραφο είναι ανεκχώρητο και είναι δυνατή μόνο η ανάθεση της είσπραξης και
διαχείρισης στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης κατά τα οριζόμενα στα άρθρα
54 έως 58 του παρόντος νόμου.
Αρθρο 50
Ηθικό δικαίωμα
1. Οι ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες έχουν καθ? όλη τη διάρκεια της ζωής
τους το δικαίωμα αναγνώρισης και προβολής της πατρότητάς τους πάνω στην ερμηνεία
ή την εκτέλεσή τους και το δικαίωμα της απαγόρευσης καθε παραμόρφωσης της
ερμηνείας ή της εκτέλεσης αυτής.
2. Μετά το θάνατο του ερμηνευτή ή εκτελεστή καλλιτέχνη το δικαίωμα αυτό
περιέρχεται στους κληρονόμους του.
3. Οι διατάξεις του άρθρου 12 παράγραφος 2 και του άρθρου 16 εφαρμόζονται
αναλόγως και στο ηθικό δικαίωμα των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών.
Αρθρο 51
Δικαιώματα εκδοτών
Εκδότες εντύπων έχουν το δικαίωμα να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν την
αναπαραγωγή, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή όποιες άλλες μεθόδους, για σκοπούς
εκμετάλλευσης, της στοιχειοθεσίας και της σελιδοποίησης των έργων που έχουν
εκδώσει.
Αρθρο 52
Τύπος άδειας, περιορισμοί και διάρκεια δικαιωμάτων
Το δικαιώματα που προβλέπονται στα άρθρα 46 έως 51 διέπονται από τους ακόλουθους
κανόνες : α) οι δικαιοπραξίες, που αφορούν τα δικαιώματα αυτά, ισχύουν μόνο
εφόσον έγιναν γραπτώς, β) οι περιορισμοί, που προβλέπονται για το περιουσιακό
δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, ισχύουν αναλόγως και γι? αυτά, γ) η
διάρκεια των δικαιωμάτων των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών, που
προβλέπονται από τα άρθρα 46 και 49 του παρόντος νόμου, ορίζεται σε πενήντα
χρόνια από το τέλος του έτους κατά το οποίο έγινε η ερμηνεία ή η εκτέλεση, αλλά
δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τη διάρκεια της ζωής του καλλιτέχνη, δ) η
διάρκεια των δικαιωμάτων των παραγωγών υλικών φορέων, των ραδιοτηλεοπτικών
οργανισμών και των εκδοτών που προβλέπονται στα άρθρα 47 έως 49 και 51 του
παρόντος νόμου ορίζεται σε πενήντα χρόνια από το τέλος του έτους κατά το οποίο
έγινε η αρχική παραγωγή του υλικού φορέα ή η πρώτη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή ή η
τελευταία έκδοση του έργου.
Αρθρο 53
Προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας
Η προστασία, που προβλέπεται από τα άρθρα 46 έως 52 του παρόντος νόμου, αφήνει
ακέραιη και δεν επηρεάζει κατά κανένα τρόπο την προστασία της πνευματικής
ιδιοκτησίας. Καμία από τις διατάξεις που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο δεν
μπορεί να ερμηνευθεί κατά τρόπο που θίγει την προστασία αυτή. Εάν οι ερμηνευτές
ή εκτελεστές καλλιτέχνες, οι παραγωγοί υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και
εικόνας, οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί και οι εκδότες εντύπων έχουν αποκτήσει,
εκτός από το συγγενικό δικαίωμα και δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας στο έργο,
το δικαίωμα αυτό και το συγγενικό δικαίωμα υπάρχουν παραλλήλως και παρέχουν τις
εξουσίες που απορρέουν από το κάθε δικαίωμα.
KEΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Αρθρο 54
Ανάθεση διαχείρισης
1. Οι δημιουργοί μπορούν να αναθέτουν σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και
προστασίας, που έχουν αποκλειστικά αυτό τον σκοπό, τη διαχείριση ή την προστασία
ή τη διαχείριση και την προστασία του περιουσιακού τους δικαιώματος ή εξουσιών
που απορρέουν από αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τους δωρεοδόχους των δημιουργών,
καθώς και για τους καθολικούς ή αιτία θανάτου διαδόχους, όπως επίσης και για το
ίδρυμα που συνιστά ο δημιουργός. Οι οργανισμοί αυτοί λειτουργούν με οποιαδήποτε
εταιρική μορφή. Αν λειτουργούν με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, τότε οι μετοχές
της εταιρείας αυτής είναι υποχρεωτικώς ονομαστικές στο σύνολό τους. Κατά τα
λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 2 έως 4 του άρθρου 24 του ν.
