ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ
ΠΛΑΙΣΙΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
(Δ.Ε.Π.Π.Σ.)
ΚΑΙ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΣΠΟΥΔΩΝ (Α.Π.Σ.)
ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ
ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΒΑΘΜΙΔΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥ-ΣΗΣ
ΑΘΗΝΑ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004
Επιστημονική
Υπεύθυνη Ομάδας: Καθηγήτρια Δήμητρα Κουτσούκη, Διευθύντρια
Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας / Αναπτυξιακών και
Κινητικών Διαταραχών, Πρόεδρος ΤΕΦΑΑ Αθηνών.
Μέλη του
Εργαστηρίου που συνέγραψαν τα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ για την Φυσική Αγωγή
όλων των αναπηριών, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, καθώς και για τις
Κινητικές Αναπηρίες στο Νηπιαγωγείο.
Ασωνίτου Αικατερίνη
(Υποψήφια Διδάκτωρ)
Δούκα Αγγελική, ΜΑ
(Υποψήφια Διδάκτωρ)
Καλύβας Βασίλειος, ΜΑ
(Υποψήφιος Διδάκτωρ)
Καρζή Θεοδώρα, ΜSc
Σκορδίλης Εμμανουήλ,
(Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Παν/μίου Αθηνών)
Σπάρταλη Ιωάννα, PhD
Χαρίτου Σοφία, ΜEd.
(Υποψήφια Διδάκτωρ)
Χρυσάγης Νικόλαος, MSc
Συγγραφική Ομάδα των ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ στις Κινητικές Αναπηρίες
Επιστημονική
Υπεύθυνη Κινητικών Αναπηριών:
Καθηγήτρια Δήμητρα
Κουτσούκη
Νηπιαγωγείο :
Χαρίτου Σοφία
Δημοτικό :
Ελληνική Γλώσσα Βλάχου Σταματία
Μαθηματικά Αντωνάτου
Χρυσούλα
Φυσική Αγωγή Καλύβας
Βασίλειος
Χρυσάγης Νικόλαος
Γυμνάσιο- Λύκειο :
Αρχαία Ελληνικά Χρυσοχόου Αλεξάνδρα
Ελληνική Γλώσσα Κολιζέρα
Κωνσταντίνα
Μαθηματικά Παπαδοπούλου
Μαργαρίτα
Βιολογία Μερκούρης
Αναστάσιος
Γεωγραφία Μερκούρης
Αναστάσιος
Φυσική Αγωγή Χρυσάγης
Νικόλαος
Καλύβας Βασίλειος
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Ειδική Αγωγή
παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Το νομικό
πλαίσιο, ιδιαίτερα όπως διαμορφώθηκε με τον νόμο 2817/2000 έχει
εκσυγχρονιστεί και εναρμονισθεί με την Ευρωπαϊκή πολιτική για την
καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλει-σμού και την ενσωμάτωση των μαθητών με
ειδικές ανάγκες μέσα στα κοινά σχολεία. Έχουν, επίσης, δημιουργηθεί αρκετές
και διαφορετικές σχολικές δομές, όπως για παράδειγμα τα Τμήματα Ένταξης μέσα
στα σχολεία της γενικής εκπαίδευσης, τα Ειδικά Σχολεία για διάφορες
κατηγορίες μαθητών με ειδικές ανάγκες, τα Προγράμματα Συνεκπαίδευσης, τα
Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, τα TEE Ειδικής
Αγωγής, τα Κέντρα Διά-γνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης των Μαθητών με
Ειδικές Ανάγκες, κλπ. Ακόμα έχουν υλοποιηθεί πολλά προγράμματα
ευαισθητοποίησης, επιμόρφωσης και εξειδίκευσης των εκ-παιδευτικών
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη διδασκαλία μαθητών με
δι-αφορετικές ειδικές ανάγκες.
