η διαδρομή σου: www.fa3.gr ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ  ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Β΄ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ  ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 401ο Σενάριο - 450ο Σενάριο

401^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Στη βιωματική και επικοινωνιακή διδασκαλία τα σχέδια εργασίας σχετίζονται με ζητήματα όπως την  ανάγκη, απ’ όποιο γνωστικό πεδίο και αν ξεκινά μια ερευνητική εργασία, να αναζητά, να ανακαλύπτει και να οικοδομεί γέφυρες με διαφορετικά μαθήματα και διαφορετικά πεδία π.χ. Φυσικές και Κοινωνικές Επιστήμες. Πρόκειται για έναν διάλογο που ανακαλύπτει και τοποθετεί κατάλληλα διδακτικούς στόχους των γνωστικών αντικειμένων στο πεδίο της ερευνητικής εργασίας, κυρίως όμως συνδυάζει δημιουργικά τα διαφορετικά μεθοδολογικά εργαλεία και ερμηνευτικά σχήματα των επιστημών. Ακόμη τα σχέδια εργασίας  μπορούν να συμβάλλουν στην κατανόηση και αποδοχή των ετεροτήτων, ιδιαίτερα μέσω της «ομαδοσυνεργατικότητας», μπορεί να υποστηρίξουν τα παιδιά έτσι ώστε να επικοινωνούν μέσα από τις πολιτισμικές, φυλετικές, θρησκευτικές και ιστορικές τους διαφορές. Οι ετερότητες στο σχολείο χρειάζεται να αντιμετωπίζονται από τον εκπαιδευτικό ως πρόκληση και να τον ενθαρρύνουν προς την κατεύθυνση διδακτικών προσεγγίσεων, όπως η «βιωματική», για την οποία τα πολιτισμικά στοιχεία που κάθε παιδί φέρει αποτελούν έναν ανεκτίμητο πλούτο.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί άλλων ειδικοτήτων προτείνουν στο θεολόγο του Λυκείου να αναλάβουν μαζί στο πλαίσιο της Ερευνητικής  Εργασίας να προτείνουν στους μαθητές της Α΄ Λυκείου κοινό θέμα προς διερεύνηση. Ο θεολόγος παρ’ όλο που αναγκάζεται να εργάζεται και στο παρακείμενο Γυμνάσιο, προς συμπλήρωση του ωραρίου του, διστάζει, διότι, από τη μια, δεν κατανοεί πώς τα Θρησκευτικά μπορούν να συνερευνηθούν με άλλα μαθήματα και, από την άλλη, δεν εμπιστεύεται τις δυνατότητες του.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό;

402^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός στην τάξη οφείλονται: α. στην αδυναμία του σχολείου να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, ώστε να τους δημιουργεί κίνητρα για συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία και β. στην ελλιπή κοινωνικοποίηση των μαθητών.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα τμήμα Γυμνασίου της Αθήνας, 4 μαθητές αδυνατούν να ενσωματωθούν στην τάξη και αμφισβητούν, με κάθε αφορμή, με το λόγο ή τη δράση τους την αξία του σχολείου. Έτσι, παρεμποδίζουν τη διδακτική διαδικασία, με αποτέλεσμα να τους επιβάλλονται ποινές από τους καθηγητές τους (αποβολή, χαμηλή βαθμολογία, απόρριψη), οι οποίες όμως αποδεικνύονται αναποτελεσματικές.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τους εκπαιδευτικούς, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν;

403^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι πολλοί εκπαιδευτικοί, παρά τη θεωρητική τους κατάρτιση στις θεωρίες μάθησης καθώς και στα σύγχρονα πορίσματα της επιστήμης διδακτικής, έχουν την τάση να δίνουν «διαλέξεις», τις οποίες ονομάζουν «συζήτηση», και να χρησιμοποιούν την τεχνολογία κυρίως για να προβάλλουν στους μαθητές τους με εύπεπτο τρόπο το σχεδιάγραμμα των ενοτήτων των εγχειριδίων.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα Λύκειο ο θεολόγος, παρά το ότι παρακολούθησε μια επιμόρφωση για τη χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία και μία για νέες μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας είναι δύσπιστος απέναντι σε οποιαδήποτε αλλαγή της παραδοσιακής αντιμετώπισης της διδασκαλίας του. Σε συζήτηση με το σχολικό σύμβουλο φαίνεται να αμφισβητεί την ανάγκη οποιασδήποτε αλλαγής και εξαίρει μεθόδους που πηγάζουν από εμπειρία του παρελθόντος. Όταν πιέζεται ισχυρίζεται ότι έχει ανανεώσει τον τρόπο της διδασκαλίας του με συζητήσεις και χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για τα σχεδιαγράμματα.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό, για να μπορέσει να λειτουργήσει ως παράγοντας της μεταρρύθμισης και όχι ως απλός τεχνικός της εφαρμογής της;

404^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικές μελέτες θεωρούν ρεαλιστικό το μάθημα των Θρησκευτικών όταν συνενώνει την παράδοση, την πνευματικότητα με την πολιτισμική πραγματικότητα, εκσυγχρονίζει τον προβληματισμό, διδάσκει βιώματα αλτρουισμού και προκαλεί την κριτική σκέψη. Μία τέτοια σύνθεση στους σκοπούς και το περιεχόμενο συμβάλλει ταυτόχρονα και στη διαμόρφωση του ήθους, δεν αφίσταται από την ιδιοσυστασία της ταυτότητας και καλλιεργεί το σεβασμό κάθε ετερότητας. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2.     Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα Λύκειο ο θεολόγος αντιμετωπίζει ο ίδιος μία βαθιά σύγκρουση. Θεωρεί, λόγω των προσωπικών του πεποιθήσεων, ότι το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι απαραίτητο. Καταστρατηγεί τα ΑΠΣ και το περιεχόμενο του μαθήματος και στο διδακτικό χρόνο ασχολείται με θέματα άλλα που δε σχετίζονται με το μάθημα. Προέκυψε πρόβλημα στις εξετάσεις, όταν ορισμένοι μαθητές παραπονέθηκαν ότι δεν έχουν διδαχθεί την ύλη.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό, για να μπορέσει να λειτουργήσει;

405^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Υπάρχει η επιστημονική παραδοχή ότι οι εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης είναι εξατομικευμένες, αντιπροσωπευτικές της επίδοσης του κάθε μαθητή, του δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξει τον προσωπικό του τρόπο και ρυθμό μάθησης και δίνουν έμφαση στην αυτοαξιολόγηση του αποφεύγοντας τις συγκρίσεις. Περιλαμβάνουν και τα γραπτά δοκίμια, αλλά στηρίζονται σε χρήση μεθόδων που αξιολογούν στάσεις και δεξιότητες. Ένα εργαλείο καταγραφής και αξιολόγησης είναι το portfolio, το οποίο σύμφωνα με έρευνες παρέχει ευκαιρίες σε μαθητές κι εκπαιδευτικούς να επεκταθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αξιολόγησης.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Σε ένα Γυμνάσιο φοιτούν μαθητές πολλών διαφορετικών επιπέδων. Αυτό δυσκολεύει τον εκπαιδευτικό της τάξης  τόσο σε σχέση με τη στοχοθεσία, όσο με την ίδια τη διδακτική διαδικασία αλλά και την αξιολόγηση. Γνωρίζει ότι το ΔΕΠΠΣ υιοθετεί την εναλλακτική αξιολόγηση (προτείνεται η χρήση του portfolio), αλλά προτιμά να προσαρμόζει το μάθημά του στον μέσο όρο των παιδιών της τάξης τους και να τους αξιολογεί με βάση τα γραπτά διαγωνίσματα και τεστ, στα οποία, όπως είναι αναμενόμενο παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό αποτυχίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αντιπαραθέσεων, στις οποίες εμπλέκονται ενίοτε και γονείς.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό, για να αξιοποιήσει τις εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης και, ταυτόχρονα, να βελτιώσει την ποιότητα της διδασκαλίας.

406^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύγχρονες επιστημονικές θεωρήσεις της διδακτικής δε θεωρούν τη γνώση προκαθορισμένη και μοναδική. Στην  αίθουσα διδασκαλίας πρέπει να δημιουργούνται εκείνες οι συνθήκες που θα επιτρέπουν την αποδόμηση και την αναδόμηση τελικά της γνώσης με τρόπο, διαδικασίες και κριτήρια υποκειμενικότητας. Κύριο ζητούμενο σε αυτό το πλαίσιο της διδασκαλίας και μάθησης, είναι η δυνατότητα έκφρασης της προσωπικής άποψης και ανταλλαγής αυτής με αντίστοιχες των υπολοίπων μελών της ομάδας. Οι ρόλοι του εκπαιδευτικού και του μαθητή αλλάζουν.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Α΄Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στην Α΄ Λυκείου φοιτούν μαθητές πολλών διαφορετικών επιπέδων και πολιτισμών. Αυτό δυσκολεύει τον εκπαιδευτικό της τάξης  τόσο σε σχέση με τη στοχοθεσία, την ίδια τη διδακτική διαδικασία αλλά και την αξιολόγηση. Επιλέγει να ακολουθεί την παραδοσιακή μετωπική διδασκαλία, παρουσιάζοντας ο ίδιος ως αυθεντία τη νέα γνώση. Σε συνάντηση ρωτά τον σύμβουλο, γιατί δυσκολεύεται, πώς να διδάξει από το βιβλίο της Α΄ Λυκείου «Ορθόδοξη πίστη και λατρεία» την ενότητα 21: «Η είσοδος και η ένταξη στην Εκκλησία: τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος».

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό για το ρόλο του στην τάξη και στην διδακτική διαδικασία;

407^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν δείξει ότι μέσα από το «ανήκειν» του καθενός στο σύνολο των διεργασιών που αναπτύσσονται στις ποικίλες ομάδες, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα διαμορφωτικά χρόνια, διαμορφώνεται η αίσθηση του εαυτού, η αντίληψη για τους άλλους, για τις σχέσεις για τον κόσμο. Η ομάδα είναι μία ζωντανή αναπτυσσόμενη διεργασία, μοναδική στην κάθε της στιγμή και έκφραση, που εμπλέκει πολλές πλευρές της ανθρώπινης λειτουργίας. Για να εργαστεί αποτελεσματικά ένας συντονιστής με μία ομάδα είναι σημαντικό να αναγνωρίζει την οργάνωση και την πλαισίωση της ομάδας.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ο θεολόγος ενός Γυμνασίου προβληματίζεται γιατί δεν πετυχαίνει τους στόχους του, όταν επιχειρεί την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Σε συζήτηση με το σύμβουλο προκύπτει ότι κατά το χωρισμό των ομάδων αφήνει τους μαθητές να επιλέξουν με ποιον θα συνεργαστούν και συνήθως δημιουργούνται ανομοιογενείς ομάδες σε επίπεδο και αριθμό μελών.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη συνθήκη, τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό, για να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την επιτυχία της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας.