1746/1988. Η κοινοποίηση που προβλέπεται από την παρ. 4 του άρθρου 24 του ν.
1746/1988 γίνεται μόνο προς το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι παραπάνω οργανισμοί
μπορούν επίσης να λειτουργήσουν και ως αστικοί συνεταιρισμοί κατά το ν.
1667/1986. Στην τελευταία περίπτωση α) όπου στο ν. 1667/1986 αναφέρεται, με
οποιαδήποτε αρμοδιότητα, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας τις αρμοδιότητές του
αναλαμβάνει το Υπουργείο Πολιτισμού . β) οι συνεταιρισμοί αυτοί μπορούν να
ιδρυθούν και να λειτουργήσουν σε πανελλήνια βάση κατ΄ εξαίρεση της αρχής της
τοπικότητας . γ) επιτρέπεται και όλα τα μέλη του συνεταιρισμού να είναι νομικά
πρόσωπα, δ) το καταστατικό των συνεταιρισμών αυτών μπορεί να προβλέπει: αα)
όρους, εσωτερικές διαδικασίες και όργανα που αποφασίζουν για την εισδοχή, την
αποχώρηση ή τον αποκλεισμό συνεταίρου, κατά παρέκκλιση από τους όρους, τις
διαδικασίες και τα όργανα που προβλέπονται στις παραγράφους 4,5, 6, 7 και 8 του
άρθρου 2 του ν.1667/1986, ββ) ότι, στην περίπτωση αποχώρησης ή αποκλεισμού
συνεταίρου ή ή μη απόκτησης της ιδιότητας του συνεταίρου από τους κληρονόμους,
δεν υπάρχει αξίωση του συνεταίρου ή των κληρονόμων για απόδοση των
συνεταιριστικών τους μερίδων ή καταβολή της αξίας αυτών ή ότι υπάρχει αξίωση για
απόδοση μόνο της ονομαστικής αξίας των μερίδων, γγ) τη δυνατότητα απόκτησης
απεριόριστου αριθμού προαιρετικών μερίδων από τους από τους συνεταίρους, δδ) το
εν ζωή αμεταβίβαστο των συνεταιριστικών μερίδων, εε) κατηγορίες συνεταίρων είτε
χωρίς δικαίωμα ψήφου είτε με αριθμό ψήφων ανά συνέταιρο ανεξάρτητο από τον
αριθμό των υποχρεωτικών ή προεραιτικών μερίδων του κάθε συνεταίρου, στστ) τον
περιορισμό του δικαιώματος του β΄εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν.
1667/1986 για λόγους προστασίας των θεμιτών συμφερόντων των οργανισμών
συλλογικής διαχείρισης, ζζ) ότι οι νέοι συνεταίροι δεν έχουν καθόλου ή έχουν για
ορισμένο μόνο χρόνο μετά την ίδρυση του συνεταιρισμού, υποχρέωση καταβολής,
εκτός από το ποσό της μερίδας τους, και εισφοράς ανάλογης προς την καθαρή
περιουσία του συνεταιρισμού (τα στοιχεία γ και δ αντικαταστάθηκαν με το Αρθρο 59
παρ. 1 Ν.2218/1994 ΦΕΚ Α΄90) ε) οι συνεταιρισμοί αυτοί είναι πάντοτε
περιορισμένης ευθύνης και οι συνεταίροι δεν ευθύνονται προσωπικά για τα χρέη των
συνεταιρισμών. στ) Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του
Υπουργού Πολιτισμού μπορούν να ρυθμίζονται τα θέματα των άρθρων 5,6,7 και 8 του
ν.1667/1986, καθώς και εν γένει θέματα εσωτερικών σχέσεων των συνεταιρισμών
αυτών, ανάλογα προς τα ισχύοντα στα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για
οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που λειτουργούν με αντίστοιχη ή παρεμφερή
μορφή (τα στοιχεία ε και στ προσετέθηκαν με το Αρθρο 59 παρ. 2 Ν.2218/1994 ΦΕΚ
Α΄ 90).
