201-250

	ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Β΄ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Σενάρια 1^ο-500^ο (περιέχονται όλα μαζί, 500 σενάρια, σε μορφή pdf και ψηφιακού βάρους 1 mb)
Σενάρια 1-50
Σενάρια 51-100
Σενάρια 101-150
Σενάρια 151-200
Σενάρια 201-250
Σενάρια 251-300
Σενάρια 301-350
Σενάρια 351-400
Σενάρια 401-450
Σενάρια 451-500

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι οι πεποιθήσεις, οι αξίες και οι ιδεολογικές αναφορές των εκπαιδευτικών διαχέονται αναπόφευκτα στη διδασκαλία μέσα από μια ποικιλία επιλογών και συμπεριφορών. Ιδιαίτερα επηρεάζουν τη διδασκαλία των λογοτεχνικών κειμένων, τα οποία έχουν αναπόφευκτα και τις δικές τους αξιακές και ιδεολογικές εγγραφές. Όταν οι εκπαιδευτικοί έχουν επίγνωση των δικών τους αξιών και ιδεολογικών προσανατολισμών, τις οποίες δεν προβάλλουν ως απόλυτες αλήθειες, τότε μπορούν να ενδυναμώσουν τους μαθητές να αναπτύξουν ελεύθερα την προσωπική τους αξιακή και ιδεολογική ταυτότητα.

1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Οι φιλόλογοι ενός Πειραματικού Γυμνασίου που διδάσκουν λογοτεχνία κάνουν κάποιες συναντήσεις, στις οποίες, μεταξύ άλλων, συζητούν τις ερμηνευτικές τους προσεγγίσεις στα κείμενα. Άλλες φορές επισκέπτονται και τις τάξεις των συναδέλφων τους, ιδιαίτερα όταν εκείνοι προσφέρουν δειγματικές διδασκαλίες σε ασκούμενους φοιτητές. Σύντομα διαπιστώνουν ότι, μολονότι διδάσκουν τα ίδια κείμενα, ο καθένας εστιάζει σε διαφορετικά στοιχεία, πράγμα που κατανοούν ότι απορρέει από τους προσωπικούς τους προσανατολισμούς. Επιπλέον, ως προς τα αξιακά/ ιδεολογικά ζητήματα που ανακύπτουν, κάποιοι τηρούν αυστηρή ουδετερότητα προβάλλοντας απλώς την «επίσημη» άποψη, ενώ κάποιοι άλλοι υπερασπίζονται εκείνες τις ιδέες και αξίες των κειμένων τις οποίες συμμερίζονται. Το ζήτημα της διδακτικής διαχείρισης των αξιών έρχεται πια στην επιφάνεια. Οι φιλόλογοι αποφασίζουν να συμβουλευτούν το σύμβουλο ειδικότητας.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη τα ευρήματα της έρευνας, τι θα συμβουλεύατε τους εκπαιδευτικούς, ώστε να ενδυναμώσουν τους μαθητές να αναπτύξουν ελεύθερα την προσωπική τους αξιακή και ιδεολογική ταυτότητα;

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός στην τάξη οφείλονται: α. στην αδυναμία του σχολείου να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, ώστε να τους δημιουργεί κίνητρα για συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία και β. στην ελλιπή κοινωνικοποίηση των μαθητών.

1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Όλα τα μαθήματα.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα τμήμα Γυμνασίου της περιφέρειάς σας, 4 μαθητές αδυνατούν να ενσωματωθούν στην τάξη και αμφισβητούν, με κάθε αφορμή, με το λόγο ή τη δράση τους την αξία του σχολείου. Έτσι, παρεμποδίζουν τη διδακτική διαδικασία, με αποτέλεσμα να τους επιβάλλονται ποινές από τους καθηγητές τους (αποβολή, χαμηλή βαθμολογία, απόρριψη), οι οποίες όμως αποδεικνύονται αναποτελεσματικές .

2. Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τους εκπαιδευτικούς, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν παιδαγωγικότερα και αποτελεσματικότερα;

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι πολλοί εκπαιδευτικοί, παρά τη θεωρητική τους κατάρτιση στο γνωστικό αντικείμενο της ιστορίας και, συχνά, στα σύγχρονα πορίσματα της επιστήμης της ιστορίας και της διδακτικής της, έχουν την τάση να δίνουν «ιστορικές διαλέξεις», τις οποίες ονομάζουν «συζήτηση», και να χρησιμοποιούν την τεχνολογία κυρίως για να προβάλλουν στους μαθητές τους με εύπεπτο τρόπο τη μία ιστορική αλήθεια.

1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις του Λυκείου. Μάθημα: Ιστορία.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα Λύκειο της περιφέρειάς σας οι φιλόλογοι, παρά το ότι παρακολούθησαν μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση για τη χρήση των αντιτιθέμενων πηγών στη διδασκαλία της ιστορίας, είναι δύσπιστοι απέναντι στη συγκεκριμένη πρόταση. Σε συζήτηση με το σχολικό σύμβουλο φαίνονται να αμφισβητούν την ανάγκη της διερεύνησης και ερμηνείας από τους μαθητές των πολλαπλών οπτικών, υποστηρίζοντας ότι το χαμηλό τους επίπεδο και η πίεση της ύλης δεν επιτρέπουν εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας του μαθήματος. Εξάλλου, όπως ισχυρίζονται, έχουν ανανεώσει τον τρόπο της διδασκαλίας τους με συζητήσεις και χρήση πηγών από το Διαδίκτυο.

Σύμφωνα με τις αντιλήψεις της σύγχρονης διδακτικής, που υιοθετεί και το Νέο Σχολείο, οι μαθητές δεν πρέπει πια να αποστηθίζουν, αλλά να κατανοούν το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης. Σε αυτό το στόχο συμβάλλουν οι μαθητοκεντρικές διδακτικές προσεγγίσεις διερευνητικής φύσης, διότι κινητοποιούν το ενδιαφέρον και τις διαδικασίες σκέψης των μαθητών και αναγνωρίζουν τη μοναδικότητα κάθε μαθητή. Σε αυτή τη λογική κινούνται οι αποκαλούμενες «Βιωματικές Δράσεις».

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Οι εκπαιδευτικοί μιας σχολικής μονάδας επιμένουν ότι θα χάσουν πολύ χρόνο για την εκπαίδευση των μαθητών στον τρόπο ερευνητικής εργασίας σε ομάδες ή στην εκπαίδευσή τους στο πώς να χρησιμοποιούν τους υπολογιστές, ενώ οι ίδιοι δεν διαθέτουν το χρόνο να ασχοληθούν με τη διαφοροποίηση της ύλης. Με τον τρόπο αυτό όμως δεν προωθούν του σύγχρονου σχολείου και δεν βοηθούν πάνω από όλα τους μαθητές τους, ειδικά όσους έχουν αυξημένες μαθησιακές ανάγκες.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι οι στόχοι της σύγχρονης διδακτικής συσχετίζονται με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα προτείνατε στο διευθυντή να κάνει ώστε να μετατρέψει την ερευνητική διαπίστωση σε αποτελεσματική διδασκαλία και μάθηση;

Παιδαγωγικές έρευνες διαπιστώνουν ότι η κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος αποτελεί ένα από τα στοιχεία της αποτελεσματικής διδασκαλίας, γιατί ενεργοποιεί τα κίνητρα μάθησης. Οι μαθητές, υποστηρίζουν οι θεωρητικοί, κινητοποιούνται περισσότερο, όταν οι στόχοι που σχετίζονται με το σχολείο βρίσκονται σε αρμονία με τις δικές τους επιθυμίες, ανάγκες και προσδοκίες. Κυρίως, όταν οι διαδικασίες στις οποίες εμπλέκονται έχουν νόημα για τους ίδιους, καθώς δεν αποκλείουν τους τρόπους με τους οποίους έχουν μάθει να επικοινωνούν με τους άλλους ή να προσεγγίζουν τη γνώση, ούτε περιφρονούν την προσωπική και την οικογενειακή τους ιστορία.

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί σε περιφερειακό Γυμνάσιο χρησιμοποιούν ελκυστικό εκπαιδευτικό υλικό (π.χ., χιουμοριστικά σκίτσα και υλικό από κόμικς στη διδασκαλία του συντακτικού, στίχους τραγουδιών ως παράλληλα κείμενα στη λογοτεχνία), για να κινητοποιήσουν και να διατηρήσουν το μαθητικό ενδιαφέρον. Σύντομα διαπιστώνουν ότι, μετά από μια σύντομη περίοδο γοητείας, οι μαθητές δεν ανταποκρίνονται πια σε όλα αυτά περισσότερο απ’ ό,τι στην παραδοσιακή διδασκαλία.