Παρόλα αυτά όμως πολλά
προβλήματα παραμένουν άλυτα, ενώ ανακύπτουν συνεχώς και-νούρια με τη
λειτουργία των νέων δομών ειδικής αγωγής και την αύξηση του πληθυσμού των
μαθητών με ειδικές ανάγκες στα σχολεία της γενικής εκπαίδευσης. Η έλλειψη
συγκεντρωτι-κών στοιχείων για το χώρο της Ειδικής Αγωγής είναι ένα από τα
σημαντικότερα προβλήματα. Για παράδειγμα, σήμερα λειτουργούν στη χώρα πάνω
από 300 σχολικές μονάδες ειδικής αγω-γής, για τις οποίες υπάρχουν ελάχιστα
στοιχεία. Ιδιαίτερα περιορισμένα είναι τα στοιχεία που αφορούν τους μαθητές
και τις μαθήτριες με ειδικές ανάγκες, τα ιδιαίτερα προβλήματα που
αντιμετωπίζουν αλλά και τα χαρακτηριστικά των προγραμμάτων που
παρακολουθούν. Η τε-λευταία έκθεση σχετικά με τη δομή και τον πληθυσμό της
Ειδικής Αγωγής δημοσιεύτηκε το 1994 με βάση στοιχεία του 1989 (Διεύθυνση
Ειδικής Αγωγής, 1994). Από τότε δεν έγινε κα-μιά συστηματική προσπάθεια
χαρτογράφησης του χώρου της Ειδικής Αγωγής.
Η παραπάνω κατάσταση σε
συνδυασμό με την ενεργητική και σημαντική προσπάθεια της Πολιτείας τα
τελευταία χρόνια για αναδιοργάνωση και βελτίωση της Ειδικής Αγωγής,
αναδει-κνύει την αναγκαιότητα και τη σημασία της χαρτογράφησης. Η εκπόνηση
και η υλοποίηση ενός σοβαρού προγραμματισμού ανάπτυξης του χώρου, προφανώς,
απαιτεί γνώση σχετικά με τον πληθυσμό που εξυπηρετείται, τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του. Η κα-τανομή των πόρων συνολικά και
ειδικότερα, η ίδρυση νέων μονάδων Ειδικής Αγωγής, η επι-λογή τύπων σχολικών
μονάδων, η εξειδίκευση και η προετοιμασία κατάλληλων στελεχών προϋποθέτει τη
χαρτογράφηση του χώρου της Ειδικής Αγωγής. Η χαρτογράφηση της Ειδικής Αγωγής
είναι αναγκαία, επίσης, για οποιαδήποτε επιστημονική μελέτη που θα επιτρέψει
έναν εθνικό σχεδιασμό για την Ειδική Αγωγή μακριά από μιμητισμούς,
στηριγμένο στις πραγματι-κές ανάγκες, χαρακτηριστικά και δυνατότητες της
ελληνικής πραγματικότητας.
Τα τελευταία χρόνια
παγκόσμια αλλά και στη χώρα μας, έχει εδραιωθεί η άποψη πως όλοι οι μαθητές,
ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ιδιαίτερη ανάγκη ή χαρακτηριστικό που
διαφορο-ποιεί την εθνική, πολιτισμική ή κοινωνική τους ταυτότητα, πρέπει να
έχουν ίσες ευκαιρίες μά-θησης με τους υπόλοιπους μαθητές μέσα σε ένα σχολείο
για όλους. Η παροχή ίσων ευκαιριών υπερβαίνει την ισότητα στην πρόσβαση στην
εκπαίδευση, περιλαμβάνοντας και τη διαφορο-ποίηση-προσαρμογή του
εκπαιδευτικού συστήματος συνολικά. Η διασφάλιση, δηλαδή, της ύπαρξης ίσων
ευκαιριών προϋποθέτει από τη μια την ενσωμάτωση των αρχών της Ειδικής Αγωγής
σε αυτές του γενικού αναλυτικού προγράμματος, και από την άλλη, τη λήψη
μέτρων ώστε να διασφαλίζονται οι ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών καθώς και οι
συνθήκες για την επιτυχή εφαρμογή της ένταξης / συνεκπαίδευσης. Αυτό
πρακτικά σημαίνει ότι τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών της Γενικής
Εκπαίδευσης είναι ευέλικτα, ενώ παρέχονται παράλληλα και διαφοροποιημένα ή
ειδικά ΑΠΣ για κάθε κατηγορία μαθητών με ειδικές ανάγκες, όπως συμβαίνει
στις χώρες της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα, παρά το
γεγονός ότι η Ειδική Αγωγή λειτουργεί οργανωμένα πάνω από 25 χρόνια, δεν
έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα κατάλληλα αναλυτικά προγράμματα, που να
α-νταποκρίνονται στο σύνολο των ειδικών αναγκών των μαθητών. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα την έντονη διαφοροποίηση του περιεχομένου αλλά και των στόχων
διδασκαλίας στις διάφο-ρες μονάδες Ειδικής Αγωγής ή την ανεπιτυχή προσπάθεια
εφαρμογής του αναλυτικού προ-γράμματος της γενικής εκπαίδευσης. Οι παραπάνω
συνθήκες θέτουν σε σοβαρή αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα της παρεχόμενης
Ειδικής Αγωγής στη χώρα μας. Ακόμη, αμφισβη-τείται, η ίση πρόσβαση στην
εκπαίδευση στο βαθμό που δεν εφαρμόζεται το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα σε όλες
τις σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής.