2. Προκειμένου για δευτερεύουσα σύγχρονη, ακέραιη και αμετάβλητη μετάδοση
ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων μέσω καλωδίων ή άλλων υλικών αγωγών, η συλλογική
διαχείριση της σχετικής εξουσίας των δημιουργών είναι υποχρεωτική.
3. Η ανάθεση μπορεί να γίνεται είτε με μεταβίβαση του δικαιώματος ή των σχετικών
εξουσιών προς το σκοπό της διαχείρισης ή της προστασίας είτε με παροχή σχετικής
πληρεξουσιότητας. Η ανάθεση γίνεται εγγράφως και κάθε φορά για ορισμένο χρόνο,
που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τρία χρόνια. Η ανάθεση αφορά όλα τα έργα
του δημιουργού που είναι κατάλληλα για την εκμετάλλευση με την εξουσία στην
οποία αναφέρεται η ανάθεση ή ορισμένα από αυτά. Σε περίπτωση αμφιβολίας
τεκμαίρετα ότι η ανάθεση αφορά όλα τα έργα, συμπεριλαμβανομένων και των
μελλοντικών έργων για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από
τρία χρόνια.
4. Κάθε οργανισμός, που έχει ή πρόκειται να αναλάβει τη συλλογική διαχείριση ή
προστασία των εξουσιών, που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα των
δημιουργών, υποχρεούται, πριν αρχίσει τη λειτουργία του, να καταθέσει στο
Υπουργείο Πολιτισμού σχετική δήλωση συνοδευόμενη από τον Κανονισμό που
συντάσσεται από τον Οργανισμό και πρέπει πάντως να περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία
: α) το ύψος του Κεφαλαίου του Οργανισμού. β) το Καταστατικό ή το εταιρικό
σύμφωνο, αν πρόκειται για εταιρεία. γ) τον υπεύθυνο εκπρόσωπο του Οργανισμού,
όπως επίσης και τα πρόσωπα που διοικούν τον Οργανισμό, τα οποία πρέπει να μην
έχουν καταδικαστεί για κακούργημα ή για πλημμέλημα κατά της ιδιοκτησίας ή της
περιουσίας και να παρέχουν τα εχέγγυα επαγγελματικού ήθους. δ) τον αριθμό των
δημιουργών, που έχουν αναθέσει στον Οργανισμό τη διαχείριση εξουσιών, που
απορρέουν από το περιουσιακό τους δικαίωμα. ε) τη νομική μορφή της ανάθεσης της
διαχείρισης. στ) τη διάρκεια της ανάθεσης. ζ) το χρόνο, τις αρχές και τον τρόπο
διανομής των αμοιβών στους δικαιούχους. και η) το ύψος των εξόδων διαχείρισης,
όπως επίσης και κάθε στοιχείο που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίζεται η
βιωσιμότητα και η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Οργανισμού. Το
Υπουργείο Πολιτισμού ελέγχει τη δήλωση και τον Κανονισμό του Οργανισμού
Συλλογικής Διαχείρισης και, εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος νόμου,
χορηγεί την έγκριση για τη λειτουργία του Οργανισμού αυτού. Κάθε μεταβολή των
παραπάνω στοιχείων του Κανονισμού πρέπει να ανακοινώνεται στο Υπουργείο
Πολιτισμού και να εγκρίνεται από αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση εξακολουθεί να
ισχύει ο αρχικός Κανονισμός του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης, όπως είχε
εγκριθεί από το Υπουργείο κατά την έναρξη λειτουργίας του Οργανισμού.
5. Το Υπουργείο Πολιτισμού ελέγχει την τήρηση των διατάξεων του παρόντος νόμου
και του Κανονισμού κατά τη λειτουργία του Οργανισμού, ο οποίος έχει την
υποχρέωση να θέτει στη διάθεση των οργάνων του Υπουργείου τα βιβλία του και κάθε
άλλο στοιχείο αναγκαίο για την αποτελεσματική άσκηση του ελέγχου αυτού. Οι
Οργανισμοί υπόκεινται στον έλεγχο των ορκωτών λογιστών, ανεξάρτητα από τη νομική
τους μορφή, εκτός αν πρόκειται για Οργανισμούς μη κερδοσκοπικούς.