408^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες τονίζουν ότι η χρήση της τεχνολογίας στην τάξη διευρύνει τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δυνατότητες επιτρέποντας την ενσωμάτωση πολλαπλών μέσων για τη διευκόλυνση, τον εμπλουτισμό και την αναβάθμιση του διδακτικού έργου. Μία τάξη συνδεδεμένη με εκπαιδευτικούς πόρους μέσα κι έξω από το σχολικό κτίριο καθώς και με την τοπική και διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα αποτελεί ισχυρό εργαλείο για τους διδάσκοντες και διδασκόμενους. Συγχρόνως δημιουργείται ένα συνεργατικό περιβάλλον μάθησης για εκπαιδευτικά σενάρια που βασίζονται σε συνθετικές εργασίες και προάγουν την κριτική σκέψη.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ο θεολόγος ενός Λυκείου σε νησί του Αιγαίου αναφέρει στο σύμβουλο ότι χρησιμοποιεί συχνά την τεχνολογία στην τάξη και κυρίως το διαδίκτυο. Ο σύμβουλος γνωρίζει ότι το Λύκειο αυτό διαθέτει άρτια εξοπλισμένο εργαστήριο πληροφορικής και ρωτά το θεολόγο αν το χρησιμοποιεί και αυτός απαντά: «Δε χρειάζεται, τα περισσότερα παιδιά έχουν πρόσβαση από το σπίτι στο διαδίκτυο. Άλλωστε κατά τη διάρκεια του μαθήματος δε χρειάζεται το διαδίκτυο. Τους παραπέμπω σε αυτό, για να κάνουν εργασίες ή να δουν κάτι στο σπίτι».

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό για τη χρήση του διαδικτύου στη διδασκαλία;

409^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο μαθητής τείνει να αναβαθμίσει τους στόχους ύστερα από μία επιτυχία και να τους υποβαθμίσει ύστερα από αποτυχία. Επομένως, ο εκπαιδευτικός οφείλει να βοηθά τους μαθητές να θέτουν στόχους που να είναι μεν προκλητικοί αλλά και συγχρόνως εφικτοί, για να κρατά τη διδασκαλία του μέσα στα πλαίσια των ικανοτήτων των μαθητών, δηλαδή να μην την κάνει ούτε πολύ δύσκολη ούτε πολύ εύκολη.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Γ΄ Λυκείου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός διδάσκει σε τρία τμήματα το μάθημα των Θρησκευτικών. Ο ίδιος είναι πάντα πολύ καλά προετοιμασμένος και ζητά τη συμμετοχή των μαθητών πάνω σε ένα θέμα του βιβλίου. Χρησιμοποιεί κείμενα από το εγχειρίδιο και άλλα, προερχόμενα μάλιστα από ποικίλα επιστημονικά πεδία. Οι μαθητές, υπό την πίεση της προετοιμασίας για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, δε συμμετέχουν και πολλές φορές ασχολούνται με άλλα μέσα στην τάξη (διαβάζουν άλλα μαθήματα κ.ά). Πολλές φορές δυσκολεύονται με τα προσφερόμενα κείμενα και τα δύσκολα θέματα συζήτησης. Στο επαναληπτικό κριτήριο αξιολόγησης σημειώθηκε γενική αποτυχία. Κανένας μαθητής δε βαθμολογήθηκε  με βαθμό πάνω από 16. Οι μαθητές εκφράζουν παράπονα.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει, για να προκαλέσει το ενδιαφέρον για τα θέματα του μαθήματος και τη συμμετοχή των μαθητών στην τάξη έτσι ώστε η διαδικασία να είναι εκπαιδευτικά αποτελεσματική;

410^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Παιδαγωγικές έρευνες διαπιστώνουν ότι η κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος αποτελεί ένα από τα στοιχεία της αποτελεσματικής διδασκαλίας, γιατί ενεργοποιεί τα κίνητρα μάθησης. Οι μαθητές, υποστηρίζουν οι θεωρητικοί, κινητοποιούνται περισσότερο, όταν οι στόχοι που σχετίζονται με το σχολείο βρίσκονται σε αρμονία με τις δικές τους επιθυμίες, ανάγκες και προσδοκίες. Κυρίως, όταν οι διαδικασίες στις οποίες εμπλέκονται έχουν νόημα για τους ίδιους, καθώς δεν αποκλείουν τους τρόπους με τους οποίους έχουν μάθει να επικοινωνούν με τους άλλους ή να προσεγγίζουν τη γνώση, ούτε περιφρονούν την προσωπική και την οικογενειακή τους ιστορία.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση: Νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί σε περιφερειακό Γυμνάσιο χρησιμοποιούν ελκυστικό εκπαιδευτικό υλικό (π.χ. λογισμικό υλικό, σκίτσα και υλικό κόμικς, στίχους τραγουδιών), για να κινητοποιήσουν και να διατηρήσουν το μαθητικό ενδιαφέρον. Σύντομα διαπιστώνουν ότι, μετά από μια σύντομη περίοδο γοητείας, οι μαθητές δεν ανταποκρίνονται πια σε όλα αυτά περισσότερο απ’ ό,τι στην παραδοσιακή διδασκαλία.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Ως Σχολικός Σύμβουλος πώς θα τους εξηγήσετε τους λόγους της αποτυχίας των συγκεκριμένων επιλογών για τον συγκεκριμένο σκοπό;

2.    Τι και πώς θα του προτείνατε να εφαρμόσει εναλλακτικά προς κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος για το νέο μάθημα της ημέρας;

411ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα τονίζουν ότι ο εκπαιδευτικός λαμβάνει υπόψη του τα ΑΠΣ και όσα ορίζουν και το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας στη στοχοθεσία. Τα αξιοποιεί κατάλληλα προκειμένου, μέσα από αυτά, να προσφέρει στους μαθητές το υλικό και το πεδίο  ανάπτυξης μαθησιακών δραστηριοτήτων, που θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν πληροφορίες, γνώσεις, κώδικες, να αναπτύξουν δεξιότητες, έννοιες, αξίες και στάσεις, και να δοκιμάσουν καινούριους τρόπους σκέψης και επικοινωνίας και νέες μεθοδολογικές προσεγγίσεις επίλυσης προβλημάτων.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Α΄ Λυκείου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Νεοδιόριστος εκπαιδευτικός εκφράζει την άποψη ότι δεν απαραίτητο να ακολουθεί το ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ, αλλά ούτε και το διδακτικό εγχειρίδιο. Αποφασίζει ο ίδιος το θέμα και ορίζει τους στόχους του ανάλογα. Πολλές φορές τα θέματα δε σχετίζονται με το περιεχόμενο του βιβλίου, αλλά ο ίδιος θεωρεί ότι παρουσιάζουν περισσότερο ενδιαφέρον. Συμφωνούν μάλιστα και τα παιδιά, γιατί, όπως λέει, τα θέματα του είναι προκλητικά.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει ώστε να καταλάβει το ρόλο των ΑΠΣ για το μάθημα και τις δυνατότητες τους;

412^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα τονίζουν ότι ο εκπαιδευτικός ανεξάρτητα από το γνωστικό του αντικείμενο μπορεί να χρησιμοποιεί στρατηγικές που προάγουν την ικανότητα των μαθητών για μετα-γνώση, την οποία λαμβάνει υπόψη του ως στόχο κατά το σχεδιασμό της διδασκαλίας.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός με 20ετή εμπειρία εκφράζει τον προβληματισμό του για το μάθημα. Παρ’ όλο που είναι ιστορικό στην Γ’ Γυμνασίου οι μαθητές  έχουν πολύ συχνά απορίες και ζητούν να διατυπώσουν ερωτήσεις, οι οποίες όμως αποσυντονίζουν τη διαδικασία και εκτρέπουν την πορεία που έχει σχεδιάσει. Κάποιες, μάλιστα, δε γνωρίζει να τις απαντήσει. Γι’ αυτό αποφεύγει να δίνει το λόγο για ερωτήσεις και δεν αφήνει τα χρονικά περιθώρια να διατυπώνονται.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει ώστε να καταλάβει το ρόλο των ερωτήσεων για τη μετα-γνώση των μαθητών του;

413^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα τονίζουν ότι ο εκπαιδευτικός ξεκινάει τη διδασκαλία του με βάση τους διδακτικούς στόχους και επιδιώκει αυτοί να επιτευχθούν μαθησιακά. Λαμβάνει υπόψη του τα ΑΠΣ και όσα ορίζουν και το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας στη στοχοθεσία. Τα αξιοποιεί κατάλληλα προκειμένου, μέσα από αυτά, να προσφέρει στους μαθητές το υλικό και το πεδίο  ανάπτυξης μαθησιακών δραστηριοτήτων, που θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν πληροφορίες, γνώσεις, κώδικες, να αναπτύξουν δεξιότητες, έννοιες, αξίες και στάσεις, και να δοκιμάσουν καινούριους τρόπους σκέψης και επικοινωνίας και νέες μεθοδολογικές προσεγγίσεις επίλυσης προβλημάτων.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις Λυκείου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός με 29 χρόνια στην εκπαίδευση παραδέχεται ότι μπαίνει απροετοίμαστος καθημερινά στην τάξη. Πιστεύει ότι η εμπειρία του του επιτρέπει να αυτενεργεί και να προσαρμόζεται. Δε χρειάζεται στην τάξη τίποτα (βιβλίο, εποπτικό μέσο) παρά μόνο η παρουσία του. Παραδέχεται ότι δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με τη στοχοθεσία και ότι ουσιαστικά δεν την κρίνει απαραίτητη, αφού οι μαθητές «περνούν καλά».