1. Ως Σχολικός Σύμβουλος πώς θα τους εξηγήσετε τους λόγους της αποτυχίας των συγκεκριμένων επιλογών για τον συγκεκριμένο σκοπό;

2. Τι και πώς θα του προτείνατε να εφαρμόσει εναλλακτικά προς κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος για το νέο μάθημα της ημέρας;

Παιδαγωγικές έρευνες διαπιστώνουν ότι η κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος αποτελεί ένα από τα στοιχεία της αποτελεσματικής διδασκαλίας, γιατί ενεργοποιεί τα κίνητρα μάθησης. Οι μαθητές, υποστηρίζουν οι θεωρητικοί, κινητοποιούνται περισσότερο, όταν οι εκπαιδευτικοί τους τούς θέτουν μπροστά σε «καταστάσεις-προβλήματα», που προκαλούν ρήξη με την υπάρχουσα γνώση και κατανόηση, προκαλώντας, έτσι, και την επιθυμία της ανακάλυψης. Οι καταστάσεις-προβλήματα, έτσι, μετατρέπονται σε κίνητρα μάθησης.

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Ιστορία

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί σε περιφερειακό Γυμνάσιο, για να κινητοποιήσουν και να διατηρήσουν το μαθητικό ενδιαφέρον, προσαρμόζουν –όπως νομίζουν– το μάθημα στις δυνατότητες των μαθητών: το απλοποιούν πολύ, χρησιμοποιούν πλούσιο εποπτικό υλικό και εξηγούν τα πάντα. Σύντομα διαπιστώνουν ότι οι μαθητές δεν ανταποκρίνονται σε όλα αυτά περισσότερο απ’ ό,τι στην παραδοσιακή διδασκαλία.

Στη σχετική βιβλιογραφία αλλά και στο ισχύον ΑΠΣ της Ιστορίας προβάλλεται ως ένας από τους ειδικούς σκοπούς του μαθήματος η αναγκαιότητα επιλογής και κριτικής αξιολόγησης των ιστορικών πηγών. Στην διδακτική επίσης μεθοδολογία η προτεινόμενη σύγκριση πηγών που προσεγγίζουν το ζήτημα από διαφορετική οπτική και η ενθάρρυνση των μαθητών να αναζητήσουν τους λόγους αυτής της διαφοράς ανοίγουν διερευνητικές προοπτικές στην προσέγγιση του παρελθόντος. Επισημαίνεται, όμως, συχνά από την έρευνα ότι οι πεποιθήσεις και οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί των εκπαιδευτικών ενδέχεται να καταστήσουν προσχηματική τη διερευνητική διαδικασία κατευθύνοντας τους μαθητές σε προκαθορισμένα συμπεράσματα.

1. Δεδομένα: οποιαδήποτε τάξη Γυμνασίου ή Λυκείου. Μάθημα: Ιστορία.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ένας φιλόλογος διδάσκει Ιστορία κάνοντας χρήση αντιτιθέμενων ιστορικών μαρτυριών, θεωρώντας ότι παρέχει στους μαθητές τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσουν ότι κάθε ιστορική αφήγηση οικοδομείται με βάση την επιλογή συγκεκριμένων τεκμηρίων και συγκεκριμένης ιδεολογικής αφετηρίας. Συχνά, όμως, τους εκμαιεύει συμπεράσματα σχετικά με την πιο «έγκυρη μαρτυρία», με διαστρεβλώσεις, υπερβολές ή αξιολογικούς χαρακτηρισμούς για τις υπόλοιπες.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για να τον πείσετε ότι οι διερευνητικές προοπτικές στην προσέγγιση του παρελθόντος οφείλει να είναι μια πραγματικά ανοιχτή διαδικασία και όχι όχημα προβολής συγκεκριμένων πεποιθήσεων και ιδεολογικών απόψεων, είτε αυτές είναι οι επίσημες είτε οι προσωπικές;

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της διδασκαλίας, μια καλή «εξήγηση» διακρίνεται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

(α) περιέχει μόνο εκείνες τις πληροφορίες και τα παραδείγματα που χρειάζονται για να φωτιστεί το υπό εξήγηση σημείο, (β) βασίζεται αποκλειστικά σε γνώσεις που ήδη ο μαθητής κατέχει, και προσπαθεί να τις ενεργοποιήσει, (γ) προσαρμόζεται στο κοινό για το οποίο προορίζεται, ακόμη κι αν ο διδάσκων χρειαστεί να αποσιωπήσει μια σημαντική –για εκείνον– παράμετρο και (δ) προσφέρεται με πειστικό και υπομονετικό τρόπο.

1. Δεδομένα: Τάξη: Τρίτη Λυκείου. Μάθημα: «Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας» (Θεωρητικής Κατεύθυνσης)

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί προβληματίζονται με τις πολλές απορίες των μαθητών, την αδυναμία τους στην κατανόηση εννοιών, και τη δική τους αδυναμία να προσπελάσουν το πρόβλημα. Λ.χ., ένας μαθητής, σε μια τάξη 15 μαθητών, ενός τυπικού Λυκείου ρωτά: Σε τι διαφέρει η αναθεωρητική από τη συντακτική βουλή; Ο εκπαιδευτικός εκνευρίζεται, θεωρώντας ότι το έχει ήδη εξηγήσει και επαναλαμβάνει βιαστικά: «Η αναθεωρητική βουλή είναι η βουλή που αναθεωρεί τα επιμέρους άρθρα του Συντάγματος αλλά δεν θέτει πολιτειακό θέμα, πράγμα που κάνει η συντακτική». Στο επόμενο μάθημα, διαπιστώνει ότι δύο μαθητές, στους οποίους θέτει τη συγκεκριμένη ερώτηση, και πάλι δεν μπορούν να απαντήσουν.

2. Σύμφωνα με τα κριτήρια μιας καλής εξήγησης, πώς θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να επιλύσει το πρόβλημα;

Θεωρητικοί της εκπαίδευσης διαπιστώνουν ότι χωρίς διαφοροποίηση της μάθησης, το σημερινό σχολείο, στο οποίο φοιτά εξαιρετικά ανομοιογενής μαθητικός πληθυσμός, θα κινδύνευε να γίνει αντιδημοκρατικό βαθαίνοντας τις προϋπάρχουσες διαφορές. Από την άλλη, η πλήρης διαφοροποίηση θα σήμαινε την απώλεια των κοινών αναφορών, τη διάλυση των πλαισίων και, ενδεχομένως, μια νέα «παιδαγωγική ζούγκλα» μισαλλοδοξίας, όμοια με εκείνη της μηδενικής διαφοροποίησης.

1. Δεδομένα: Τάξη: οποιαδήποτε τάξη του Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ένας φιλόλογος εργάζεται σε ένα Γυμνάσιο εργατικής συνοικίας της περιφέρειάς σας, όπου φοιτά ένα μεγάλο ποσοστό αλλοδαπών μαθητών που διδάσκονται τη Νεοελληνική ως δεύτερη γλώσσα. Ο εκπαιδευτικός δεν διαφοροποιεί τη διδασκαλία του ανάλογα με τους μαθητές που έχει απέναντί του, επικαλούμενος ότι η κάλυψη μιας κοινής για όλους ύλης θα ισοσταθμίσει τις διαφορές. Ένας συνάδελφός του, που διδάσκει σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης, κάνει το αντιδιαμετρικά αντίθετο: ετοιμάζει πολλές κατηγορίες κειμένων, εκπαιδευτικού υλικού, μεθόδων και ασκήσεων, για να καλύψει όλες τις περιπτώσεις. Και οι δύο διαπιστώνουν κάποια στιγμή ότι δεν ελέγχουν την πορεία της μάθησης των μαθητών τους αλλά ούτε και το τεταμένο κοινωνικό κλίμα των τάξεών τους.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Πώς θα προτείνατε στους δύο εκπαιδευτικούς να κινηθούν, για να ασκήσουν μια ρεαλιστική και αποδοτική διαφοροποιημένη παιδαγωγική;

Θεωρητικοί και ερευνητές της εκπαίδευσης επισημαίνουν ότι ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της μετατροπής της τάξης σε κοινότητα διερεύνησης είναι ότι τα μέλη της κοινότητας αρχίζουν να αναζητούν, να αναγνωρίζουν και να διορθώνουν τις μεθόδους και τις διαδικασίες ο ένας του άλλου. Έτσι, στο βαθμό που ο κάθε συμμετέχων είναι σε θέση να εσωτερικεύσει τη μεθοδολογία της κοινότητας στο σύνολό της, ο καθένας είναι σε θέση να γίνει αυτο-διορθωτικός ως προς τη δική του σκέψη.