6. Σε περίπτωση διαπίστωσης σοβαρής παράβασης ή επανειλημμένων παραβάσεων του
νόμου ή του Κανονισμού, παρά τη σχετική προειδοποίηση του Υπουργού Πολιτισμού,
επιφυλασσομένων των διατάξεων για άλλες κυρώσεις, ο Υπουργός Πολιτισμού μπορεί
να επιβάλει στον Οργανισμό που διέπραξε την παράβαση διοικητικό πρόστιμο 500.000
έως 10.000.000 δραχμών. Τα όργανα ελέγχου που θα διαπιστώνουν τις παραβάσεις, η
διαδικασία επιβολής του προστίμου ύστερα από ακρόαση του ενδιαφερομένου, καθώς
και τυχόν αναπροσαρμογή των παραπάνω ποσών θα καθορισθούν με προεδρικά
διατάγματα ύστερα από πρόταση του Υπουργού Πολιτισμού.
7. ΄Οπου στις διατάξεις του παρόντος νόμου χρησιμοποιείται ο όρος "Κανονισμός",
εννοείται ο Κανονισμός της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου.
Αρθρο 55
Αρμοδιότητες των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης
1. Οι Οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας έχουν τις ακόλουθες
αρμοδιότητες : α) να καταρτίζουν συμβάσεις με τους χρήστες για τους όρους
εκμετάλλευσης των έργων, καθώς και για την οφειλόμενη αμοιβή. β) να εξασφαλίζουν
στους δημιουργούς ποσοστιαία αμοιβή κατά τα οριζόμενα στο Αρθρο 32 παρ. 1 του
παρόντος νόμου. γ) να εισπράττουν την αμοιβή και να κατανέμουν μεταξύ των
δημιουργών τα εισπραττόμενα ποσά. δ) να εισπράττουν την αμοιβή που προβλέπεται
από το Αρθρο 18 παρ. 3 του παρόντος νόμου και να τη διανέμουν μεταξύ των
δημιουργών. ε) να προβαίνουν, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του
παρόντος άρθρου, σε κάθε διοικητική ή δικαστική ή εξώδικη ενέργεια για τη νόμιμη
προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών ή των δικαιοδόχων τους και ιδίως να
υποβάλλουν αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων, να εγείρουν αγωγές, να ασκούν ένδικα
μέσα, να υποβάλλουν μηνύσεις και εγκλήσεις, να παρίστανται ως πολιτικώς
ενάγοντες, να ζητούν την απαγόρευση πράξεων που προσβάλλουν το δικαίωμα ως προς
τις εξουσίες που τους έχουν ανατεθεί και να ζητούν την κατάσχεση παρανόμων
αντιτύπων, κατά το Αρθρο 64 του παρόντος νόμου. στ) να λαμβάνουν από τους
χρήστες κάθε πληροφορία αναγκαία για τον καθορισμό, την είσπραξη και κατανομή
των εισπραττόμενων ποσών.- ζ) να ενεργούν, με σύμπραξη της δημόσιας αρχής ή κατά
τη διαδικασία του άρθρου 64 του παρόντος νόμου τους αναγκαίους ελέγχους σε
καταστήματα πώλησης ή ενοικίασης ή δανεισμού αντιτύπων ή δημόσιας εκτέλεσης των
έργων που προστατεύουν για να διαπιστώνουν αν οι πράξεις αυτές δεν προσβάλλουν
τα δικαιώματα των δημιουργών. Η ιδρυτική πράξη του Οργανισμού μπορεί να
περιορίζει τις αρμοδιότητές του σε μερικές μόνο από τις αναφερόμενες παραπάνω.
2. Τεκμαίρεται ότι οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας έχουν την
αρμοδιότητα διαχείρισης ή προστασίας όλων των έργων ή όλων των πνευματικών
δημιουργών για τα οποία δηλώνουν εγγράφως ότι έχουν μεταβιβασθεί σ΄ αυτούς οι
σχετικές εξουσίες ή ότι καλύπτονται από την πληρεξουσιότητα. Οι οργανισμοί
συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας μπορούν να ενεργούν πάντα, δικαστικώς ή
εξωδίκως, στο δικό τους όνομα είτε η αρμοδιότητά τους στηρίζεται σε μεταβίβαση
της εξουσίας, είτε στηρίζεται σε πληρεξουσιότητα, νομιμοποιούνται δε πάντως στην
άσκηση όλων των δικαιωμάτων του δημιουργού που έχουν μεταβιβαστεί σΑυτούς ή που
καλύπτονται από την πληρεξουσιότητα.
3. Για τη δικαστική επιδίωξη της προστασίας των έργων και των δημιουργών που
προστατεύονται από τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας, αρκεί η
δειγματοληπτική αναφορά των έργων που έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης χωρίς την
απαιτούμενη άδεια και δεν απαιτείται η πλήρης απαρίθμηση των έργων αυτών.