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό, ώστε να κατανοήσει την έννοια της στοχοθεσίας και τον ρόλο των ΑΠΣ;

414^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Παιδαγωγικές έρευνες διαπιστώνουν ότι η κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος αποτελεί ένα από τα στοιχεία της αποτελεσματικής διδασκαλίας, γιατί ενεργοποιεί τα κίνητρα μάθησης. Οι μαθητές, υποστηρίζουν οι θεωρητικοί, κινητοποιούνται περισσότερο, όταν οι εκπαιδευτικοί τους τούς θέτουν μπροστά σε «καταστάσεις-προβλήματα», που προκαλούν ρήξη με την υπάρχουσα γνώση και κατανόηση, προκαλώντας, έτσι, και την επιθυμία της ανακάλυψης. Οι καταστάσεις-προβλήματα, έτσι, μετατρέπονται σε κίνητρα μάθησης.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί σε περιφερειακά σχολεία, για να κινητοποιήσουν και να διατηρήσουν το μαθητικό ενδιαφέρον, προσαρμόζουν –όπως νομίζουν– το μάθημα στις δυνατότητες των μαθητών: το απλοποιούν πολύ, χρησιμοποιούν σχεδιαγράμματα και εξηγούν τα πάντα ακολουθώντας γραμμικά την πορεία του σχολικού βιβλίου. Σύντομα διαπιστώνουν ότι οι μαθητές δεν ανταποκρίνονται.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Ως Σχολικός Σύμβουλος πώς θα τους εξηγήσετε τους λόγους της αποτυχίας των συγκεκριμένων επιλογών για τον συγκεκριμένο σκοπό;

2. Τι και πώς θα τους προτείνατε να εφαρμόσουν εναλλακτικά προς κινητοποίηση του μαθητικού ενδιαφέροντος για το νέο μάθημα της ημέρας;

415^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες αναφέρουν ότι η αυτοαντίληψη είναι μια ζωτική ανθρώπινη ιδιότητα σημαντική για τον επαγγελματία. Όταν ανακύπτει ένα πρόβλημα στην εργασία η αντίδραση του καθενός συνδέεται με την άποψη που έχει για τον εαυτό του, τόσο στο προσωπικό όσο και στο επαγγελματικό επίπεδο. Μάλιστα η λύση ή η βελτίωση εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τις επαγγελματικές και προσωπικές δεξιότητες του ίδιου να διαχειριστεί το πρόβλημα, να αναλύσει δηλαδή συνετά και μεθοδικά τι πραγματικά συμβαίνει στους άλλους και στον εαυτό του.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Λυκείου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση-Πρόβλημα: Θεολόγος, διορισμένος πριν 5 χρόνια υπηρετεί σε Λύκειο και συναντά πρόβλημα ελέγχου της τάξης. Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο που αντιμετωπίζει περιστατικά ανυπακοής και αγένειας. Ο ίδιος προβληματίζεται αν η κατάσταση αποτελεί  άμεση απόδειξη της ανεπάρκειάς του ή αν έχει και κάποια σχέση με το διδασκόμενο αντικείμενο. Ζητά από το σχολικό σύμβουλο να τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα την κατάσταση.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα με το πρόβλημα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με την αυτοαντίληψη και την αυτοδιοίκηση;

416ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν καταλήξει ότι τα παιδιά που ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτισμούς απαιτούν και διαφορετική συμπεριφορά. Οι ίδιες έρευνες αναφέρουν ότι τρόποι που ερμηνεύουν τις πράξεις και τις απαιτήσεις των εκπαιδευτικών μπορεί να διαφέρουν ανεπαίσθητα ανάλογα με τον πολιτισμό του κομίζει ο κάθε μαθητής και σύμφωνα με τον οποίο έχει ανατραφεί. Αντίστοιχα οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσέχουν τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν τις συμπεριφορές των παιδιών από άλλους πολιτισμούς, γιατί διατρέχουν τον κίνδυνο να εκλάβουν τις συμπεριφορές αυτές ως αγενείς ή απειλητικές, ενώ μπορεί το παιδί να μην έχει τέτοια πρόθεση.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Α΄ Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος που διδάσκει στην Α΄ Λυκείου παραπονιέται ότι έχει μαθητές μετανάστες από άλλες χώρες που παρουσιάζουν γλωσσικά προβλήματα. Δυσκολεύονται να εκφράσουν τις απόψεις τους και να πάρουν θέση σε ζητήματα του μαθήματος. Συχνά δεν κατανοούν έννοιες, αλλά και τι ακριβώς ζητάει ο εκπαιδευτικός με αποτέλεσμα να δείχνουν απρόθυμοι. Ο θεολόγος προβληματίζεται γιατί θεωρεί ότι τον αμφισβητούν μέσα στην τάξη.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κάνει ώστε οι μαθητές/μετανάστες να ενεργοποιηθούν στην τάξη;

417^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν καταλήξει ότι τα παιδιά που ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτισμούς ή έχουν διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις χρειάζονται ανάλογη συμπεριφορά στην τάξη. Οι ίδιες έρευνες αναφέρουν ότι τρόποι που ερμηνεύουν τις πράξεις και τις απαιτήσεις των εκπαιδευτικών μπορεί να διαφέρουν ανεπαίσθητα ανάλογα με τον πολιτισμό του κομίζει ο κάθε μαθητής και σύμφωνα με τον οποίο έχουν ανατραφεί. Αντίστοιχα οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσέχουν τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν τις συμπεριφορές των παιδιών από άλλους πολιτισμούς, γιατί διατρέχουν τον κίνδυνο να εκλάβουν τις συμπεριφορές αυτές ως αγενείς ή απειλητικές, ενώ μπορεί το παιδί να μην έχει τέτοια πρόθεση.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Α΄ και Β΄ Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος που διδάσκει στην Α΄ και Β΄ Λυκείου ενόψει της γιορτής των Χριστουγέννων με αφορμή ενότητες των βιβλίων μίλησε σε όλους τους μαθητές των δύο τάξεων για τη νηστεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ρώτησε ποιοι νηστεύουν και αν επιθυμούν να νηστέψουν την περίοδο που θα ξεκινούσε. Όταν ορισμένα παιδιά ανέφεραν απλά το γεγονός στην οικογένεια και άλλα ότι επιθυμούν να νηστέψουν, οι γονείς απευθύνθηκαν στο διευθυντή. Ο διευθυντής μαζί με το θεολόγο ρωτούν σχετικά τον σύμβουλο της ειδικότητας.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα απαντούσατε στην ερώτηση του διευθυντή και του εκπαιδευτικού;

418^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν δείξει ότι είναι σπάνιο να υπάρξει σωματική επίθεση μαθητή κατά εκπαιδευτικού χωρίς προειδοποίηση και μάλιστα από ένα μαθητή που ήταν έως εκείνη τη στιγμή φιλικός και συνεργατικός. Σε τέτοιες περιπτώσεις έχουν προϋπάρξει σαφείς ενδείξεις ότι ο μαθητής είναι εριστικός ή ότι για κάποιο λόγο έχει συσσωρεύσει μέσα του πολλή αγανάκτηση ή ματαίωση εναντίον του δασκάλου γενικά ή ειδικά ή του σχολείου γενικά.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Γ τάξη Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος τηλεφωνεί ταραγμένος στο σύμβουλο και αναφέρεται σε ένα δύσκολο περιστατικό που βιώνει. Ένας διετής μαθητής σε έντονη παρατήρησή του στο διάδρομο αντέδρασε βίαια απέναντί του. Ο ίδιος δεν ανταπέδωσε και απάντησε λέγοντάς του ήρεμα και λογικά «Θα εξηγηθούμε στο γραφείο του διευθυντή». Καθώς επέρχεται η συνάντηση ρωτά τον σύμβουλο για την αντίδρασή του  και τη στάση που θα υιοθετήσει στη συνάντηση, αφού ο νέος κινδυνεύει για δεύτερη φορά να χάσει τη χρονιά του από απουσίες.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για την αντίδρασή του και τι θα του προτείνατε, με παιδαγωγικά κριτήρια, για τη μελλοντική του στάση;

419^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έχουν δείξει ότι η τήρηση από τον εκπαιδευτικό ορισμένων απλών κανόνων διοίκησης της τάξης αποτελεί ζωτικό παράγοντα για την άσκηση ενός καλού ελέγχου. Στη διοίκηση περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός, η οργάνωση και η προετοιμασία του μαθήματος. Η καλή διοίκηση επιτρέπει στο μαθητικό σύνολο  να διαμορφώσουν μια ευκρινή εικόνα για τι συμβαίνει, τι ζητείται, ποιες είναι οι συνέπειες της συμπεριφοράς, επιθυμητές ή μη και ποιος είναι ο δάσκαλός τους, όσον αφορά την επαγγελματική του επάρκεια.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος που εργάζεται στο Γυμνάσιο διερωτάται γιατί δεν μπορεί να ελέγξει την τάξη, παρόλο που προετοιμάζεται για το μάθημά του και επιχειρεί εναλλακτικές μεθόδους και τεχνικές προσέγγισης. Η κατάσταση πολλές φορές χαλαρώνει τόσο που ενοχλούνται τα παρακείμενα τμήματα. Ο εκπαιδευτικός παραδέχεται ότι καθυστερεί να μπει στην τάξη και συνήθως κρατά τους μαθητές στο διάλειμμα στην τάξη. Μάλιστα μερικές φορές χρειάζεται να βγει από την τάξη για να αναζητήσει ένα υλικό ή εξάρτημα (χαρτιά/μαρκαδόροι, πολύμπριζο κ.λπ.). Κάποιες φορές, όταν μπει κανονικά, τελειώνει το μάθημα πιο νωρίς.  