1. Δεδομένα: Τάξη: οποιαδήποτε τάξη του Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Φιλόλογοι που διδάσκουν Νεοελληνική Λογοτεχνία σ’ ένα τυπικό Γυμνάσιο επιχειρούν να οργανώσουν τα μαθήματά τους με ομαδοσυνεργατικό τρόπο. Υποδεικνύουν στους μαθητές τους να συνεργαστούν με 2-3 συμμαθητές που κάθονται δίπλα ή κοντά τους και να επεξεργαστούν μαζί τις ερωτήσεις ή/ και ασκήσεις του βιβλίου. Σύντομα διαπιστώνουν δυσλειτουργίες: οι μαθητές, μολονότι υποτίθεται ότι συνεργάζονταν ως ομάδα, στην πραγματικότητα έκαναν τις εργασίες μόνοι τους. Άλλοτε πάλι εξαντλούνταν σε άγονες αντιπαραθέσεις και δεν αξιοποιούσαν τη σκέψη/οπτική του συμμαθητή τους. Οι διδάσκοντες συζητούν μεταξύ τους και αναζητούν τρόπους να κάνουν παραγωγική την ομαδική εργασία.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Πώς θα προτείνατε στους δύο εκπαιδευτικούς να κινηθούν, για να δημιουργήσουν πραγματικές κοινότητες διερεύνησης στις τάξεις τους;

Σύμφωνα με επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα, παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες στο δυτικό κόσμο στην προοπτική της άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, αυτές όχι μόνο συνεχίζουν να διέπουν τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα αλλά δείχνουν και να βαθαίνουν. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά ανάλογα με την κοινωνική τους προέλευση φθάνουν στο σχολείο όχι στον ίδιο βαθμό εξοικειωμένα με τη γλώσσα και την κουλτούρα του σχολείου.

1. Δεδομένα: Τάξη: Γυμνάσια σε εργατική συνοικία της (συμ)πρωτεύουσας με αρκετά αλλοδαπά παιδιά. Όλα τα φιλολογικά μαθήματα.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα Γυμνάσια της συγκεκριμένης περιοχής οι εκπαιδευτικοί δεν λαμβάνουν υπόψη τους την κοινωνική και πολιτισμική προέλευση των παιδιών. Αποδίδουν έτσι τις όποιες διαφορές και τις δυσκολίες κάποιων παιδιών σε εγγενή χαρακτηριστικά (κάποια είναι περισσότερο και κάποια λιγότερο έξυπνα) ή σε αδιαφορία των γονέων. Έχοντας έναν υλοκεντρικό προσανατολισμό και τον πρότυπο μαθητή απευθύνονται ουσιαστικά στους λίγους που μπορούν να ακολουθήσουν. Επιπλέον η αρνητική αξιολόγηση των λιγότερο «ευνοημένων» μαθητών τους οδηγεί σταδιακά στη διαρροή από το εκπαιδευτικό σύστημα.

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τις συγκεκριμένες αυθαίρετες επιστημονικά αντιλήψεις και τις ατελέσφορες πρακτικές που εφαρμόζουν;

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα η Βιωματική-Επικοινωνιακή διδασκαλία, που εστιάζει στην ενίσχυση της επικοινωνιακής σχέσης ανάμεσα σε εκπαιδευτικό και μαθητές αλλά και μαθητές μεταξύ τους, στο πλαίσιο μιας συμμετρικής επικοινωνίας στη σχολική τάξη, συμβάλλει στην καλλιέργεια ενός επικοινωνιακού κλίματος, που ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς και τονίζει το αυτοσυναίσθημα των ατόμων με τη λειτουργία τους μέσα στη δυναμική της ομάδας. Ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον που τυποποιεί σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό την επικοινωνία και την ανταλλαγή απόψεων το σχολείο, αν στοχεύει σε εγγράμματους πολίτες, πρέπει να αναπτύσσει πολυδιάστατες επικοινωνιακές προσεγγίσεις.

1. Δεδομένα: Τάξη: Σχολεία σε ημιαστική περιοχή της πρωτεύουσας/συμπρωτεύουσας ή σε πρωτεύουσα επαρχίας. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της συγκεκριμένης περιφέρειας οι φιλόλογοι δεν εστιάζουν σε επικοινωνιακές δραστηριότητες. Θεωρώντας ως σημαντικότερη την παροχή γνώσεων με το λόγο και τη δράση της εμποδίζουν ουσιαστικά την επικοινωνία. Πολλοί/ές προβάλλοντας ως πρόσχημα τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το Αναλυτικό Πρόγραμμα ή την πίεση των εξετάσεων και των γονέων, εστιάζουν σε παραδοσιακές συντακτικές και γραμματικές ασκήσεις. Έτσι παρά τις αντίθετες κατευθύνσεις του Αναλυτικοί Προγράμματος τυποποιούν τη διδακτική διαδικασία, μετατρέποντάς τη σε διδασκαλία του γραπτού λόγου με τη μορφή της έκθεσης.

2. Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τις συγκεκριμένες πρακτικές και ποιες εναλλακτικές πρακτικές θα τους προτείνατε;

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα, βασικό χαρακτηριστικό ενός προγράμματος συνεργατικής μάθησης είναι η υιοθέτηση δημοκρατικών διαδικασιών στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγησή του. Η συνεργατική αυτή στόχευση σημαίνει συμμετοχή των μαθητών σε όλες τις διαδικασίες, συνδιαμόρφωση του προγράμματος των δραστηριοτήτων, διαπραγμάτευση, ανάπτυξη του αισθήματος του «ανήκειν» και συμμετοχή σε μια κοινή προσπάθεια στην προοπτική μιας συλλογικής δράσης και δημιουργίας. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι τέτοιες επιλογές όχι μόνο συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός συλλογικού πνεύματος, αλλά ότι, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να ενδυναμώσουν και τους λιγότερο ευνοημένους μαθητές.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Γυμνάσια σε κεντρική συνοικία της πρωτεύουσας/συμπρωτεύουσας ή σε πρωτεύουσα επαρχίας.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της συγκεκριμένης περιφέρειας οι εκπαιδευτικοί δεν οργανώνουν συνεργατικές δραστηριότητες με το πρόσχημα ότι σε τέτοιες δραστηριότητες λόγω της ανομοιομορφίας του μαθητικού πληθυσμού δημιουργούνται προβλήματα, διαταράσσεται η τάξη και εντείνονται φαινόμενα ανταγωνισμού ή/και ρατσιστικών συμπεριφορών. Η εργασία επίσης σε ομάδες εντός του προγράμματος περιορίζεται στην παράλληλη εργασία των μαθητών στην προοπτική της επίτευξης απλώς ενός κοινού στόχου. Ακόμη και όσοι/ες «αποδέχονται» τη μαθησιακή αξία τέτοιων συνεργατικών δράσεων και συνειδητοποιούν ευρύτερα την παιδευτική τους σημασία, τις θεωρούν ιδιαίτερα απαιτητικές και χρονοβόρες, οπότε με πρόσχημα την κάλυψη της ύλης και τις κατευθύνσεις του αναλυτικού προγράμματος δεν επιχειρούν τέτοιου είδους αλλαγές.

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα η διαφοροποίηση της διδασκαλίας στα πλαίσια της θεωρίας της οικοδόμησης της γνώσης μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στο πρόβλημα της αυξανόμενης διαφορετικότητας στις τάξεις μικτής ικανότητας και της δεδομένης ανομοιογένειας των σχολικών τάξεων. Η διαφοροποιημένη παιδαγωγική εισηγείται ουσιαστικά μια μέθοδο διδασκαλίας, που βασίζεται στη δεδομένη ανομοιογένεια του μαθητικού πληθυσμού και τους αντιμετωπίζει ως μοναδικούς και όχι ως αντίγραφα της ίδιας εικόνας. Αναγνωρίζει τις προσωπικές τους δυνάμεις, και τους προσφέρει ευκαιρίες να τις αξιοποιήσουν και να καταδείξουν τις δεξιότητές τους. Οι εκπαιδευτικοί που υιοθετούν μια τέτοια προσέγγιση λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές των μαθητών ως προς το βαθμό ετοιμότητάς τους, το μαθησιακό τους στυλ και τα ενδιαφέροντα τους.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλα τα σχολεία. Όλα τα μαθήματα .

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα Σχολεία της συγκεκριμένης περιοχής οι εκπαιδευτικοί είτε δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις διαφορές των μαθητών είτε τις αποδίδουν στην εθνικότητα ή/ και εγγενή χαρακτηριστικά. Επιπλέον, θεωρούν τις διαφορές εμπόδιο για την εκπαιδευτική διαδικασία. Έχοντας έναν υλοκεντρικό προσανατολισμό και θεωρώντας ότι είναι χρέος τους να απευθύνονται στον μέσο μαθητή, απευθύνονται ουσιαστικά σε όσους μπορούν να ακολουθήσουν. Με αυτή τη στάση απορρίπτουν ουσιαστικά τους υπόλοιπους μαθητές οδηγώντας τους σταδιακά στη διαρροή από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Σύμφωνα με τη στοχαστική/κριτική(reflective) προσέγγιση στην επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού, τα πρακτικά εκπαιδευτικά προβλήματα, ως πολυσύνθετα και πολυπαραγοντικά, απαιτούν ιδιαίτερες λύσεις, που μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στο εκπαιδευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο προκύπτουν. Σημαντικό, λοιπόν, ρόλο στην αντιμετώπιση αρκετών προβλημάτων αλλά και στη βελτίωση του εκπαιδευτικού πλαισίου έχουν αποδεδειγμένα παίξει οι εκπαιδευτικοί, που έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο και, αξιοποιώντας ποικίλες θεωρίες, να σχεδιάσουν, να υλοποιήσουν και να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητά εναλλακτικών λύσεων στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Διαπιστώνεται, μάλιστα, ότι οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να μεταφέρονται αυτούσιες σε άλλα περιβάλλοντα, αλλά προτείνονται στα υπόλοιπα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, ως υποθέσεις δράσης

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλα τα σχολεία. Όλα τα μαθήματα .