4. Αν αμφισβητηθεί από το δικαιούχο ότι ορισμένο έργο, που περιεχόταν στη δήλωση
της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου και στη σύμβαση που καταρτίσθηκε με το
χρήστη με βάση τη δήλωση αυτή, ανήκε στην αρμοδιότητα του οργανισμού, ο
οργανισμός οφείλει να συντρέξει με κάθε τρόπο τον αντισυμβαλλόμενό του χρήστη
και ιδίως να παρέμβει στη σχετική δίκη. Αν αποδειχθεί ότι το έργο δεν ανήκε στην
αρμοδιότητα του Οργανισμού, ο Οργανισμός εκτός από τις ποινικές ευθύνες οφείλει
να αποζημιώσει τον αντισυμβαλλόμενο και η σχετική αγωγή εκδικάζεται κατά την
ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών.
Αρθρο 56
Σχέσεις με τους χρήστες
1. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, προκειμένου οι χρήστες να έχουν την
ευχέρεια της χρήσης των έργων του ρεπερτορίου τους, αξιώνουν από αυτούς
ποσοστιαία αμοιβή κατά τα οριζόμενα στο Αρθρο 32 παράγραφος 1 του παρόντος
νόμου. Οι εξαιρέσεις από την ποσοστιαία αμοιβή που προβλέπονται στο Αρθρο 32
παράγραφος 2 του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση αυτή.
2. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δεν μπορούν, χωρίς να συντρέχει
σπουδαίος λόγος, να αρνηθούν την κατάρτιση με τους χρήστες των συμβάσεων που
προβλέπονται στην πρώτη περίπτωση της παραγράφου 1 του προηγούμενου άρθρου. Αν ο
χρήστης ισχυρίζεται ότι ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης αξιώνει αμοιβή
προφανώς δυσανάλογη προς αυτήν που συνήθως καταβάλλεται σε παρόμοιες
περιπτώσεις, οφείλει, πριν από οποιαδήποτε χρήση, να προκαταβάλει στον οργανισμό
το ζητούμενο ποσό αμοιβής ή το ποσό που θα έχει ορίσει, ύστερα από αίτηση του
χρήστη, ως συνήθως καταβαλλόμενο σε παρόμοιες περιπτώσεις το Μονομελές
Πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Οριστικά περί της
αμοιβής αποφαίνεται το αρμόδιο δικαστήριο.
3. Οργανώσεις αντιπροσωπευτικές των χρηστών και οργανισμοί συλλογικής
διαχείρισης μπορούν να συμφωνήσουν εγγράφως, και πριν ανακύψει διαφωνία, τον
ορισμό ενός προσώπου, καθοριζομένου ονομαστικώς ή βάσει ιδιότητας, ως διαιτητή
για τον καθορισμό του ποσού της αμοιβής που οφείλει να καταβάλει ο χρήστης. Ο
διαιτητής μπορεί να διατάξει την προκαταβολή ποσού μέχρις ότου ορίσει το
οριστικό ύψος της οφειλόμενης αμοιβής. Ο διαιτητής που έχει έτσι οριστεί είναι
αποκλειστικά αρμόδιος για την επίλυση της διαφωνίας και η απόφασή του είναι
εκτελεστή. Διαιτητή μπορεί να έχει ορίσει και ο Υπουργός Πολιτισμού, οπότε η
προσφυγή σ΄ αυτόν για την επίλυση της διαφωνίας εξαρτάται από τη θέληση των
μερών που διαφωνούν. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης καταρτίζουν κατάλογο
με τις αμοιβές που απαιτούν από τους χρήστες (αμοιβολόγιο), ο οποίος πρέπει να
γνωστοποιείται προς το κοινό με δημοσίευσή τους σε τρεις εφημερίδες, από τις
οποίες η μια πρέπει να είναι οικονομική. Κατά την κατάστρωση και εφαρμογή των
αμοιβολογίων τους, οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης οφείλουν να ενεργούν
χωρίς αυθαιρεσία και να μην προβαίνουν σε καταχρηστικές διακρίσεις.