Οι σύγχρονες συνθήκες
εκπαίδευσης και ένταξης των παιδιών με ειδικές ανάγκες στο σχολείο, στην
εργασία και συνολικά στην κοινωνία αναδεικνύουν επιτακτικά την ανάγκη για
ουσιαστική και συστηματική προσέγγιση της εκπαίδευσης τους. Σήμερα, η Ειδική
Αγωγή είναι διεθνώς ένας επιστημονικός χώρος και έχει απομακρυνθεί από τις
προνοιακές- ιατροκεντρικές αντιλήψεις του παρελθόντος. Τα ερευνητικά
δεδομένα της τελευταίας εικοσαετίας τεκμηριώ-νουν τις μαθησιακές ικανότητες
των μαθητών με ειδικές ανάγκες και τις δυνατότητες εκπαι-δευτικής,
επαγγελματικής και κοινωνικής τους ένταξης στο βαθμό που δεχθούν κατάλληλη
εκπαίδευση. Οι σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής δεν αποτελούν χώρο θεραπείας
ή φύλαξης των παιδιών με ειδικές ανάγκες, αλλά χώρο εκπαίδευσης και μάθησης.
Όμως, για να είναι ε-φικτή η υλοποίηση μιας συστηματικής, επιστημονικής και
κατάλληλης εκπαίδευσης, είναι α-παραίτητη η ύπαρξη κατάλληλων αναλυτικών
προγραμμάτων, που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε κατηγορίας
αλλά και κάθε παιδιού στην ειδική αγωγή, ώστε να μπο-ρεί να υλοποιείται η
εξατομικευμένη εκπαίδευσή του.
Στο νόμο 2817/2000 της
Ειδικής Αγωγής ορίζονται σαφώς οι κατηγορίες μαθητών που έχουν ειδικές
ανάγκες και η υποχρέωση του σχολείου και της πολιτείας να
εφαρμόσει ειδικά προγράμματα, μεθόδους και υλικό, ώστε να διευκολυνθεί η
εκπαίδευσή τους στα πλαίσια κυ-ρίως της γενικής εκπαίδευσης.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
εκπόνησε πρόσφατα Ενιαίο Διαθεματικό Πλαίσιο και νέα Ανα-λυτικά Προγράμματα
Σπουδών. Η προσπάθεια αυτή έγινε για να εναρμονισθούν τα Προγράμ-ματα
Σπουδών της γενικής εκπαίδευσης με τα καινούργια δεδομένα της κοινωνίας της
πλη-ροφορίας και της γνώσης, της πολυπολιτισμικότητας αλλά και της
αναγνώρισης των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών και των
δικαιωμάτων τους για ένταξη και ισότιμη εκ-παίδευση σε ένα ενιαίο σχολείο.
Για πρώτη φορά στα
προγράμματα αυτά γίνονται αρκετές αναφορές στους μαθητές με ειδικές ανάγκες.