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στην περιφέρειά σας μερικοί εκπαιδευτικοί διστάζουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες βελτίωσης προβληματικών τομέων της εκπαίδευσης, είτε διότι αναλογίζονται τη δυσκολία και την ευθύνη του εγχειρήματος είτε διότι θεωρούν ότι οι λύσεις στα προβλήματα αυτά είναι ευθύνη και αρμοδιότητα «ανωτέρων κλιμακίων» και όχι του εκπαιδευτικού της τάξης.

2. Με ποια επιχειρήματα α) θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τις συγκεκριμένες στάσεις και β) θα υποστηρίζατε τις εναλλακτικές επιλογές που θα τους προτείνατε;

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της διδασκαλίας, η ανάγνωση – κατανόηση ενός κειμένου στο σχολείο είναι μια δυναμική διαδικασία με νόημα που βασίζεται στην κινητοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών να αναζητήσουν κάτι στο κείμενο, να βρουν ένα σημείο συνάντησης με αυτό. Η διαδικασία αυτή μπορεί να έχει είτε ατομικό χαρακτήρα, καθώς δίνει την ευκαιρία στο μαθητή να εκφράσει την αντίδρασή του σε αυτό που διάβασε, είτε ομαδικό με την έννοια ότι οι μεμονωμένες αντιδράσεις των μαθητών γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης, συζήτησης, εμβάθυνσης. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι το κείμενο τελικά, όταν οι μαθητές μέσα από αυτή τη διαδικασία παραγάγουν το δικό τους λόγο για το κείμενο ή/και τα θέματα που αυτό πραγματεύεται.

1. Δεδομένα: Τάξεις: όλες οι τάξεις του Λυκείου. Μάθημα: Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία τόσο στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας όσο και σε αυτό της Λογοτεχνίας οι εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται ότι οι μαθητές αδιαφορούν για την ανάγνωση. Οι περισσότεροι/ες το αποδίδουν στις σοβαρές γλωσσικές δυσκολίες που έχουν οι μαθητές – και όχι μόνο οι αλλόγλωσσοι – που δεν τους επιτρέπουν είτε να κατανοήσουν το κείμενο είτε να εκφράσουν αυτό που κατανόησαν και διαισθάνθηκαν. Παρόλα αυτά δεν αντικαθιστούν ούτε τα υπάρχοντα στα σχολικά βιβλία κείμενα με άλλα πιο επίκαιρα ή πιο ενδιαφέροντα για τους μαθητές, ούτε διαφοροποιούν τον τρόπο προσέγγισης των κειμένων αυτών.

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της εκπαίδευσης και της Διδακτικής της Γλώσσας (μητρικής και ξένης), κατά τη διδασκαλία του γραπτού λόγου στο σχολείο πρέπει να δίνεται έμφαση όχι μόνο στην προετοιμασία των μαθητών και το σχεδιασμό των γραπτών τους κειμένων με εστίαση στο επικοινωνιακό πλαίσιο, αλλά και στο πρώτο γράψιμο, τη διόρθωση, το δεύτερο, περισσότερο επεξεργασμένο, γράψιμο και στην τελική του αναθεώρηση. Σε αυτό το διδακτικό πλαίσιο η επανατροφοδότηση των μαθητών στα γραπτά τους κείμενα εκ μέρους των εκπαιδευτικών είναι ένα από τα πιο σημαντικά στάδια μιας αποτελεσματικής διδασκαλίας του γραπτού λόγου.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία οι μαθητές γράφουν τα κείμενά τους και τα παραδίδουν στον εκπαιδευτικό προς αξιολόγηση, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να επέμβουν στο κείμενό τους μετά από ένα πρώτο σχολιασμό και να το βελτιώσουν. Η αξιολόγηση έτσι του γραπτού κειμένου των μαθητών είναι τελική και βασίζεται σε αδιαφανή πολλές φορές κριτήρια, με αποτέλεσμα πολλοί μαθητές/ήτριες να επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη και στα επόμενα γραπτά τους κείμενα.

2. Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τη συγκεκριμένη πρακτική;

Στο αναλυτικό πρόγραμμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο Λύκειο διατυπώνεται ρητά ότι η ερμηνευτική διαδικασία ανάμεσα στα άλλα «δίνει έμφαση στην ανάλυση του νοηματικού περιεχομένου των έργων και στη διερεύνηση του ιδεολογικού πλούτου τους και των προβλημάτων του ανθρώπου και της ζωής της εποχής των ερμηνευόμενων έργων» και παράλληλα επισημαίνεται ότι «προσφεύγει σε λεξιλογικές και μορφολογικές διευκρινίσεις μόνο στο βαθμό που αυτές εξυπηρετούν την κατανόηση του κειμένου»

1. Δεδομένα: Τάξεις: Α΄ και Β΄ Λυκείου. Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της περιφέρειάς σας πολλοί/ές εκπαιδευτικοί εστιάζουν στη δομο-λειτουργική ανάλυση του πρωτοτύπου κειμένου (συντακτική ανάλυση και γραμματική επεξεργασία), ακόμη και όταν πρόκειται για ποιητικό κείμενο με σοβαρές δυσκολίες και αποκλίσεις από την τυπική αρχαιοελληνική δομή. Αυτή η διδακτική επιλογή οδηγεί πολλούς από τους μαθητές να αδιαφορούν, καθώς είτε θεωρούν ότι δεν έχουν το γνωστική υποδομή για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του μαθήματος, είτε δεν βρίσκουν νόημα στη συγκεκριμένη μηχανιστική διαδικασία.

Στο αναλυτικό πρόγραμμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο Λύκειο διατυπώνεται ρητά ότι «στην αναλυτική φάση της η ερμηνευτική διαδικασία συμπληρώνεται και με τη μεταφραστική άσκηση για την απόδοση του αρχαίου σε άρτιο νεοελληνικό λόγο. Βασική επιδίωξη παραμένει να κρατήσει η μετάφραση το χαρακτήρα της σύνθετης γλωσσικής άσκησης που διαπλέκεται με την ερμηνεία του κειμένου και τη συμπληρώνει». Σε μια ολιστική επίσης προσέγγιση των κειμένων “…οι μαθητές δε μεταγλωττίζουν τυπικά το αρχαίο κείμενο αλλά αναζητούν τις νοηματικά ισοδύναμες εκφράσεις της νέας ελληνικής για να αποδώσουν το νόημα και το χρώμα του αρχαίου λόγου”. Δεν πρέπει δηλαδή να επιχειρούν μια μετάφραση, που να στηρίζεται στην αντιστοίχιση των λέξεων ή που αντιμετωπίζει με μια ισοπεδωτική αντίληψη όλα τα γραμματειακά είδη (ποιητικά και πεζά, δραματικό και ιστοριογραφικό κείμενο…).

1. Δεδομένα: Τάξεις: Α΄ και Β΄ Λυκείου. Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της περιφέρειάς σας η μετάφραση που επιχειρείται από τους εκπαιδευτικούς και πολλές φορές διανέμεται ως πρότυπη στους μαθητές, υποκαθιστά το αρχαίο κείμενο. Το μεταφρασμένο αυτό απόσπασμα αποτελεί γνωστικό αντικείμενο για τις εξετάσεις τους (προφορικές ή γραπτές), δηλαδή ύλη για αναπαραγωγή και με βάση αυτό προχωρούν, στη συνέχεια, στην ερμηνεία του κειμένου.

2. Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τη συγκεκριμένη πρακτική και ποιες εναλλακτικές πρακτικές θα τους προτείνατε;

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, κατά την ερμηνευτική προσέγγιση των αρχαίων ελληνικών κειμένων οι διδάσκοντες αποδεχόμενοι τον ερμηνευτικό πλουραλισμό να αντιληφθούν ότι μια σύγχρονη ανάγνωση των αρχαιοελληνικών κειμένων επιβάλλει υπέρβαση των συγκεκριμένων ερμηνευτικών σχημάτων και επέκταση ή ακόμη κι αναμόρφωση των ερμηνευτικών πορισμάτων. Υποστηρίζεται ότι μια τέτοια θεώρηση μπορεί να επιτρέψει τη διαμόρφωση ενός διερευνητικού προσανατολισμού στην τάξη, με βάση τον οποίο ο μαθητής μπορεί να συνειδητοποιήσει αφενός τη δυνατότητα των ποικίλων ερμηνευτικών εκδοχών κι αφετέρου το δικαίωμά του στην προσωπική ανάγνωση.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Α΄ και Β΄ Λυκείου. Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της περιφέρειάς σας οι εκπαιδευτικοί είτε παρουσιάζουν στους μαθητές την κυρίαρχη ερμηνευτική εκδοχή είτε την αναζητούν μέσα από έναν κατευθυνόμενο διάλογο. Οι μαθητές εκλαμβάνουν τη συγκεκριμένη ερμηνευτική εκδοχή ως τη μόνη έγκυρη και θεωρούν ότι πρέπει να την αναπαράγουν. Με αυτό τον τρόπο αφενός αισθάνονται ξένη τη διαδικασία και συμμετέχουν τυπικά ή δεν συμμετέχουν αφετέρου δεν κατακτούν ερμηνευτικά εργαλεία.

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, το λάθος αντιμετωπίζεται ως μέρος της ίδιας της διαδικασίας, ως ένα δυναμικό στοιχείο που θα μπορούσε να διευκολύνει τη μάθηση. Το λάθος άλλωστε υποστηρίζεται ότι προκαλεί μια ανισορροπία, μια «γνωστική σύγκρουση», καθώς μέσα από τη διαδικασία αντιμετώπισής του λάθους οι μαθητές συνειδητοποιούν αυτά που ξέρουν, τα γνωστικά τους δηλαδή όρια, και προσπαθούν να οικοδομήσουν νέες γνώσεις, ανακαλύπτοντας νέες στρατηγικές και αλλάζοντας τις νοητικές τους δομές. Δηλαδή μαθαίνουν.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. Μάθημα: Όλα τα μαθήματα.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της περιφέρειάς σας οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν τα λάθη των παιδιών ως ένα πρόβλημα, μια δυσλειτουργία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το λάθος δείχνει ότι η μαθητής δεν έφτασε στο προσχεδιασμένο επίπεδο γνώσης, γι’ αυτό και αξιολογείται αρνητικά, απορρίπτεται, οπότε και δεν αποτελεί μέρος της μαθησιακής διαδικασίας. Πολλοί μαθητές σε αυτό το πλαίσιο διστάζουν να απαντήσουν σε ερωτήσεις και πολύ περισσότερο να πάρουν πρωτοβουλίες, καθώς αισθάνονται ότι το «λάθος» τους έχει ως συνέπεια την αρνητική τελική αξιολόγησή τους.

Σύμφωνα με θεωρητικούς της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, οι διερευνητικές και διαθεματικές προσεγγίσεις αποδεικνύονται αποτελεσματικότερες, διότι ενεργοποιούν τα μαθησιακά κίνητρα, αξιοποιούν γνώσεις και βιώματα των μαθητών και δίνουν νόημα στη δράση τους.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Μερικοί εκπαιδευτικοί της περιφέρειάς σας είναι επιφυλακτικοί στην εφαρμογή των Ερευνητικών Εργασιών που καθιερώνονται από το τρέχον σχολικό έτος στην Α Λυκείου, με το σκεπτικό ότι είναι ανέφικτες σε ένα υλοκεντρικό σχολείο και ένα εξετασιοκεντρικό εκπαιδευτικό πλαίσιο.

Η ανάπτυξη ικανοτήτων, αλλά και στάσεων, που απαιτούν η αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση και η ενεργός συμμετοχή στα δρώμενα του σχολείου σήμερα και της κοινωνίας αύριο, συντελείται μέσα σε πλαίσιο φθίνουσας καθοδήγησης (fading scaffolding) σε τάξεις όπου κυριαρχούν η διαδραστικότητα και η συμμετοχικότητα. Μόνο έτσι διευκολύνεται αποτελεσματικά η μετάβαση του μαθητή από την παθητική πρόσληψη στην καθοδηγούμενη, αρχικά, κατάκτηση της γνώσης και στη συνέχεια στην αυτο-ρυθμιζόμενη διερεύνηση και μάθηση.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Α΄ Λυκείου. Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε Λύκεια της περιφέρειάς σας στο πλαίσιο των Ερευνητικών Εργασιών που καθιερώθηκαν στην Α τάξη από το τρέχον σχολικό έτος μερικοί εκπαιδευτικοί, ενώ οργανώνουν τους μαθητές σε μικροομάδες των τεσσάρων μελών, διαπιστώνουν ότι σε μερικές ομάδες υπάρχουν σοβαρά προβλήματα λειτουργικότητας, τα οποία δεν επιλύονται με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, η ετερότητα αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα, που θα πρέπει να μας απασχολήσουν στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, μέρος του οποίου είναι και το σχολείο. Ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε να επισημαίνουμε και να διαχειριζόμαστε διδακτικά την ετερότητα, πόσο μάλλον όταν αυτή ως θέμα προκύπτει κατά την εκπαιδευτική διαδικασία στην τάξη. Η ετερότητα, άλλωστε, με την ευρύτερη έννοιά της χαρακτηρίζει έντονα την όποια παιδαγωγική συνάντηση στις μέρες μας.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλες οι τάξεις Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική και Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της περιφέρειάς σας, οι εκπαιδευτικοί έρχονται συχνά αντιμέτωποι με προβλήματα στερεότυπων αντιλήψεων των μαθητών, που μερικές φορές εξελίσσονται σε έκφραση ακραίων (έως και ρατσιστικών) απόψεων, μισαλλοδοξίας, λεκτικής ή και σωματικής βίας απέναντι σε συμμαθητές που διαφέρουν ή τους αντιπαρατίθενται. Συζητώντας με τους εκπαιδευτικούς, διαπιστώνετε ότι δεν πραγματεύονται στοιχεία της ετερότητας στα κείμενα που προσεγγίζουν αλλά ούτε στερεότυπα και προκαταλήψεις στο πλαίσιο του σχολείου.

Σύμφωνα με θεωρητικούς της διδασκαλίας, κατά την ερμηνευτική προσέγγιση των αρχαιοελληνικών τραγωδιών στο σχολείο ως κεντρικός άξονας της προσέγγισης μπορεί να ορισθεί ο διάλογος ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν με απώτερο στόχο την κριτική ανάγνωση του κόσμου, τόσο του αρχαιοελληνικού όσο και του σύγχρονου. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αναζητηθούν διδακτικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να καλέσουμε τους μαθητές να πραγματευτούν το δραματικό έργο σε ένα πλαίσιο ανοικτού διαλόγου με το ίδιο το έργο, τους συμμαθητές τους, το διδάσκοντα αλλά και το σύγχρονο πολιτισμικό περιβάλλον.

1. Δεδομένα: Τάξεις: Γ΄ Γυμνασίου και Β΄ Λυκείου. Μάθημα: Δραματική Ποίηση.

Στα σχολεία της περιφέρειάς σας οι εκπαιδευτικοί προσεγγίζουν το δραματικό κείμενο αξιοποιώντας την παραδοσιακή φιλολογική μέθοδο, που περιορίζει την ερμηνεία στα αντικειμενικά δεδομένα γένεσης του έργου: βιογραφικά, γραμματολογικά, ιστορικά και ιδεολογικά. Η ερμηνευτική αυτή πρακτική συναρτά άμεσα την ερμηνεία του κειμένου με τη φιλολογική σκευή του διδάσκοντος ή το σχολιασμό του έργου από έγκριτους μελετητές. Οι συγκεκριμένες τότε ερμηνευτικές προσεγγίσεις αποτελούν για τους μαθητές την επίσημη ερμηνεία, αυτή που, με τον κατευθυνόμενο διάλογο και τον καταιγισμό των κλειστών ερωτήσεων, οι διδάσκοντες προσπαθούν να εκμαιεύσουν από τους μαθητές. Μια τέτοια όμως πρακτική τονίζει την ιστορική απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στο κείμενο και στον αναγνώστη-μαθητή.

Σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις διεθνώς για την παραγωγή λόγου και με τη διεθνή διδακτική πρακτική, η εμπλοκή των μαθητών σε προσυγγραφικές δραστηριότητες συλλογής και ταξινόμησης του υλικού που θα αποτελέσει το περιεχόμενο του κειμένου συμβάλλει στη δημιουργία αποτελεσματικότερων κειμένων. Οι δραστηριότητες αυτές συντελούν στην καλλιέργεια της κειμενικής ικανότητας των μαθητών, στοιχείο που συνιστά βασικό στόχο του μαθήματος της γλώσσας.