4. Για την πραγματοποίηση των κατά την παράγραφο 1 περίπτωση α΄, β΄, γ΄ και δ΄
του προηγούμενου άρθρου διανομών, οι χρήστες οφείλουν να παραδίδουν στον
οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, χωρίς καμία καθυστέρηση, καταλόγους των έργων
των οποίων αντίτυπα παράγουν ή πωλούν ή εκμισθώνουν ή δανείζουν, καθώς και των
έργων που εκτελούν δημόσια με μνεία του ακριβούς αριθμού των αντιτύπων που
παρήχθησαν ή διατέθηκαν, καθώς και της συχνότητας των δημόσιων εκτελέσεων.
Αρθρο 57
Σχέσεις με τους δημιουργούς
1. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας δεν μπορούν, χωρίς να
συντρέχει σπουδαίος λόγος, να αρνηθούν σε ορισμένο δημιουργό την ανάληψη της
διαχείρισης ή προστασίας εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό τους δικαίωμα
και είναι αντικείμενο της διαχείρισης του οργανισμού.
2. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας οφείλουν να ενημερώνουν μια
φορά το χρόνο τους δημιουργούς που τους έχουν αναθέσει τη διαχείριση ή την
προστασία εξουσιών από το περιουσιακό δικαίωμα, προκειμένου αυτοί να διατυπώνουν
τις απόψεις τους για τους γενικούς κανόνες καθορισμού του ύψους της αμοιβής, τις
μεθόδους είσπραξης και διανομής των αμοιβών, καθώς και για άλλα θέματα σχετικά
με τη διαχείριση και την προστασία. Οι οργανισμοί οφείλουν να συνεκτιμούν τις
απόψεις αυτές κατά την επεξεργασία των τρόπων διαχείρισης και προστασίας.
3. Οι δημιουργοί που έχουν αναθέσει τη διαχείριση ή προστασία των δικαιωμάτων
τους σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας και τα σωματεία που τους
εκπροσωπούν έχουν το δικαίωμα να τηρούνται ενήμεροι για όλες τις δραστηριότητες
του οργανισμού.
4. Οι δημιουργοί που έχουν αναθέσει σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ή
προστασίας τη διαχείριση ή την προστασία του συνόλου των έργων τους, οφείλουν να
ενημερώνουν γραπτώς τον οργανισμό για τα έργα που έχουν δημοσιεύσει με όποιον
τρόπο και να τους ενημερώνουν για τα νέα έργα τους, που δημοσιεύονται μετά την
ανάθεση της διαχείρισης στον οργανισμό.
5. Η διανομή στους δημιουργούς γίνεται το βραδύτερο κάθε χρόνο και κατ΄
αναλογία, όσο αυτό είναι δυνατόν, προς την πραγματική χρησιμοποίηση των έργων
τους, βάσει κανονισμού διανομής, ο οποίος καταρτίζεται από τους οργανισμούς
συλλογικής διαχείρισης.
6. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης οφείλουν να καθορίζουν κατά τρόπο γενικό
για όλους τους δημιουργούς ορισμένης κατηγορίας και για κάθε τρόπο
εκμετάλλευσης, το ποσοστό επί των εισπράξεων των οργανισμών που θα παρακρατείται
από αυτούς για την κάλυψη των εξόδων διαχείρισης. Το ποσοστό αυτό γνωστοποιείται
στους δημιουργούς πριν από τη μεταβίβαση των εξουσιών ή την παροχή της σχετικής
πληρεξουσιότητας και δεν μπορεί να αυξηθεί χωρίς τη συναίνεση των δημιουργών,
παρά ύστερα από ειδοποίηση ενός χρόνου.
7. Εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος, κάθε δημιουργός και ο οργανισμός συλλογικής
διαχείρισης ή προστασίας μπορούν να καταγγείλουν την ανάθεση της διαχείρισης και
της προστασίας των εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα. Η
καταγγελία ενεργεί στο τέλος του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο έγινε, εφόσον
από την καταγγελία μέχρι το τέλος του έτους μεσολαβεί διάστημα τουλάχιστον τριών
μηνών, άλλως στο τέλος του επόμενου ημερολογιακού έτους.
Αρθρο 58
Εφαρμογή στα συγγενικά δικαιώματα
Οι διατάξεις των άρθρων 54 έως 57 του παρόντος νόμου εφαρμόζονται αναλόγως στη
διαχείριση και την προστασία των συγγενικών δικαιωμάτων που ρυθμίζονται από το
προηγούμενο κεφάλαιο του παρόντος νόμου.
Αθήνα, 3 Μαρτίου 1993
--------------------------------------------------------------------------------
|