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό σχετικά με τη διοίκηση και τον έλεγχο της τάξης, έτσι ώστε να προσφέρει ένα ικανοποιητικό μαθησιακό περιβάλλον στους μαθητές του;

420^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά και θεωρητικά δεδομένα εισηγούνται σε περίπτωση συγκεκριμένου προβλήματος ελέγχου στην τάξη ότι ο εκπαιδευτικός μπορεί ο ίδιος να το αντιμετωπίσει. Να βοηθήσει τα παιδιά να συλλογιστούν πάνω στη συμπεριφορά τους και να αναγνωρίσουν τους διάφορους παράγοντες που την επηρεάζουν, να υπολογίσουν τις συνέπειες συγκεκριμένων συμπεριφορών και να ερμηνεύσουν πιο έγκυρα τις προθέσεις των άλλων απέναντί τους. Έτσι, τους βοηθά να τροποποιήσουν και να εξελίξουν τις αντιλήψεις τους για τον εαυτό τους, τις εκτιμήσεις που κάνουν για τις πράξεις τους και τους μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους στόχους τους.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος τηλεφωνεί ταραγμένος στο σύμβουλο και αναφέρεται σε ένα δύσκολο περιστατικό που βιώνει. Ένας μαθητής σε μία από τις τάξεις του παρουσιάζει από την αρχή της χρονιάς αντιδραστική συμπεριφορά. Δε συμμετέχει, μιλά, δημιουργεί άσχημες καταστάσεις, μιλά στον καθηγητή με έντονο ύφος. Η κατάσταση είναι ανυπόφορη. Σκέφτεται να τον παραπέμψει στο διευθυντή και στη συνέχεια να ζητήσει από το σύλλογο των διδασκόντων να του κάνουν συστάσεις και να τον τιμωρήσουν.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος και τι θα του προτείνατε, με παιδαγωγικά κριτήρια, για τη μελλοντική του στάση;

421^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες τονίζουν ότι στις ανταμοιβές και τιμωρίες ισχύει η ενεργός εξάρτηση. Οι δράσεις που δεν ανταμείβονται ή τιμωρούνται τείνουν να εξαλείφονται. Όσο ισχυρότερη είναι η ανταμοιβή, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εδραιωθεί η συμπεριφορά και όσο πιο έντονη είναι η τιμωρία, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εξαφανιστεί η συμπεριφορά. Η τιμωρία, βέβαια, ορίζεται, κυρίως, ως  απουσία της ανταμοιβής.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός σε Γυμνάσιο το μήνα Φεβρουάριο, παραπονείται, διότι τα μέτρα που πήρε μετά από τις διακοπές των Χριστουγέννων, για να ελέγξει τις τάξεις του, δεν απέδωσαν. Τους πρότεινε ποινές, για τις άσχημες συμπεριφορές, που σχετίζονται με τη βαθμολογία και την αποβολή από την τάξη. Βέβαια, δεν τις επέβαλε ακόμα, αλλά επιφυλάσσεται. Ζητά την άποψη του συμβούλου, γιατί δεν καταλαβαίνει τι κάνει λάθος.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με την τακτική του;

422^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της διδασκαλίας, μια καλή «εξήγηση» διακρίνεται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

(α) περιέχει μόνο εκείνες τις πληροφορίες και τα παραδείγματα που χρειάζονται για να φωτιστεί το υπό εξήγηση σημείο,  (β) βασίζεται αποκλειστικά σε γνώσεις που ήδη ο μαθητής κατέχει, και προσπαθεί να τις ενεργοποιήσει, (γ) προσαρμόζεται  στο κοινό για το οποίο προορίζεται, ακόμη κι αν ο διδάσκων χρειαστεί να αποσιωπήσει μια σημαντική –για εκείνον– παράμετρο και (δ) προσφέρεται με πειστικό και υπομονετικό τρόπο.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικοί προβληματίζονται με τις πολλές απορίες των μαθητών, την αδυναμία τους στην κατανόηση εννοιών, και τη δική τους αδυναμία να προσπελάσουν το πρόβλημα. Λ.χ., ένας μαθητής, σε μια τάξη 21 μαθητών, ενός τυπικού Λυκείου ρωτά: Δεν καταλαβαίνω τι εννοείτε, όταν λέτε ότι, για τον Φώυερμπαχ, η θεολογία είναι ουσιαστικά ανθρωπολογία; Ο εκπαιδευτικός εκνευρίζεται, θεωρώντας ότι το έχει ήδη εξηγήσει και επαναλαμβάνει βιαστικά: «Δηλαδή ο λόγος για το Θεό στην «ανθρωπιστική» αθεΐα του Φώυερμπαχ είναι λόγος για τον άνθρωπο». Στο επόμενο μάθημα, διαπιστώνει ότι δύο μαθητές, στους οποίους θέτει τη συγκεκριμένη ερώτηση, πάλι δεν μπορούν να απαντήσουν.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.             Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.             Σύμφωνα με τα κριτήρια μιας καλής εξήγησης, πώς θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να επιλύσει το πρόβλημα;

423^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες τονίζουν ότι μεγάλη σημασία στη διατήρηση της γνώσης έχει το «διπλό ίχνος». Το δεύτερο ίχνος, αυτό της φαντασίας, είναι δυνατόν να επιζήσει και μετά τη φθορά του αρχικού ρητορικού ίχνους. Δηλαδή μια εικόνα που την ονομάζει κανείς, έχει το πλεονέκτημα να περιέχει δύο αντίγραφα «ίχνους» στη μνήμη. Έτσι, η οπτική βοήθεια βοηθά σημαντικά στη μάθηση και στη διατήρησή της. Εκτός από πρωτοτυπία στη διδασκαλία, δίνει παραπέρα ώθηση στην επικοινωνία.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός σε Γυμνάσιο αναρωτιέται γιατί οι μαθητές, ενώ ο ίδιος κατά τη διδασκαλία αναλύει όσα χρειάζονται και ζητά από τους μαθητές να τα παρατηρήσουν αυτά στις εικόνες του βιβλίου (π.χ. το γεύμα του Εβραϊκού Πάσχα στην ενότητα 9, για την Έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο, στην Α΄ Γυμνασίου), εκείνοι δεν κατανοούν τα ζητούμενα ή αδιαφορούν. Θεωρεί ότι οι εικόνες θα έπρεπε να κινούν το ενδιαφέρον τους.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με την τακτική του;

424^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες έδειξαν ότι το πολυτροπικό κείμενο (συνδυάζει περισσότερους από έναν τρόπους επικοινωνίας του περιεχομένου του) προσεγγίζεται διαφορετικά από τους μαθητές στην τάξη ως πηγή μάθησης, πληροφόρησης, καλλιέργειας στάσεων και αντιλήψεων. Η εικόνα είναι κυρίαρχη στις συνειδήσεις των νέων, ακόμη και όταν χρησιμοποιείται γραπτό κείμενο στη διδασκαλία. Η χρήση εικόνας ή η δημιουργίας της με βιωματικές μεθόδους αποδεικνύεται αποδοτικότερη σε σχέση με τη χρήση μονοτροπικού μέσου.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος με 20ετή εμπειρία αντιδρά στην πρόταση του συμβούλου να χρησιμοποιούν στη διδασκαλία πολυτροπικά κείμενα, όπως ο κινηματογράφος, η εικόνα, το τραγούδι. «Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Δεν μπορούμε να ακολουθούμε τη μόδα και να εκφυλίζουμε το επίπεδο». Στον αντίποδα προτείνει τη χρήση κειμένων, η ανάλυση των οποίων μπορεί να οδηγήσει αποδοτικότερα στη μάθηση και να έχει και ενδιαφέρον για τους μαθητές.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό σχετικά με την πολυτροπικότητα του μαθήματος και τη δυναμική των πολυτροπικών τεχνικών;

425^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικοί και ερευνητές της εκπαίδευσης επισημαίνουν ότι ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της μετατροπής της τάξης σε κοινότητα διερεύνησης είναι ότι τα μέλη της κοινότητας αρχίζουν να αναζητούν, να αναγνωρίζουν και να διορθώνουν τις μεθόδους και τις διαδικασίες ο ένας του άλλου. Έτσι, στο βαθμό που ο κάθε συμμετέχων είναι σε θέση να εσωτερικεύσει τη μεθοδολογία της κοινότητας στο σύνολό της, ο καθένας είναι σε θέση να γίνει αυτο-διορθωτικός ως προς τη δική του σκέψη.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος που διδάσκει σε Γυμνάσιο επιχειρεί να οργανώσει τα μαθήματά του με ομαδοσυνεργατικό τρόπο. Υποδεικνύει στους μαθητές του να συνεργαστούν με 2-3 συμμαθητές που κάθονται δίπλα ή κοντά τους και να επεξεργαστούν μαζί τις ερωτήσεις και εργασίες, δραστηριότητες του βιβλίου. Σύντομα διαπιστώνει δυσλειτουργίες: οι μαθητές, μολονότι υποτίθεται ότι συνεργάζονταν ως ομάδα, στην πραγματικότητα έκαναν τις εργασίες μόνοι τους. Άλλοτε πάλι εξαντλούνταν σε άγονες αντιπαραθέσεις και δεν αξιοποιούσαν τη σκέψη/οπτική του συμμαθητή τους. Ο εκπαιδευτικός αναζητά τρόπους να κάνει παραγωγική την ομαδική εργασία.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Πώς θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό να κινηθεί, για να δημιουργήσει  πραγματικές κοινότητες διερεύνησης στις τάξεις τους;

426^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ βασικός στόχος της αξιολόγησης του μαθητή είναι η ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο εντοπισμός των μαθησιακών ελλείψεων, με σκοπό τη βελτίωση της προσφερόμενης σχολικής εκπαίδευσης και τελικά την πρόοδο του μαθητή. Η αξιολόγηση έχει διαμορφωτικό χαρακτήρα και δεν αφορά αποκλειστικά στον έλεγχο του μαθητή, αλλά στον έλεγχο του διδακτικού έργου. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός σε Γυμνάσιο θεωρεί τη γραπτή δοκιμασία του τριμήνου το βασικό παράγοντα αξιολόγησης  του μαθητή. Χρησιμοποιεί κλασικές ερωτήσεις ανοιχτού τύπου με βάση το δοκίμιο του βιβλίου, συνήθως τέσσερις, και ανάλογα με το βαθμό αξιολογεί το μαθητή στο τρίμηνο. Ο ίδιος παραδέχεται ότι δεν συνυπολογίζει τη γενική εικόνα, συμμετοχή, προφορική εξέταση του καθενός, γιατί δεν έχει τη δυνατότητα με τόσους μαθητές να διατηρεί σημειώσεις, βαθμολόγιο, φάκελο μαθητή κ.λπ. Από την άλλη θεωρεί ότι οι μέτριοι και κακοί βαθμοί προσδίδουν στον ίδιο κύρος και βοηθούν στον έλεγχο της τάξης

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με την τακτική του;

427^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ βασικός στόχος της αξιολόγησης του μαθητή είναι η ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο εντοπισμός των μαθησιακών ελλείψεων, με σκοπό τη βελτίωση της προσφερόμενης σχολικής εκπαίδευσης και τελικά την πρόοδο του μαθητή. Έχει διαμορφωτικό χαρακτήρα και δεν αφορά αποκλειστικά στον έλεγχο του μαθητή, αλλά στον έλεγχο του διδακτικού έργου. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Εκπαιδευτικός με εμπειρία τριών δεκαετιών σε Λύκειο θεωρεί ότι στο επαναληπτικό κριτήριο αξιολόγησης δεν είναι απαραίτητες οι ερωτήσεις κλειστού τύπου. Ακολουθεί παραδοσιακές μορφές γραπτής αξιολόγησης. Εκτός αυτού λαμβάνει ως βασικό παράγοντα αξιολόγησης  του μαθητή το βαθμό του γραπτού κριτηρίου και στο τετράμηνο ο βαθμός είναι ταυτόσημος. Δεν συνυπολογίζει τη γενική εικόνα, συμμετοχή, προφορική εξέταση του καθενός, γιατί είναι «πιο αντικειμενικός ο τρόπος αξιολόγησης».