1.Δεδομένα: Τάξη: Α’ / Β΄ Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε συγκεκριμένη ενότητα του εγχειριδίου της νεοελληνικής γλώσσας ο εκπαιδευτικός εμπλέκει τους μαθητές σε δραστηριότητα παραγωγής περιγραφικού κειμένου. Παρόλο που η άσκηση του σχολικού βιβλίου συνοδεύεται από ερωτηματολόγιο ή παραπομπές στα κείμενα της προηγούμενης ενότητας ως μέσα συλλογής υλικού σε προσυγγραφικό επίπεδο, το οποίο οι μαθητές επεξεργάζονται, κάποιοι μαθητές δεν καταφέρνουν να παραγάγουν κείμενο ικανοποιητικό ως προς το περιεχόμενό του, ενώ άλλοι δυσκολεύονται να ξεκινήσουν.

1. Με ποιο τρόπο συνδέονται οι σύγχρονες διδακτικές αντιλήψεις παραγωγής λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε εναλλακτικούς τρόπους κατευθυνόμενων και μη κατευθυνόμενων προσυγγραφικών δραστηριοτήτων συλλογής και ταξινόμησης υλικού.

Σύμφωνα με τις διεθνείς θεωρητικές αντιλήψεις για την παραγωγή λόγου και τη διεθνή διδακτική πρακτική στην συγγραφική δεξιότητα, οι μαθητές κατά τη συγγραφή της πρώτης κειμενικής εκδοχής, η οποία θα υποστεί αξιολόγηση και αναθεώρηση κατά το μετασυγγραφικό στάδιο, δεν είναι σκόπιμο να σπαταλούν χρόνο στη διόρθωση μορφοσυντακτικών και ορθογραφικών λαθών, κάτι που θα πραγματοποιηθεί στη φάση της γλωσσικής επιμέλειας του κειμένου (editing). Αντίθετα, στο κυρίως συγγραφικό στάδιο ασχολούνται με τη δομή και το περιεχόμενο του κειμένου, σύμφωνα με την εργασία τους στην προσυγγραφική φάση, ώστε να μη διασπάται η προσοχή τους κατά την κειμενική σύνθεση.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Ο εκπαιδευτικός έχει θέσει στους μαθητές τη δραστηριότητα της σύνθεσης περιγραφικού κειμένου. Στις οδηγίες που τους δίνει πριν από τη συγγραφή του κειμένου περιλαμβάνεται και η ιδιαίτερη προσοχή στα ορθογραφικά και τα λεξιλογικά λάθη, όπως και στη χρήση των σημείων στίξης χωρίς να τους διευκρινίσει σε ποια φάση του διαδικαστικού προτύπου λαμβάνουν χώρα οι δραστηριότητες αυτές. Αποτέλεσμα είναι οι μαθητές να διακόπτουν τον ειρμό τους κατά τη σύνθεση του κειμένου τους σε ενέργειες διόρθωσης γλωσσικών λαθών, με συνέπεια την παραγωγή μη αποτελεσματικών κειμένων από τους μη ικανούς στην παραγωγή γραπτού λόγου μαθητές.

1. Με ποιο τρόπο συνδέονται οι σύγχρονες διεθνείς αντιλήψεις για τη σύνθεση κειμένου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Ποιες οδηγίες θα δίνατε στους μαθητές, πριν εμπλακούν στη συγγραφή της πρώτης κειμενικής εκδοχής;

Σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις διεθνώς για την παραγωγή λόγου και με τη διεθνή διδακτική πρακτική, η εμπλοκή των μαθητών σε μετασυγγραφικές δραστηριότητες αυτοαξιολόγησης της πρώτης κειμενικής εκδοχής που συνέθεσαν οι μαθητές συμβάλλει στη δημιουργία αποτελεσματικότερων κειμένων. Οι δραστηριότητες αυτές συντελούν στην καλλιέργεια της κειμενικής ικανότητας των μαθητών, στοιχείο που συνιστά βασικό στόχο του μαθήματος της μητρικής, αλλά και της ξένης γλώσσας.

1.Δεδομένα: Τάξη: Α΄ Β΄ Γυμνασίου. Μάθημα: Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε συγκεκριμένη ενότητα του εγχειριδίου της γλώσσας ο εκπαιδευτικός εμπλέκει τους μαθητές σε δραστηριότητα παραγωγής επιχειρηματολογικού κειμένου. Παρόλο που η άσκηση του σχολικού βιβλίου συνοδεύεται από πίνακα ελέγχου ως μέσο αυτοαξιολόγησης σε μετασυγγραφικό επίπεδο, τον οποίο οι μαθητές επεξεργάζονται, κάποιοι μαθητές δεν καταφέρνουν να διορθώσουν με αποτελεσματικό τρόπο το αρχικό κείμενό τους τόσο σε επίπεδο δομής και περιεχομένου, όσο και σε επίπεδο γλώσσας και ύφους.

2. Προτείνετε εναλλακτικούς τρόπους μετασυγγραφικών δραστηριοτήτων αυτοαξιολόγησης των μαθητών.

Σύμφωνα με σύγχρονες απόψεις για τη διδασκαλία της γραμματικής της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας, τα μορφοσυντακτικά φαινόμενα διδάσκονται στους μαθητές μέσω των τριών ακόλουθων φάσεων: επαγωγική παρουσίαση, πρακτική εξάσκηση και παραγωγή λόγου, με στόχο την ανακαλυπτική συναγωγή του κανόνα, την εμπέδωσή του μέσω της επανάληψης και την ανάκληση και εφαρμογή του στην καθημερινή επικοινωνία.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου ο φιλόλογος κατά την πάγια τακτική των περασμένων δεκαετιών ο εκπαιδευτικός διδάσκει το φαινόμενο με την παραγωγική μέθοδο (παρουσίαση του κανόνα και παραδείγματα εμπέδωσης).

1. Σχολιάστε τον τρόπο διδασκαλίας που επέλεξε ο καθηγητής.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους παρουσίασης των γραμματικών φαινομένων και κανόνων στους μαθητές.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου ο εκπαιδευτικός αποφεύγει να εμπλέξει τους μαθητές στις προτασιακές ασκήσεις του βιβλίου θεωρώντας τις παρωχημένες και απότοκες του συμπεριφοριστικού μαθησιακού προτύπου.

1. Σχολιάστε τον τρόπο διδασκαλίας που επέλεξε ο καθηγητής.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους εξάσκησης των μαθητών στα γραμματικά φαινόμενα.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου ο εκπαιδευτικός αποφεύγει να εμπλέξει τους μαθητές σε διαδικασίες ρητής συναγωγής του γραμματικού κανόνα, θεωρώντας παραδοσιακές και παρωχημένες τέτοιου είδους δραστηριότητες, και εμμένει στη διαισθητική προσέγγιση των γραμματικών δομών κάποιων κειμένων από τους μαθητές.

1. Σχολιάστε τον τρόπο διδασκαλίας που επέλεξε ο εκπαιδευτικός.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους παρουσίασης των γραμματικών κανόνων στους μαθητές.

Σύμφωνα με σύγχρονες απόψεις για τη διδασκαλία της γραμματικής της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας, τα γραμματικά φαινόμενα δε διδάσκονται στους μαθητές μόνο στη δομική αλλά και στη λειτουργική / πραγματολογική τους διάσταση μέσω της επεξεργασίας συγκειμενοποιημένου λόγου.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου ο καθηγητής εμμένει στη μορφοκρατική διάστασή του κατά το παραδοσιακό και το δομιστικό πρότυπο χωρίς να εστιάζει και στις κειμενικές και πραγματολογικές του λειτουργίες είτε υπάρχουν στο σχολικό εγχειρίδιο είτε όχι (και θα έπρεπε να συμπληρωθούν).

1. Σχολιάστε τον τρόπο διδασκαλίας που επέλεξε ο καθηγητής βάσει και των σύγχρονων παραδοχών για τη διδασκαλία της γραμματικής.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας της λειτουργικής διάστασης των γραμματικών δομών στους μαθητές τόσο σε επίπεδο παρουσίασης, όσο και σε επίπεδο πρακτικής και παραγωγής λόγου.

Σύμφωνα με τις σύγχρονη διεθνή διδακτική πρακτική στη διδασκαλία της γραμματικής της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας, τα γραμματικά φαινόμενα διδάσκονται στους μαθητές σε σχέση με το κειμενικό είδος στο οποίο απαντούν με μεγάλη συχνότητα για συγκεκριμένους επικοινωνιακούς λόγους (γραμματική των κειμενικών ειδών). Η συγκεκριμένη διδακτική φιλοσοφία διέπει και πολλά αναλυτικά προγράμματα σπουδών και διδακτικά εγχειρίδια μητρικής και ξένης γλώσσας.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου ο καθηγητής εμμένει στη δομική διάστασή του (κλιτικό σύστημα, κανόνες σχηματισμού) κατά το παραδοσιακό και το δομιστικό πρότυπο χωρίς να εστιάζει και στη συσχέτισή του με συγκεκριμένα είδη λόγου παρά τις σχετικές πληροφορίες και ασκήσεις του σχολικού εγχειριδίου.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας της κειμενικής διάστασης των γραμματικών δομών στους μαθητές τόσο σε επίπεδο παρουσίασης, όσο και σε επίπεδο πρακτικής και παραγωγής λόγου.

