|
ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ |
[ Ι.Φωκιανός ]
[ Ι.Χρυσάφης ]
[ Δ.Βικέλας ]
[ Κ.Μάνος ]
[ Σ. Λάμπρος ]
Σπυρίδων Λάμπρος
Ο Σπυρίδων Λάμπρος υπήρξε μια από τις προσωπικότητες που
πρωταγωνίστησαν στο δημόσιο βίο του ελληνικού κράτους στα τέλη του
19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Υπήρξε καθηγητής ιστορίας και
πρύτανης του Πανεπιστημίου, ηγετικό μέλος της Εθνικής Εταιρείας και
πρωθυπουργός σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της νεότερης ελληνικής
ιστορίας, την περίοδο του Εθνικού Διχασμού. Επιπρόσθετα, ήταν ένας
από τους ανθρώπους που με τη δράση τους καθόρισαν τις διεργασίες
σύστασης και διαμόρφωσης των ελληνικών αθλητικών θεσμών. Ήταν
πρόεδρος του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου, γενικός γραμματέας
της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ), πρόεδρος του ΣΕΑΓΣ και
πρωτεργάτης στη διοργάνωση των Πανελλήνιων Αγώνων.
Ο Λάμπρος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1851 και σπούδασε φιλολογία στην
Αθήνα από το 1867 έως το 1871. Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές
σπουδές στο Βερολίνο και τη Λειψία, όπου απέκτησε και το διδακτορικό
του δίπλωμα, και επέστρεψε στην Αθήνα το 1878. Αρχικά διορίστηκε
υφηγητής στο πανεπιστήμιο και σταδιακά έφτασε έως τη βαθμίδα του
καθηγητή. Στο Πανεπιστήμιο παρέμεινε έως το 1917, διατελώντας
πρύτανης δύο φορές, αρχικά το 1901-1902 και κατόπιν το 1912-1913.
Σημαντική υπήρξε η συμβολή του στην εισαγωγή νέων μαθημάτων, όπως η
παλαιογραφία και η επεξεργασία αρχείων (π.χ. μονών του Αγίου Όρους).
Το συγγραφικό του έργο αποτελείται από αρκετές εκατοντάδες μελέτες,
πολλές από τις οποίες εκδόθηκαν μετά το θάνατό του. Τα επιστημονικά
του ενδιαφέροντα επικεντρώθηκαν στη μελέτη του Βυζαντίου. Θεωρείται
συνεχιστής του έργου των Ζαμπέλιου και Παπαρρηγόπουλου ως προς τη
σημασία που είχε η ανάδειξη της "ελληνικότητας" του Βυζαντίου για
την κατάδειξη της "συνέχειας" του ελληνικού πολιτισμού. Υπό τη
σκοπιά αυτή ο Λάμπρος συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές της ιστορικής
επιστήμης στην Ελλάδα και στους διαμορφωτές της εθνικής
ιστοριογραφικής "σχολής", που έμεινε γνωστή και ως ελληνικός
ιστορισμός.
Η Μεγάλη Ιδέα υπήρξε ο ιδεολογικός πυρήνας της σκέψης του Λάμπρου,
ενώ η επιστημονική, κοινωνική και πολιτική του δράση
προσανατολίστηκε στην υλοποίηση των αλυτρωτικών προσταγμάτων του
ελληνικού κράτους. Έτσι, το 1882 ίδρυσε μαζί με το Νικόλαο Πολίτη,
το Γεώργιο Δροσίνη, τον Τιμολέοντα Φιλήμονα και άλλους την Ιστορική
και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος (ΙΕΕΕ). Στα μέσα της δεκαετίας
του 1890 αρκετά από τα μέλη της ΙΕΕΕ "μυήθηκαν" στην παρακρατική
οργάνωση Εθνική Εταιρεία. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Λάμπρος που
ανήκε στην 20μελή Ανώτατη Αρχή της Εταιρείας και για ένα διάστημα
φαίνεται ότι ασκούσε το ρόλο του αρχηγού.
Την ίδια εποχή τα ίδια πρόσωπα μετείχαν των καταστατικών διεργασιών
του ελληνικού αθλητισμού. Ο Λάμπρος αναδείχτηκε πρόεδρος στον
Πανελλήνιο Γ.Σ. μετά το θάνατο του Ιωάννη Φωκιανού, λίγες μόνο
εβδομάδες μετά τη λήξη των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Από
τη θέση αυτή πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Συνδέσμου των Ελληνικών
Αθλητικών Σωματείων και υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του ΣΕΑΓΣ
(1897-1906). Στη διάρκεια της θητείας του θεσπίστηκαν (1897) και
διοργανώθηκαν (1901) οι Πανελλήνιοι Αγώνες. Επίσης, τοποθετήθηκε
Γενικός Γραμματέας της ανασυσταθείσας το 1901 Επιτροπής Ολυμπιακών
Αγώνων, μετέχοντας ενεργά στη διοργάνωση της Μεσολυμπιάδας (1906).
Στην ΕΟΑ παρέμεινε έως το 1917, χρονιά που σημαδεύεται από την
έκπτωσή του από όλα τα δημόσια αξιώματα που κατείχε.
Το κύρος και η επιρροή του Λάμπρου, το ενδιαφέρον του για τα δημόσια
πράγματα και οι στενές σχέσεις του με τη βασιλική οικογένεια (π.χ.
οι αθλητικοί αγώνες με την επωνυμία Σωτήρια που διοργάνωνε ο
Πανελλήνιος ήταν αφιερωμένοι στη σωτηρία του βασιλιά Κωνσταντίνου
από απόπειρα δολοφονίας) οδήγησαν στην ανάδειξή του σε πρωθυπουργό
του "κράτους των Αθηνών" το Σεπτέμβριο του 1916. Την ίδια εποχή ο
Βενιζέλος έχει δημιουργήσει με τη στήριξη της Αντάντ το "κράτος της
Θεσσαλονίκης". Είναι η εποχή του Εθνικού Διχασμού. Ο Λάμπρος
παρέμεινε πρωθυπουργός έως την "ενοποίηση" και την επιστροφή του
Βενιζέλου στην Αθήνα ως πρωθυπουργού. Στη διάρκεια της θητείας του
συνέβησαν ο αγγλογαλλικός αποκλεισμός της Αθήνας και οι διώξεις των
φιλοβενιζελικών πολιτών που έμειναν γνωστές ως Νοεμβριανά. Ο Λάμπρος
θεωρήθηκε υπεύθυνος των επεισοδίων, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε
εκτόπιση αρχικά στην Ύδρα και κατόπιν στη Σκόπελο. Εκεί παρέμεινε
έως το Μάρτιο του 1919, οπότε του επιτράπηκε να επιστρέψει στην
Αθήνα, καθώς ήταν βαριά άρρωστος. Πέθανε λίγους μήνες αργότερα, τον
Ιούλιο του 1919.
(πηγή:Ιδρυμα Μείζονος
Ελληνισμού)
|