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με την τακτική του;

428^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με τα ΑΠΣ το μάθημα των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο εντάσσεται στο γενικό σκοπό της εκπαίδευσης και έχει γνωσιακό χαρακτήρα. Στη Β΄ Γυμνασίου οι συγγραφείς του βιβλίου αναφέρουν: «Όλες οι περιοχές ζωής και έκφρασης σε κάθε μέρος της υφηλίου όπου διαδόθηκε ο Χριστιανισμός είναι σφραγισμένες με τα ίχνη του Ιησού Χριστού και του Ευαγγελίου του…Έτσι η ενασχόληση με αυτό το θέμα θεωρείται παντού, άρα και στο σχολείο, από αυτονόητη και απαραίτητη μέχρι  τουλάχιστον από πολιτιστική σκοπιά χρήσιμη. Το σχολικό μάθημα των Θρησκευτικών στη χώρα μας σήμερα είναι κριτικό και πρώτιστα ενημερωτικού/γνωστικού αλλά συνάμα και μορφωτικού χαρακτήρα. Και η διδακτική ύλη του στη Β´ Γυμνασίου: "Καινή Διαθήκη. Ο Ιησούς Χριστός και το έργο του" αποτελεί σπουδαία ευκαιρία, για να αντλήσουν τα παιδιά από αυτό το κορυφαίο θέμα πληροφορίες, γνώσεις και μορφωτικά στοιχεία και ερεθίσματα. Από αυτά θα βοηθηθούν, ώστε ελεύθερα και με επίγνωση να κάνουν, αν και όποτε θελήσουν, τις δικές τους επιλογές ζωής σε σχέση με τον Χριστό και το έργο του για χάρη όλων των ανθρώπων».

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος αναφέρει μία δυσκολία που συναντά στη διδασκαλία του βιβλίου της Β΄ Γυμνασίου. Αναγνωρίζοντας το γνωσιακό χαρακτήρα του μαθήματος αφιερώνει στις τέσσερις πρώτες εισαγωγικές ενότητες, που προσφέρουν πληροφορίες και εισαγωγικά θέματα, περισσότερα από οκτώ μαθήματα και τις χρησιμοποιεί, γιατί προσφέρονται, ως ύλη στο επαναληπτικό διαγώνισμα του τριμήνου. Έτσι, αργεί να ασχοληθεί με τις υπόλοιπες ενότητες και στο τέλος της χρονιάς διαπιστώνει ότι δεν έχει ασχοληθεί με σημαντικά θέματα ζωής για τους μαθητές. 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα συμβουλεύατε τον εκπαιδευτικό σχετικά με τα εισαγωγικά μαθήματα και το σχεδιασμό της πορείας των μαθημάτων του στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς;

429^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με τα ΑΠΣ το μάθημα των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο εντάσσεται στο γενικό σκοπό της εκπαίδευσης και έχει γνωσιακό χαρακτήρα. Στη Β΄ Γυμνασίου οι συγγραφείς του βιβλίου αναφέρουν: «Όλες οι περιοχές ζωής και έκφρασης σε κάθε μέρος της υφηλίου όπου διαδόθηκε ο Χριστιανισμός είναι σφραγισμένες με τα ίχνη του Ιησού Χριστού και του Ευαγγελίου του…Έτσι η ενασχόληση με αυτό το θέμα θεωρείται παντού, άρα και στο σχολείο, από αυτονόητη και απαραίτητη μέχρι  τουλάχιστον από πολιτιστική σκοπιά χρήσιμη. Το σχολικό μάθημα των Θρησκευτικών στη χώρα μας σήμερα είναι κριτικό και πρώτιστα ενημερωτικού/γνωστικού αλλά συνάμα και μορφωτικού χαρακτήρα. Και η διδακτική ύλη του στη Β´ Γυμνασίου: "Καινή Διαθήκη. Ο Ιησούς Χριστός και το έργο του" αποτελεί σπουδαία ευκαιρία, για να αντλήσουν τα παιδιά από αυτό το κορυφαίο θέμα πληροφορίες, γνώσεις και μορφωτικά στοιχεία και ερεθίσματα. Από αυτά θα βοηθηθούν, ώστε ελεύθερα και με επίγνωση να κάνουν, αν και όποτε θελήσουν, τις δικές τους επιλογές ζωής σε σχέση με τον Χριστό και το έργο του για χάρη όλων των ανθρώπων».

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Θεολόγος αναφέρει μία δυσκολία που συναντά στη διδασκαλία του βιβλίου της Β΄ Γυμνασίου. Στο βιβλίο η ύλη παρουσιάζεται με κριτήριο την έννοια της «Βασιλείας του Θεού» και ζητά, με τον τρόπο που είναι διαρθρωμένη κάθε ενότητα, να πάρει ο μαθητής θέση. Όχι να εκφράσει στοιχεία της πίστης του, αλλά να δώσει στοιχεία για το πώς βιώνει ο ίδιος τα θέματα που αναφέρονται. Όμως αναρωτιέται πώς μπορεί να μιλά για τη Βασιλεία του Θεού σε παιδιά, για τα οποία αυτή δεν έχει καμία σημασία (οικογένεια, αδιαφορία, άλλη θρησκεία). 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τον προβληματισμό που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για το χαρακτήρα του μαθήματος της Β΄ Γυμνασίου;

430^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα, βασικό χαρακτηριστικό ενός προγράμματος συνεργατικής μάθησης είναι η υιοθέτηση δημοκρατικών διαδικασιών στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγησή του. Η συνεργατική αυτή στόχευση σημαίνει συμμετοχή των μαθητών σε όλες τις διαδικασίες, συνδιαμόρφωση του προγράμματος των δραστηριοτήτων, διαπραγμάτευση, ανάπτυξη του αισθήματος του «ανήκειν» και  συμμετοχή σε μια κοινή προσπάθεια στην προοπτική μιας συλλογικής δράσης και δημιουργίας. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι τέτοιες επιλογές όχι μόνο συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός συλλογικού πνεύματος, αλλά ότι, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να ενδυναμώσουν και τους λιγότερο ευνοημένους μαθητές. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξεις: Γυμνάσια σε κεντρική συνοικία της πρωτεύουσας/συμπρωτεύουσας ή σε πρωτεύουσα επαρχίας. 

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία της συγκεκριμένης περιφέρειας οι εκπαιδευτικοί δεν οργανώνουν συνεργατικές δραστηριότητες με το πρόσχημα ότι σε τέτοιες δραστηριότητες λόγω της ανομοιομορφίας του μαθητικού πληθυσμού δημιουργούνται προβλήματα, διαταράσσεται η τάξη και εντείνονται φαινόμενα ανταγωνισμού ή/και ρατσιστικών συμπεριφορών. Η εργασία επίσης σε ομάδες εντός του προγράμματος περιορίζεται στην παράλληλη εργασία των μαθητών στην προοπτική της επίτευξης απλώς ενός κοινού στόχου.  Ακόμη και όσοι/ες «αποδέχονται» τη μαθησιακή αξία τέτοιων συνεργατικών δράσεων και συνειδητοποιούν ευρύτερα την παιδευτική τους σημασία, τις θεωρούν ιδιαίτερα απαιτητικές και χρονοβόρες, οπότε με πρόσχημα την κάλυψη της ύλης και τις κατευθύνσεις του αναλυτικού προγράμματος δεν επιχειρούν τέτοιου είδους αλλαγές. 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.     Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.     Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τις συγκεκριμένες πρακτικές και ποιες εναλλακτικές πρακτικές θα τους προτείνατε;

431^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με τη στοχαστική λογική του επαγγελματισμού, τα πρακτικά εκπαιδευτικά προβλήματα, ως πολυσύνθετα και πολυπαραγοντικά, απαιτούν ιδιαίτερες λύσεις, που μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στο εκπαιδευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο προκύπτουν. Σημαντικό λοιπόν ρόλο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και στη βελτίωση του εκπαιδευτικού πλαισίου διαδραματίζει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός: διερευνώντας αφενός το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο και αξιοποιώντας αφετέρου ποικίλες θεωρίες, σχεδιάζει λύσεις και διερευνά την αποτελεσματικότητά τους στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι αυτές οι λύσεις δεν μπορούν να μεταφέρονται αυτούσιες σε άλλα περιβάλλοντα, αλλά προτείνονται στα υπόλοιπα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, ως υποθέσεις δράσης. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξεις: Όλες οι τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Στα σχολεία οι εκπαιδευτικοί δεν αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες αναμόρφωσης του αναλυτικού προγράμματος ή δεν προβαίνουν σε δραστικές αλλαγές με την αιτιολογία ότι δεν τους επιτρέπεται από το θεσμικό πλαίσιο. Από την άλλη όταν προτείνονται αλλαγές από το Υπουργείο αντιστέκονται, αφενός γιατί δεν τους έχει ζητηθεί η γνώμη και θεωρούν τις όποιες εισηγήσεις ανεδαφικές και ανεφάρμοστες.        