Στο πλαίσιο της καλλιέργειας πρακτικών λειτουργικού και κοινωνικού γραμματισμού στους μαθητές, στοιχείο που αποτελεί σε διεθνές επίπεδο στόχο της γλωσσικής διδασκαλίας, οι μαθητές καλούνται να εξασκηθούν στην παραγωγή και πρόσληψη αναφορικών και κατευθυντικών ειδών λόγου, τα οποία διδάσκονται σε σχέση με τη δομή, το περιεχόμενο και το ύφος τους και σε συνάρτηση με το στόχο που επιτελούν, τον αποδέκτη και το καταστασιακό πλαίσιο σύνθεσης και ερμηνείας τους.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα παραγωγής επιχειρηματολογικού λόγου οι μαθητές δεν καταφέρνουν να αξιοποιήσουν το ερωτηματολόγιο και τον πίνακα ελέγχου που συνοδεύουν την άσκηση στο σχολικό εγχειρίδιο, αλλά παράγουν κείμενο που χαρακτηρίζεται από αναποτελεσματική αξιοποίηση των τρόπων και των στρατηγικών πειθούς και των μεθόδων υποστήριξης ενός ισχυρισμού.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη κειμενοκεντρική διδασκαλία των ειδών λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας των ειδών λόγου τόσο ως προς τη δομή τους, όσο και ως προς τη γλωσσικές επιλογές και το ύφος που τα χαρακτηρίζουν.

Στο πλαίσιο της καλλιέργειας πρακτικών λειτουργικού και κοινωνικού γραμματισμού στους μαθητές, στοιχείο που αποτελεί σε διεθνές επίπεδο στόχο της γλωσσικής διδασκαλίας, οι μαθητές καλούνται να εξασκηθούν στην παραγωγή και πρόσληψη αναφορικών και κατευθυντικών ειδών λόγου, τα οποία διδάσκονται σε σχέση με τη δομή, το περιεχόμενο και το ύφος τους και σε συνάρτηση με τον επικοινωνιακό στόχο που επιτελούν, τον αποδέκτη και το καταστασιακό πλαίσιο σύνθεσης και ερμηνείας τους.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα παραγωγής περιγραφικού λόγου ο καθηγητής εμμένει στα δεδομένα του σχολικού εγχειριδίου, το οποίο παρουσιάζει τα δομικά και γλωσσικά χαρακτηριστικά ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις τους σε σχέση με το συγγραφικό σκοπό (π.χ. πληροφόρηση, πειθώ), τον κειμενικό τύπο (π.χ. τουριστικός οδηγός, επιστημονικό άρθρο) και την επικοινωνιακή περίσταση (φορμαλιστική προσέγγιση των κειμενικών ειδών.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους αποφυγής της φορμαλιστικής προσέγγισης κατά τη διδασκαλία των κειμενικών ειδών και αξιοποίησης του ατομικού εξοπλισμού των μαθητών.

Σύγχρονες έρευνες αναδεικνύουν την αξία του προαναγνωστικού σταδίου ως βάσης αποτελεσματικότερης κατανόησης κειμένου μητρικής αλλά και ξένης γλώσσας, δεδομένου ότι συμβάλλει στη δημιουργία αναγνωστικών προσδοκιών και στην ανάκληση των προϋπαρχοιυσών γνώσεων ως εργαλείων ερμηνείας του κειμένου.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα κατανόησης λόγου ο καθηγητής ξεκινάει από την ανάγνωση του κειμένου χωρίς αξιοποίηση του τίτλου και των εικόνων και χωρίς αναφορά στο κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο σύνθεσης του κειμένου και στο συγγραφέα του.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία της πρόσληψης λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους δημιουργίας αναγνωστικών προσδοκιών και ανάκλησης προηγούμενων γνώσεων σε προαναγνωστικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τη σύγχρονη διεθνή διδακτική πρακτική στη διδασκαλία της γραμματικής της μητρικής γλώσσας, η διδασκαλία των γραμματικών στοιχείων, δομών και λειτουργιών εστιάζει στη συγχρονική περιγραφή των συγκεκριμένων στοιχείων χωρίς μεταφορά δεδομένων και σύγχυση με τη διαχρονική τους εξέλιξη ή τη λειτουργία αντίστοιχων δομών στις κλασικές γλώσσες.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Β, Γ΄ Γυμνασίου. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου (π.χ. υποτακτικής έγκλισης) ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί τον κανόνα των παλαιότερων παραδοσιακών εγχειριδίων γραμματικής, που ήταν αποδεκτός επί δεκαετίες, αγνοώντας και ενίοτε αμφισβητώντας τις σύγχρονες γλωσσολογικές αναλύσεις.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη αντίληψη της διδασκαλίας της γραμματικής με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας της συγχρονικής διάστασης των γραμματικών δομών και λειτουργιών στους μαθητές.

Σύμφωνα με τη σύγχρονη διεθνή διδακτική πρακτική στη διδασκαλία της γραμματικής και του λεξιλογίου της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας (όπως και των άλλων γλωσσικών γνώσεων και δεξιοτήτων), ο ρόλος των νέων τεχνολογιών είναι ουσιαστικός και η αξιοποίησή τους απαραίτητη ως βασικού εργαλείου ανακαλυπτικής μάθησης και επικοινωνιακής κατεύθυνσης του μαθήματος (και όχι ως σχολικού εγχειριδίου ηλεκτρονικής μορφής).

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένου γραμματικού φαινομένου (π.χ. σύνταξη συγκεκριμένου ρήματος) ή ορισμένου λεξιλογικού πεδίου ο εκπαιδευτικός κατευθύνει τους μαθητές στη χρήση του λεξικού και της γραμματικής ως εγχειριδίων αναφοράς, ώστε ανακαλυπτικά, μέσω της αξιοποίησης συγκεκριμένων κειμένων, να διαγνώσουν τη σύνταξη ή τη σημασία της διδασκόμενης δομής ή λέξης σε συγχρονικό επίπεδο.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη αντίληψη της διδασκαλίας της γραμματικής με αξιοποίηση νέων τεχνολογιών με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας της συγχρονικής διάστασης των γραμματικών δομών και λειτουργιών στους μαθητές με αξιοποίηση εργαλείων των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας.

Σύγχρονες έρευνες αναδεικνύουν το ρόλο της ενεργητικής ανάγνωσης κειμένων (μητρικής αλλά και ξένης γλώσσας) από τους μαθητές μέσω επιτέλεσης συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (π.χ. διερεύνηση της επιβεβαίωσης των προσδοκιών, υπογράμμιση συγκεκριμένων στοιχείων του κειμένου που έκαναν εντύπωση, σχολιασμός στο περιθώριο κειμενικών εκφωνημάτων, έλεγχος και αξιολόγηση της αλληλουχίας ή της επιχειρηματολογίας του κειμένου).

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα κατανόησης λόγου ο καθηγητής προβαίνει σε μια ανάγνωση του κειμένου κατά την οποία οι μαθητές περιορίζονται σε παθητικό ρόλο και ακολούθως σε ερμηνεία λέξεων και στις ερωτήσεις κατανόησης του σχολικού εγχειριδίου.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους δραστηριοτήτων ενεργητικής ανάγνωσης και κατανόησης κειμένων σε κυρίως αναγνωστικό επίπεδο.

Σύγχρονες έρευνες αναδεικνύουν το ρόλο της ανάλυσης κειμενικών ειδών ως προς τη δομή και τις γλωσσικές επιλογές τους όχι μόνο στην αποτελεσματική κατανόηση αλλά και στην παραγωγή κειμένων μητρικής αλλά και ξένης γλώσσας.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα παραγωγής αφηγηματικού λόγου ο καθηγητής προτιμά να μην αξιοποιήσει σε κάποιο βαθμό κείμενα της ίδιας ή προηγούμενων ενοτήτων που ανήκαν στο ίδιο είδος λόγου.

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους σύνδεσης των δραστηριοτήτων κατανόησης λόγου και ανάλυσης κειμενικών ειδών με την παραγωγή λόγου.

Σύγχρονες έρευνες αναδεικνύουν το σημαντικό ρόλο της αυθεντικότητας (ή της προσομοίωσης αυθεντικών καταστάσεων) στις δραστηριότητες παραγωγής λόγου στην καλλιέργεια της κειμενικής ικανότητας των μαθητών σε σχέση με την αξιοποίηση της επικοινωνιακής περίστασης, του σκοπού και του αποδέκτη του κειμένου.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: Σε δραστηριότητα παραγωγής επιχειρηματολογικού κειμένου ο καθηγητής προτιμά να μη χρησιμοποιήσει συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο (συγκεκριμένο αποδέκτη, ένταξη της δραστηριότητας παραγωγής λόγου στις καθημερινές επικοινωνιακές ανάγκες της τάξης ή του σχολείου, σαφής επικοινωνιακός στόχος), αλλά χρησιμοποιεί μία άσκηση του σχολικού εγχειριδίου απλώς ως θέμα προς ανάπτυξη από τους μαθητές σε παραδοσιακά συγγραφικά πλαίσια (παραδοσιακή έκθεση).