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Με ποια επιχειρήματα α) θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τις συγκεκριμένες στάσεις και β) θα υποστηρίζατε τις εναλλακτικές επιλογές που θα τους προτείνατε;

432^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με θεωρητικούς της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, οι διαθεματικές προσεγγίσεις χαρακτηρίζονται από την ολιστική/σφαιρική (και όχι κατακερματισμένη) προσέγγισης της γνώσης. Εμπλέκουν και συνδέουν διαφορετικές γνωστικές περιοχές (γλώσσα, μαθηματικά, φυσική, ιστορία, θρησκευτικά…). Πρόκειται για προσεγγίσεις που αξιοποιούν γνώσεις και βιώματα των μαθητών και δίνουν νόημα στη δράση τους.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξεις: όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Μερίδα θεολόγων της περιφέρειάς έχουν αντιρρήσεις για τα ΑΠΣ και αντιδρούν στην εφαρμογή του νέου αναλυτικού προγράμματος και κυρίως στο διαθεματικό προσανατολισμό του, με την αιτιολογία ότι είναι ανέφικτος σε ένα υλοκεντρικό σχολείο και ένα εξεταστικοκεντρικό εκπαιδευτικό πλαίσιο. Ιδιαίτερα είναι ανεδαφικό να ζητείται εξέταση θεμάτων του ΜτΘ παράλληλα, για παράδειγμα, με τις φυσικές επιστήμες.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς για τη συγκεκριμένη πρακτική;

433^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες του Συμβουλίου της Ευρώπης δείχνουν ότι οι νέοι, ηλικίας 15 με 24 κάτοικοι χωρών της Ευρώπης είναι πιο ανεκτικοί με τους πιστούς των διαφόρων θρησκειών, όταν και οι ίδιοι ακολουθούν μία θρησκεία. Ακόμη, ανάμεσα σε άλλα, φαίνεται να επιθυμούν να μαθαίνουν για τις θρησκείες στο ασφαλές σχολικό περιβάλλον του σχολείου. Γι’ αυτό και για άλλους λόγους το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει κάνει συστάσεις (1720/2005, 12/2008) στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υπάρχει θρησκευτική αγωγή, οργανωμένη από την Πολιτεία, στα σχολεία κάθε ευρωπαϊκής χώρας.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξεις: όλες οι τάξεις του σχολείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Μικρή μερίδα νεοδιόριστων θεολόγων της περιφέρειας αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το διευθυντή ή το σύλλογο των διδασκόντων. Δέχονται έμμεσα και άμεσα σχόλια υποτιμητικά και αντιμετωπίζουν συμπεριφορές διάκρισης λόγω γνωστικού αντικειμένου. Είτε θεωρώντας το μάθημα δευτερεύον είτε ανούσιο, αναφέρονται στις θέσεις τους, προκαλούν συζητήσεις, μιλούν στους ίδιους και στους μαθητές με ειρωνικά σχόλια, τοποθετούν τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος, στις τελευταίες ώρες κ.ά.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.     Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.     Με ποια επιχειρήματα θα ενθαρρύνατε τους εκπαιδευτικούς, ώστε να ανταπεξέλθουν στο έργο τους;

434^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά και θεωρητικά ευρήματα αναδεικνύουν ότι η ποιότητα στην εκπαίδευση εξαρτάται από την εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών μέσα, δηλαδή, από διαδικασίες ανάπτυξης πολυποίκιλων και σύνθετων ικανοτήτων/δεξιοτήτων.   Ειδικότερα στην Ελλάδα έρευνα έδειξε ότι οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν να επιμορφωθούν στις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, διαχείριση σχολικής τάξης και ανάπτυξη δημιουργικών σχέσεων με μαθητές και γονείς.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξεις: όλες οι τάξεις του σχολείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Προετοιμάζεστε να συναντηθείτε με τους θεολόγους ενός νομού ή μιας περιοχής και σας δίνεται η δυνατότητα να προετοιμάσετε μία επιμορφωτική συνάντηση που θα διαρκεί μία εργάσιμη μέρα και το απόγευμά της. Σχεδιάζετε το πρόγραμμα και αναρωτιέστε τι θα πρέπει να περιλαμβάνει και κυρίως με ποιο τρόπο οι ώρες αυτές θα ικανοποιήσουν τους συναδέλφους, στους οποίους ποικίλουν τα χρόνια εμπειρίας, και θα τους δώσουν πραγματικά εφόδια για την εργασία τους στο σχολείο. 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.     Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με την υπόθεση που περιγράφει το σενάριο;

2.     Με ποια κριτήρια θα οργανώνατε αυτή την επιμορφωτική συνάντηση;

435^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Έρευνες αναφέρουν ότι εκπαιδευτικοί μέσω της μαθησιακής διαδικασίας προωθούν αντιλήψεις και στάσεις σχετικές με την αειφόρο ανάπτυξη και την αρμονική συμβίωση με το περιβάλλον. Η αποτελεσματικότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης εξαρτάται  από τις αντιλήψεις, τις γνώσεις και τις στάσεις των εκπαιδευτικών για το περιβάλλον και τα σχετικά ζητήματα. Σημαντική κρίνεται η συμβολή των εκπαιδευτικών του Λυκείου, καθώς απευθύνονται σε μαθητές που η εξελικτική τους φάση θεωρείται από τις πλέον κατάλληλες για τον ενστερνισμό της αξίας της προστασίας του περιβάλλοντος.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξη: όλες οι τάξεις του Λυκείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Σε συνάντηση με τους νέους θεολόγους που έχουν διοριστεί ή μετατεθεί σε μία περιοχή της Αττικής ο σύμβουλος μιλά για τον περιβαλλοντικό προβληματισμό της σύγχρονης εποχής και τον σχετίζει με θέματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών του Λυκείου. Εκπαιδευτικοί που διδάσκουν σε Λύκειο απαντούν ότι από τη μια στο εξεταστικοκεντρικό Λύκειο δεν υπάρχουν περιθώρια να ασχοληθεί κανείς με καινοτόμα προγράμματα και, από την άλλη, ότι δε γνωρίζουν πολλά οι ίδιοι για αυτά τα θέματα, αλλά και για τις μεθόδους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.     Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα ερευνητικά ευρήματα και παραδοχές με τον προβληματισμό που περιγράφει το σενάριο;

2.     Τι θα λέγατε στους εκπαιδευτικούς για τη χρήση της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του Λυκείου και του ΜτΘ ειδικά;

436^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά ευρήματα προκρίνουν την άποψη ότι σε κάθε περίοδο η κυρίαρχη εκπαιδευτική κουλτούρα και ιδεολογία των θεσμών εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών διαμορφώνει και τις επικρατούσες εκπαιδευτικές εξελίξεις. Κάθε πρακτική αποτελεί συνέπεια ενός φιλοσοφικού προσανατολισμού. Κάθε σχολικός σύμβουλος έχει υιοθετήσει μία φιλοσοφία ή θεωρία σχετικά με την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και γενικά την πρακτική του σε σχέση με τη διδακτική/μαθησιακή διαδικασία που προτείνει. Πρόσφατη έρευνα στην Ελλάδα έδειξε ότι οι σύμβουλοι δεν υιοθετούν αποκλειστικά μία φιλοσοφία, αλλά κάνουν επιλεκτικές επιλογές, δημιουργώντας δύο τάσεις, μία συντηρητική και μία προοδευτική, χωρίς μάλιστα να αναφέρονται σε ένα σώμα θεωρίας και μία συνεκτική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας. Όταν επιχειρούν να αναφερθούν στη φιλοσοφία τους, είναι εκλεκτικοί και αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να αναδυθεί μία δυσαρμονία ανάμεσα στην θεωρία/φιλοσοφία τους και στην εκπαιδευτική πρακτική τους εμποδίζοντας έτσι την επίτευξη των στόχων τους. 

Β. Περιγραφή σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξη: όλες οι τάξεις του σχολείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Σύμβουλος αντιμετωπίζει κριτικά τα νέα ΑΠΣ και τις μεθοδολογικές αλλαγές που προτείνονται. Διαπιστώνει ότι η φιλοσοφία του για την εκπαίδευση και για τη διδασκαλία του γνωστικού αντικειμένου του δε συνάδει με τις αρχές και τη φιλοσοφία των προγραμμάτων. Διαφωνεί και με τη μέθοδο που καλείται να υιοθετήσει στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Αποφασίζει ότι είναι καλό να μην εκφράσει την κριτική και τη διαφωνία του.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα ερευνητικά ευρήματα με τον προβληματισμό που περιγράφει το σενάριο;

2.  Πώς κρίνετε τη στάση του συμβούλου σε σχέση με την κυρίαρχη τάση που περιγράφει η έρευνα;

437^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Ερευνητικά ευρήματα τονίζουν ότι η ενημέρωση με ταχύρυθμα επιμορφωτικά προγράμματα για τις εκάστοτε εκπαιδευτικές καινοτομίες δεν είναι αρκετή, για να επιφέρει την αναμενόμενη αλλαγή στη σχολική εργασία και κατά συνέπεια στη μάθηση των παιδιών. Η διεργασία αυτή δεν επιτελείται αυτόματα, όταν υπάρχει επιστημονική κατάρτιση του εκπαιδευτικού στο αντικείμενο της ειδικότητας του, αλλά είναι προϊόν ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης, αρχικής και δια βίου μάθησης.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα:  Τάξη: όλες οι τάξεις του σχολείου.

2.Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα:

Εκπαιδευτικοί συμμετέχουν στις επιμορφωτικές συναντήσεις που διενεργούνται από φορείς (Π.Ι., ΟΕΠΕΚ) και τον σύμβουλο, αλλά εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την ικανότητα να ανταπεξέλθουν στις προτεινόμενες αλλαγές. Εκφράζουν την αδυναμία τους στο σύμβουλο και τη διάθεσή τους να συνεχίσουν να διδάσκουν με τις δοκιμασμένες, κατά τη γνώμη τους, και πιο παραδοσιακές μεθόδους.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται τα ερευνητικά ευρήματα με τον προβληματισμό που περιγράφει το σενάριο;

2.  Τι θα πρότεινε ο σύμβουλος ώστε να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί το πρόβλημά τους;

438^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικές και ερευνητικές απόψεις θεωρούν ότι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης είναι πρωταρχική αποστολή του σχολείου και αναζητούν τρόπους μέσα από τους οποίους θα επιτευχθεί η επιδίωξη αυτή, χωρίς να παραθεωρούν την προώθηση της γνώσης και τις λοιπές επιδιώξεις του σχολείου. Γι’ αυτό στα ΑΠΣ γίνεται λόγος για τη σκέψη, τη λύση προβλημάτων, τους λογικούς συλλογισμούς, την κατανόηση και τη μεταφορά της γνώσης και προτείνονται θέματα που αφορούν διλήμματα, κοινωνικές αντιπαραθέσεις και στερεότυπα και διδακτικές προσεγγίσεις που εξασφαλίζουν την ενεργό μάθηση, τη συλλογική δράση, την αξιοποίηση των εμπειριών και των ιδεών των ατόμων και την πλουραλιστική θεώρηση.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Όλες οι τάξεις του Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ένας θεολόγος εργάζεται σε ένα πειραματικό Γυμνάσιο της Αθήνας. Έχει 29 χρόνια εμπειρίας. Στη συζήτηση για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών μέσα από τη διδασκαλία όλων των μαθημάτων εκφράζει τις επιφυλάξεις του για το κατά πόσο το μάθημα των Θρησκευτικών θα μπορούσε να λειτουργήσει με αυτό τον στόχο και τρόπο.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τη θέση του εκπαιδευτικού που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για να κατανοήσει την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης ως στόχο του μαθήματος του;

439ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Θεωρητικές και ερευνητικές απόψεις θεωρούν ότι η ο στοχαστικο-κριτικός εκπαιδευτικός, κατά την ώρα της διδασκαλίας, μεταξύ άλλων ακροάται «εμπαθητικά» τους μαθητές του, για να κατανοήσει τι ακριβώς λένε και πώς το στηρίζουν, αναδεικνύει τη μεταγνωστική διάσταση της μάθησης, ενθαρρύνει την ενεργό δράση και τη διαφοροποίηση των μαθητών και μετατρέπει την τάξη του σε «κοινότητα διερεύνησης».