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία της παραγωγής λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους αυθεντικοποίησης των δραστηριοτήτων παραγωγής λόγου.

Σύγχρονες έρευνες περιορίζουν το ρόλο της παραγράφου στην πύκνωση / σύνοψη κειμένου και δίνουν έμφαση στα δομικά χαρακτηριστικά και στους μορφοσυντακτικούς και λεξιλογικούς μηχανισμούς συνοχής του κειμένου (κειμενικοί δείκτες, διαρθρωτικές λέξεις, λεξιλογικοί δείκτες κειμενικής οργάνωσης).

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής ακολουθώντας σε μεγάλο βαθμό τις προτάσεις των σχολικών εγχειριδίων εμπλέκει τους μαθητές σε διαδικασίες πύκνωσης κειμένου βάσει της επεξεργασίας των παραγράφων και της εξαγωγής πλαγιότιτλου ή κεντρικής ιδέας για καθεμιά από αυτές. Ωστόσο, οι περισσότεροι μαθητές δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στο μέγιστο βαθμό στις απαιτήσεις πύκνωσης του κειμένου.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία πύκνωσης λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας της σύνοψης κειμένων βάσει των δομικών και συνοχικών μηχανισμών των κειμένων.

Σύγχρονες έρευνες σχετικά με την πύκνωση / σύνοψη κειμένου δίνουν έμφαση στις στρατηγικές και τεχνικές παράφρασης λόγου και εκφωνημάτων.

1.Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2.Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής εμπλέκει τους μαθητές σε διαδικασίες πύκνωσης κειμένων χωρίς να τους έχει εξασκήσει σε προηγούμενα μαθήματα κατά τις μεταναγνωστικές δραστηριότητες πρόσληψης λόγου στους μηχανισμούς παράφρασης και μετατροπής ενός είδους λόγου σε άλλο.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία πύκνωσης λόγου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας των διαδικασιών παράφρασης κειμενικών αποσπασμάτων.

Σύγχρονες έρευνες αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της χρήσης λεξικού ως μέσου αυτόνομης και εξατομικευμένης δράσης των μαθητών όχι μόνο κατά τις λεξιλογικές ασκήσεις αλλά και κατά τις δραστηριότητες παραγωγής και πρόσληψης λόγου, όσο και κατά τη διδασκαλία της γραμματικής. Για το λόγο αυτό στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν διανεμηθεί λεξικά.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο φιλόλογος προβαίνει σε περιορισμένη χρήση του λεξικού αποκλειστικά κατά τις λεξιλογικές ασκήσεις όπου η χρήση του συγκεκριμένου βιβλίου αναφοράς προτείνεται από το εγχειρίδιο της γλώσσας.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη αντίληψη για τη χρήση λεξικών στην τάξη με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους αξιοποίησης των λεξικών κατά τη γλωσσική διδασκαλία.

Σύγχρονες αντιλήψεις για την κατάκτηση του λεξιλογίου της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της εφαρμογής της τεχνικής της εικασίας και της συναγωγής του λεξιλογικού νοήματος βάσει των περικειμενικών ενδείξεων .του κειμένου, των συντακτικών ενδείξεων της πρότασης και της μορφολογικής δομής της λέξης.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής προτιμά να δίνει ο ίδιος τη σημασία των άγνωστων λέξεων των κειμένων παρά να εμπλέκει τους μαθητές σε διαδικασίες αυτόνομης συναγωγής του νοήματός τους βάσει συγκεκριμένων δεδομένων.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία του λεξιλογίου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους εφαρμογής της τεχνικής της εικασίας λεξιλογικού νοήματος κατά τις λεξιλογικές και προσληπτικές δραστηριότητες.

Σύγχρονες αντιλήψεις για την κατάκτηση του λεξιλογίου της μητρικής αλλά και της ξένης γλώσσας αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της εφαρμογής ποικιλίας τεχνικών διδασκαλίας του ορισμού και της σημασίας των λέξεων.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μαθήματα Γλώσσας.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής κατευθύνει στους μαθητές αποκλειστικά στη χρήση λεξικών για την αναζήτηση της σημασίας των άγνωστων λέξεων των κειμένων χωρίς να χρησιμοποιεί και εναλλακτικές τεχνικές.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία του λεξιλογίου με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας της σημασίας των λέξεων.

Στο πλαίσιο των σύγχρονων κειμενοκεντρικών και κοινωνικοσημειωτικών θεωριών η διδασκαλία της πολυτροπικότητας (χρήση ποικιλίας οπτικών και ακουστικών σημειωτικών συστημάτων στην κατασκευή νοήματος ανάλογα με τον επικοινωνιακό στόχο, το κειμενικό είδος και την επικοινωνιακή περίσταση) κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη στη σημερινή κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο φιλόλογος κατά τη διδασκαλία κόμικς, αφισών ή άλλων πολυτροπικών κειμένων εστιάζει στις γλωσσικές πληροφορίες αγνοώντας ή υποβαθμίζοντας τις εικόνες, τα χρώματα και τις διαφορετικές γραμματοσειρές.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία των πολυτροπικών κειμένων με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας της εικόνας κατά την πρόσληψη κειμένων.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής κατά τη διδασκαλία κειμένων συνεξετάζει το ρόλο των εικόνων ανεξαρτήτως της λειτουργίας τους στο κείμενο (συναναφορική, πληροφοριακή, διακοσμητική).

2. Προτείνετε τρόπους αξιοποίησης της εικόνας κατά τη διδασκαλία της πρόσληψης κειμένων.

Στο πλαίσιο των σύγχρονων κειμενοκεντρικών και κοινωνικοσημειωτικών θεωριών η διδασκαλία της πολυτροπικότητας (χρήση ποικιλίας οπτικών και ακουστικών σημειωτικών συστημάτων, τα οποία λειτουργούν συναναφορικά και αλληλοσυμπληρωματικά στην κατασκευή νοήματος, ανάλογα με τον επικοινωνιακό στόχο, το κειμενικό είδος και την επικοινωνιακή περίσταση) κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη στη σημερινή κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας, προσαρμογή του ύφους στην επικοινωνιακή περίσταση.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής κατά τη διδασκαλία παραγωγής πολυτροπικών κειμένων (π.χ. κόμικς), ενώ αξιοποιεί τις ασκήσεις μετατροπής εικόνας σε λόγο, δίνει έμφαση στην περιγραφική και όχι στη βιωματική και κοινωνικοπροθετική σημασιολογική διάσταση των εικόνων.

2. Προτείνετε εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας της μετατροπής πολυτροπικών κειμένων σε μονοτροπικά.

Στο πλαίσιο της καλλιέργειας της επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών σύμφωνα με τις επικρατούσες αντιλήψεις σε διεθνές επίπεδο δεν επαρκεί μόνο η εξάσκηση των μαθητών σε παραγωγικές και προσληπτικές ασκήσεις γραπτού λόγου αλλά και στις αντίστοιχες δραστηριότητες προφορικού (ομιλία, ακρόαση). Κατά τις ασκήσεις ομιλίας οι μαθητές καλλιεργούν δεξιότητες, όπως η εισαγωγή και η ολοκλήρωση συνομιλίας, οι κανόνες συνεισφοράς, η χρήση φορμουλαϊκών στερεότυπων εκφράσεων, η αποφυγή θεμάτων ταμπού, προσαρμογή του ύφους στην επικοινωνιακή περίσταση.

1. Δεδομένα: Βαθμίδα: Γυμνάσιο. Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα.

2. Υπάρχουσα κατάσταση – πρόβλημα: ο καθηγητής κατά τη διεξαγωγή προφορικών δεξιοτήτων δίνει έμφαση μόνο στην ακρίβεια λόγου, δευτερευόντως στην ευχέρεια και αγνοεί τα χαρακτηριστικά δομής και περιεχομένου, όπως και τις κοινωνιογλωσσικές διαστάσεις, του συνομιλιακού λόγου.

1. Με ποιο τρόπο συνδέεται η σύγχρονη διδασκαλία των προφορικών δεξιοτήτων με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Προτείνετε αποτελεσματικούς τρόπους διδασκαλίας των προσληπτικών και παραγωγικών δεξιοτήτων προφορικού λόγου.

η διαδρομή σου: www.fa3.gr ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Β΄ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ
201^ο Σενάριο - 250^ο Σενάριο

η διαδρομή σου: www.fa3.gr ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Β΄ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 201ο Σενάριο - 250ο Σενάριο

ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Β΄ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ
201^ο Σενάριο - 250^ο Σενάριο