Β. Περιγραφή Σεναρίου

1. Δεδομένα: Τάξη: Β΄ Γυμνασίου.

2. Υπάρχουσα Κατάσταση – Πρόβλημα: Ένας θεολόγος εργάζεται σε ένα πειραματικό Γυμνάσιο της Αθήνας. Στοχεύοντας στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, σύμφωνα με τα λεγόμενά του στο σύμβουλο της ειδικότητας, προβληματίζεται γιατί, όταν χρησιμοποιεί εικόνες με έργα τέχνης στο μάθημα, ακόμη και σε ομάδες, οι μαθητές, από τη μια, δεν ενθουσιάζονται και, από την άλλη, δε διαφαίνεται να πετυχαίνουν την παραγωγή σκέψης, κρίσης κ.ά. Τις εικόνες με τα έργα τέχνης (με όλα τα στοιχεία: ζωγράφος, τίτλος, χρονολογία, ρεύμα κ.ά)  τις προσφέρει ο ίδιος στις ομάδες και παραπέμπει σε αυτές κατά την παρουσίαση της νέας ύλης. Π.χ. «όπως βλέπετε στον πίνακα….».

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με την πρακτική του εκπαιδευτικού που περιγράφει το σενάριο;

2. Τι θα λέγατε στον εκπαιδευτικό για να κατανοήσει τη χρήση της εικόνας με στόχο την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και ποια τεχνικής χρήσης της εικόνας θα του προτείνατε;

440ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με σύγχρονες απόψεις και έρευνες, ο κύριος σκοπός της αξιολόγησης στο μάθημα της Μουσικής είναι να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό να διαμορφώσει ολοκληρωμένη αντίληψη των γνώσεων των μαθητών, ώστε να μπορεί να πάρει παιδαγωγικές αποφάσεις, βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα. Είναι σημαντικός ο ρόλος της στην ανατροφοδότηση μαθητών και εκπαιδευτικού με πληροφορίες σχετικές με τις συνθήκες που επικρατούν στη διδασκαλία και στη διαδικασία μάθησης και με τις δυσκολίες και αδυναμίες των μαθητών. Η αξιολόγηση αναμένεται να έχει περισσότερο ποιοτικό παρά ποσοτικό χαρακτήρα.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Παρακολουθείτε ένα μάθημα μουσικής στο Γυμνάσιο κατά το οποίο ο εκπαιδευτικός στο τέλος της ώρας δίνει ένα 15-λεπτο τεστ στους μαθητές, λέγοντάς σας ότι το χρησιμοποιεί προκειμένου να αξιολογήσει την κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος, καθώς και για την τελική αξιολόγηση του τριμήνου. 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Πώς συνδέετε τα όσα περιγράφονται στο παραπάνω σενάριο με την αρχική θεωρητική τοποθέτηση;

2. Ποια θα ήταν η συμβουλή και η παρέμβασή σας στον συνάδελφο του οποίου τη διδασκαλία παρακολουθήσατε;

441ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με τις σύγχρονες απόψεις στην εκπαίδευση, οι εναλλακτικές προσεγγίσεις αξιολόγησης (αυθεντική αξιολόγηση ή αξιολόγηση απόδοσης) είναι εξατομικευμένες και αντιπροσωπευτικές της επίδοσης του κάθε μαθητή, ενώ παράλληλα προσφέρουν τη δυνατότητα να αναπτύξει τον προσωπικό του τρόπο και ρυθμό μάθησης και δίνουν έμφαση στην αυτοαξιολόγηση του μαθητή αποφεύγοντας τις συγκρίσεις.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Σε μία τάξη Γυμνασίου στο μάθημα της Μουσικής φοιτούν μαθητές πολλών διαφορετικών επιπέδων. Αυτό δυσκολεύει τον/την εκπαιδευτικό Μουσικής τόσο σε σχέση με τη στοχοθεσία και τη διδακτική διαδικασία, όσο και με την αξιολόγηση. Οι γνώσεις και οι δεξιότητες των μαθητών στο μάθημα της Μουσικής παρουσιάζουν μεγάλη διαφορά και μεγάλο εύρος. Ο/Η εκπαιδευτικός προσπαθεί να προσαρμόσει το μάθημά του στο μέσο όρο των παιδιών της τάξης και τους αξιολογεί με επαναληπτικά τεστ, στα οποία, όπως είναι αναμενόμενο, επιτυγχάνουν πάντα οι «καλοί» μαθητές. Αυτό έχει συχνά ως αποτέλεσμα να επιτείνονται μέσα στην τάξη οι αντιπαραθέσεις και να δημιουργείται ανταγωνιστικό κλίμα.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη θεωρητική παραδοχή, τι θα συμβουλεύατε τον/την εκπαιδευτικό, ώστε να αξιοποιήσουν τις εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης και, ταυτόχρονα, να βελτιώσουν την ποιότητα διδασκαλίας τους;

442ο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές.

Σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, η διαφοροποιημένη διδασκαλία καθιστά δυνατή την ανταπόκριση μας στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών που ενυπάρχουν σε τάξεις μικτής ικανότητας. Η διαφορετικότητα μπορεί να είναι κοινωνική, πολιτισμική, νοητική, οικονομική, σωματική ή ακόμα και ηλικιακή. Οι μαθητές βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα όσον αφορά στην επίδοσή τους και, αναπόφευκτα, παρουσιάζουν πολύ διαφορετικά προφίλ νοημοσύνης. Οι μουσικές προτιμήσεις και οι μουσικές δεξιότητες των μαθητών διαμορφώνουν το περιεχόμενο και τις διδακτικές στρατηγικές, μέσω εξατομικευμένων μεθόδων μάθησης, σύμφωνα προς τις ανάγκες του εκάστοτε μαθητή.

Β. Περιγραφή Σεναρίου.

Σε ένα τμήμα Δ΄ δημοτικού ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές του να απαγγείλουν ρυθμικά, χρησιμοποιώντας τις συλλαβές Kodaly, και να χτυπήσουν στο θρανίο τους το ρυθμό συγκεκριμένης απλής 12-μετρης παρτιτούρας την οποία τους έχει μοιράσει. Παρακολουθώντας την εξέλιξη της δραστηριότητας, ο εκπαιδευτικός παρατηρεί ότι κάποιοι μαθητές δυσκολεύονται αρκετά τόσο στη χρήση των συλλαβών όσο και στη ρυθμική αναπαραγωγή, ενώ ταυτοχρόνως άλλοι ολοκληρώνουν πολύ εύκολα τη δραστηριότητα χωρίς ιδιαίτερη ανάγκη βοήθειας ή εξάσκησης.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη θεωρητική παραδοχή, τι θα συμβουλεύατε τον/την εκπαιδευτικό προκειμένου να βελτιώσει το αποτέλεσμα της διδασκαλίας;

443ο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές.

Σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, η διαφοροποιημένη διδασκαλία καθιστά δυνατή την ανταπόκριση μας στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών που ενυπάρχουν σε τάξεις μικτής ικανότητας. Η διαφορετικότητα μπορεί να είναι κοινωνική, πολιτισμική, νοητική, οικονομική, σωματική ή ακόμα και ηλικιακή. Οι μαθητές βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα όσον αφορά στην επίδοσή τους και, αναπόφευκτα, παρουσιάζουν πολύ διαφορετικά προφίλ νοημοσύνης. Οι μουσικές προτιμήσεις και οι μουσικές δεξιότητες των μαθητών διαμορφώνουν το περιεχόμενο και τις διδακτικές στρατηγικές, μέσω εξατομικευμένων μεθόδων μάθησης, σύμφωνα προς τις ανάγκες του εκάστοτε μαθητή.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Σε ένα τμήμα Γ΄ τάξης Δημοτικού η εκπαιδευτικός έχει ως στόχο την εκμάθηση και την εξάσκηση των νοτών στο πεντάγραμμο. Έχει ήδη ολοκληρώσει τη σχετική παράδοση του μαθήματος σε ολόκληρη την τάξη με τον ίδιο τρόπο. Οι μαθητές χρειάζονται εξάσκηση. Κάποιοι από αυτούς όμως είναι ιδιαιτέρως κινητικοί και δεν μπορούν να μείνουν συγκεντρωμένοι για πολύ ώρα, άλλοι χάνουν εύκολα το ενδιαφέρον τους με τη χρήση του πίνακα, ενώ άλλοι προτιμούν περισσότερο πρακτικές μουσικές δραστηριότητες.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη θεωρητική παραδοχή, τι θα συμβουλεύατε τον/την εκπαιδευτικό ώστε να βελτιώσει το αποτέλεσμα της διδασκαλίας;

444ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, η διαφοροποιημένη διδασκαλία καθιστά δυνατή την ανταπόκριση μας στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών που ενυπάρχουν σε τάξεις μικτής ικανότητας. Η διαφορετικότητα μπορεί να είναι κοινωνική, πολιτισμική, νοητική, οικονομική, σωματική ή ακόμα και ηλικιακή. Οι μαθητές βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα όσον αφορά στην επίδοσή τους και, αναπόφευκτα, παρουσιάζουν πολύ διαφορετικά προφίλ νοημοσύνης. Οι μουσικές προτιμήσεις και οι μουσικές δεξιότητες των μαθητών διαμορφώνουν το περιεχόμενο και τις διδακτικές στρατηγικές, μέσω εξατομικευμένων μεθόδων μάθησης, σύμφωνα προς τις ανάγκες του εκάστοτε μαθητή.

Β. Περιγραφή Σεναρίου.

Ο εκπαιδευτικός ενός τμήματος Γ΄ Γυμνασίου επιθυμεί να οργανώσει ένα project (διάρκειας 2-3 μαθημάτων) το οποίο θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένο συνθέτη. Κατηγοριοποιεί τους μαθητές της τάξης του χωρίζοντάς σε τρεις μεγάλες ομάδες (με βάση την εκτίμησή του για το στυλ μάθησής τους): όσους διαθέτουν περισσότερο ακαδημαϊκό στυλ και προτιμούν τη χρήση γραπτού και προφορικού κειμένου, εκείνους που έχουν πιο καλλιτεχνική φύση και προτιμούν τη χρήση των τεχνών, και τέλος εκείνους που προτιμούν να εκφράζονται μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας.  Ζητά τη βοήθειά σας για την δημιουργία διαφοροποιημένων στρατηγικών καθώς και διαφοροποιημένων τελικών προϊόντων (από τις ομάδες των μαθητών) τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγησή τους.

 Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με το παιδαγωγικό σενάριο που περιγράφεται;

2. Έχοντας υπόψιν τη συγκεκριμένη θεωρητική παραδοχή, τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του όπως αυτές περιγράφονται στο σενάριο;

445ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Οι έρευνες στο χώρο των διερευνητικών και διαθεματικών προσεγγίσεων της διδασκαλίας έχουν δείξει ότι, όταν η οργάνωση της διδασκαλίας περιλαμβάνει δραστηριότητες διερεύνησης ερωτημάτων για θέματα που ενδιαφέρουν τους ίδιους τους μαθητές, καθώς επίσης και όταν επιχειρείται διασύνδεση του περιεχομένου του μαθήματος με καταστάσεις της πραγματικής ζωής, τότε οι μαθητές συμμετέχουν πιο ενεργά και αποκτούν σημεία προσωπικής εμπλοκής. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι θέματα και δραστηριότητες αποκτούν νόημα για τους μαθητές και η γνώση ενδιαφέρον.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Καθηγητής σε ένα τμήμα της Α΄ Γυμνασίου διδάσκει με τον παραδοσιακό τρόπο ένα μάθημα το οποίο επικεντρώνεται στην ιστορία της μουσικής: (α) παραθέτει μονολογικά τα  στοιχεία του μαθήματος της ημέρας και (β) ερωτά για απορίες και  ανακεφαλαιώνει  τα  βασικά στοιχεία του μαθήματος. Στη συζήτηση μαζί σας ο εν λόγω καθηγητής παραπονείται ότι  οι σημερινοί μαθητές δεν δείχνουν το αναμενόμενο ενδιαφέρον για τα μαθήματα και το σχολείο.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η ερευνητική διαπίστωση με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.    Τι θα προτείνατε στον εκπαιδευτικό ώστε να κινητοποιήσει το μαθητικό ενδιαφέρον για το μάθημα της Μουσικής και συγκεκριμένα για την ιστορία της μουσικής;

446ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Η έρευνα στον τομέα  των Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΑΠ) έχει αποδείξει ότι οι εκπαιδευτικοί που γνωρίζουν καλά το ΑΠ είναι αποτελεσματικότεροι στη διδασκαλία τους.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Ως  Σχολικός Σύμβουλος διαπιστώνετε ότι αρκετοί εκπαιδευτικοί αγνοούν, σχεδόν στο σύνολό του, το ΑΠ Μουσικής. Το ενδιαφέρον τους, κατά την προετοιμασία των μαθημάτων τους, επικεντρώνεται στη μελέτη του σχολικού βιβλίου.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Αναφέρατε  ποιος είναι ο ρόλος του ΑΠ (για τον εκπαιδευτικό) και ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν από την άγνοια του ΑΠ.

2.    Με ποια μέσα και διαδικασίες μπορείτε να συμβάλλετε στην αλλαγή της νοοτροπίας που περιγράφει το σενάριο;

447ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Στις θεωρίες κινητοποίησης της μάθησης υποστηρίζεται ότι ο μαθητής δίνει μεγαλύτερη σημασία στο αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης και στην αυτό-εκτίμηση παρά στην υλική επιβράβευση. Οι μαθητές κινητοποιούνται όταν οι δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν ενθαρρύνουν το αίσθημα της αυτονομίας και όταν αισθάνονται ότι τους σέβονται και τους εμπιστεύονται. Αν οι εκπαιδευτικοί απευθυνθούν στις αξίες και στην συναισθηματική ανταπόκριση των μαθητών τότε είναι πιθανότερο να ενισχύσουν τα κίνητρα για μάθηση.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Κάποιοι εκπαιδευτικοί παραπονιούνται ότι οι μαθητές τους δεν δείχνουν ενδιαφέρον για συμμετοχή στις δραστηριότητες του μαθήματος της Μουσικής. Ακόμη περισσότερο δυσκολεύονται να κινητοποιήσουν τους μαθητές να πάρουν μέρος στη χορωδία του σχολείου. Διαπιστώνουν ότι ακόμη και η υπόσχεση απτής ανταμοιβής (π.χ. μεγαλύτερος βαθμός στο τρίμηνο) δεν έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζεται η θεωρητική παραδοχή με το σενάριο που περιγράφεται;

2.     Έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη θεωρητική παραδοχή, τι θα συμβουλεύατε τους εκπαιδευτικούς προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που περιγράφεται στο σενάριο;

448ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με θεωρητικούς και ερευνητές της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας, η διαδραστικότητα και η συμμετοχικότητα αποτελούν δεξιότητες απαραίτητες στην προετοιμασία των μαθητών για το νέο πολιτισμικό περιβάλλον. Θεωρείται αναγκαία η μετάβαση του μαθητή από την παθητική πρόσληψη και την καθοδηγούμενη κατάκτηση της γνώσης, στη διερεύνηση και στην επέκτασή της. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού μετασχηματίζεται από τον πλήρη έλεγχο της τάξης και τη χρήση της παρεμβατικής καθοδήγησης, σε ένα ρόλο όπου με τη χρήση της φθίνουσας καθοδήγησης δίνει περισσότερη ελευθερία και έλεγχο στους μαθητές. Ως μέσο για την επίτευξη αυτών των στόχων προτείνονται οι συνεργατικές προσεγγίσεις διδασκαλίας.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Στα σχολεία της περιφέρειάς σας οι εκπαιδευτικοί μερικοί εκπαιδευτικοί  εφαρμόζουν συνεργατικές προσεγγίσεις στη διδασκαλίας τους, αλλά, όταν το επιχειρούν, δεν ακολουθούν σταδιακή βήμα προς βήμα στρατηγική, με αποτέλεσμα η διαχείριση της τάξης να αποβαίνει δυσλειτουργική, αν όχι χαοτική.  

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.     Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2.     Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς όσον αφορά τη συγκεκριμένη πρακτική και ποιες εναλλακτικές πρακτικές θα προτείνατε;

449ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα, τα μοντέλα διδασκαλίας και μάθησης τα οποία χρησιμοποιούν μικρές ομάδες σε διάφορες μορφές ομαδοκεντρικών και συνεργατικών προσεγγίσεων, επιδρούν θετικά στις επιδόσεις των μαθητών, στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησής τους και βελτιώνουν τις μεταξύ τους σχέσεις, μεγιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τα αποτελέσματα της διδασκαλίας και της μάθησης.

Στις προσεγγίσεις αυτές προβλέπεται η συμμετοχή των μαθητών σε όλες τις διαδικασίες, από την επιλογή του θέματος μέχρι τη διαμόρφωση των δραστηριοτήτων και την αξιολόγηση, και υποστηρίζεται ότι τέτοιες επιλογές όχι μόνο συμβάλλουν στην καλλιέργεια συλλογικού πνεύματος, αλλά ότι, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να ενισχύουν και τους λιγότερο ευνοημένους μαθητές. 

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Στην περιφέρειά σας παρατηρείτε ότι μερικοί εκπαιδευτικοί είναι επιφυλακτικοί  προς τις συνεργατικές διδακτικές προσεγγίσεις. Υποστηρίζουν ότι στα σχολεία τους παρατηρείται ανομοιομορφία του μαθητικού πληθυσμού και η χρήση τέτοιων προσεγγίσεων δημιουργεί προβλήματα, διαταράσσει την τάξη και εντείνει φαινόμενα ανταγωνισμού ή/και ρατσιστικών συμπεριφορών.

Ακόμη και οι εκπαιδευτικοί που «αποδέχονται» τη μαθησιακή αξία τέτοιων συνεργατικών δράσεων και συνειδητοποιούν ευρύτερα την παιδευτική σημασία τους, τις θεωρούν ιδιαίτερα απαιτητικές και χρονοβόρες, οπότε, με πρόσχημα την κάλυψη της ύλης και τις κατευθύνσεις του αναλυτικού προγράμματος, δεν επιχειρούν συχνά τέτοιου είδους αλλαγές. 

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με τα προβλήματα που περιγράφει το σενάριο;

2. Με ποια επιχειρήματα θα προσπαθούσατε να προβληματίσετε τους εκπαιδευτικούς όσον αφορά τις συγκεκριμένες πρακτικές και ποιες εναλλακτικές πρακτικές θα τους προτείνατε;

450^ο Σενάριο

Α. Θεωρητικές Παραδοχές

Σύμφωνα με σύγχρονα επιστημονικά ερευνητικά πορίσματα, τα μοντέλα διδασκαλίας και μάθησης τα οποία χρησιμοποιούν μικρές ομάδες σε διάφορες μορφές ομαδοκεντρικών και συνεργατικών προσεγγίσεων, επιδρούν θετικά στις επιδόσεις των μαθητών, στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησής τους και βελτιώνουν τις μεταξύ τους σχέσεις, μεγιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τα αποτελέσματα της διδασκαλίας και της μάθησης.

Κατά τη διαδικασία εργασίας σε ομάδες οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν, να εξηγήσουν, να συγκρίνουν, να τεκμηριώσουν τις απόψεις τους, να επιδείξουν τις ικανότητες και δεξιότητες που έχουν αποκτήσει.

Β. Περιγραφή Σεναρίου

Σε μια τάξη Στ Δημοτικού ο εκπαιδευτικός διδάσκει ένα τραγούδι και τη ρυθμική συνοδεία του. Χωρίζει την τάξη σε τρεις ομάδες των 8-10 παιδιών και αναθέτει εναλλάξ στην κάθε ομάδα να τραγουδά ή να συνοδεύει ρυθμικά σε κάθε επανάληψη του τραγουδιού.

Στη συζήτησή σας με τον εκπαιδευτικό εκείνος αναφέρει ότι κάνει χρήση συνεργατικής διδασκαλίας και φέρνει ως παράδειγμα την παραπάνω δραστηριότητα και την οργάνωση σε ομάδες.

Γ. Ενδεικτικές Ερωτήσεις

1.    Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι συσχετίζονται οι θεωρητικές παραδοχές με το σενάριο που περιγράφεται;

2.    Ποια θα ήταν η συμβουλή σας/ η παρέμβασή σας και οι προτάσεις σας στον συγκεκριμένο εκπαιδευτικό;