Παρόλα αυτά και ενώ δημιουργούνται κάποιες ευνοϊκές συνθήκες στο γενικό
σχολείο, οι μαθητές με ειδικές ανάγκες χωρίς κατάλληλες προσαρμογές ή
διαφοροποιημένα ΑΠΣ συναντούν τεράστια εμπόδια στην εκπαίδευσή τους.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
ανταποκρινόμενο στις παραπάνω ανάγκες του χώρου της Ει-δικής Αγωγής ανέλαβε
την υλοποίηση ενός αρκετά φιλόδοξου προγράμματος με σκοπό α) την πλήρη
χαρτογράφηση του χώρου της Ειδικής Αγωγής και β) τη μελέτη και εκπόνηση/
προσαρμογή Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ) για διαφορετικές κατηγορίες
μαθη-τών με ειδικές ανάγκες. Το πρόγραμμα αυτό εντάχθηκε στο 2°
Επιχειρηματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης
(2° ΕΠΕΑΕΚ) του ΥΠΕΠΘ και υλοποιή-θηκε κατά τη διάρκεια του 2003-2004. Λόγω
της έλλειψης Συμβούλων και Παρέδρων στο Π.Ι. εξειδικευμένων σε διάφορες
κατηγορίες Ειδικών Αναγκών, τον συντονισμό των ΑΠΣ για κάθε κατηγορία
μαθητών ανέλαβαν ειδικοί του χώρου, κυρίως Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι
οποίοι συγκρότησαν συγγραφικές ομάδες για κάθε κατηγορία ειδικών αναγκών.
Την ευθύνη για τη σύνταξη
των ΑΠΣ για τους μαθητές με βαριά νοητική καθυστέρηση ανέλαβε ο κ. Σπυρίδων
Σούλης, Επίκουρος Καθηγητής Ειδικής Αγωγής του ΠΤΔΕ του Πανεπι-στημίου
Ιωαννίνων. Τη σύνταξη ΑΠΣ για μαθητές με ελαφριά και μέτρια νοητική
καθυστέρη-ση ανέλαβε η Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής του ΠΤΔΕ του Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Α-θηνών κ. Σταυρούλα Πολυχρονοπούλου. Την ευθύνη των ΑΠΣ για
τους μαθητές με προβλή-ματα όρασης ανέλαβε η Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής του
ΠΤΝ του Καποδιστριακού Πανεπι-στημίου Αθηνών κ. Αθηνά Σιδέρη και των ΑΠΣ για
τους μαθητές με κινητικές αναπηρίες η Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής των ΤΕΦΑΑ
Αθηνών κ. Δήμητρα Κουτσούκη. Την ανάπτυξη ΑΠΣ για τους μαθητές με προβλήματα
ακοής ανέλαβε η υπογράφουσα, ενώ το ΑΠΣ για την Ελλη-νική Νοηματική Γλώσσα ο
Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής του Π.Ι. κ. Βασίλης Κουρμπέτης. Τα ΑΠΣ για παιδιά
με αυτισμό ανέλαβε η Λέκτορας Ειδικής Αγωγής του ΠΤΕΑ του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας κ. Σοφία Μαυροπούλου, τα ΑΠΣ για τα Εργαστήρια Ειδικής
Επαγγελματικής Εκπαί-δευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.) ανέλαβε ο κ.
Γεώργιος Αλεβίζος, διευθυντής του ΕΕΕΕΚ Καλλιθέας, ενώ τα ΑΠΣ των TEE
Ειδικής Αγωγής η Πάρεδρος του Π.Ι. κ. Μαρία Δροσινού. Τη σύνταξη ειδικού
πλαισίου ΑΠΣ για παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες- τυφλοκωφά ανέλαβε ο ειδικός
στο αντικείμενο εκπαιδευτικός κ. Πέτρος Ορφανός. Επίσης, η κ. Ιωάννα Λόξα
ανέλαβε τη σύνταξη οδηγού ΑΠΣ για τους μαθητές με ιδιαίτερες ικανότητες και
ταλέντα, οι οποίοι έ-χουν συμπεριληφθεί ως κατηγορία μαθητών με ειδικές
εκπαιδευτικές ανάγκες πρόσφατα στο νόμο της Ειδικής Αγωγής. Τον συντονισμό
όλων των ομάδων ανάπτυξης των ΑΠΣ ανέλαβε ο ε.τ. Πάρεδρος του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου κ. Εμμανουήλ Μαρκάκης.
Η χαρτογράφηση του χώρου
της Ειδικής Αγωγής έγινε σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής του
ΥΠΕΠΘ (τον Διευθυντή κ. Κωνσταντίνο Θηβαίο και τη Γενική Διευθύντρια κ.
Ελένη Τσάπρα). Τον όλο συντονισμό της δράσης αυτής ανέλαβε η κ. Σουζάνα
Παντελιά-δου, Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής του ΠΤΕΑ του Πανεπιστημίου της
Θεσσαλίας. Τα αποτελέ-σματα της χαρτογράφησης περιλαμβάνονται σε ειδικό
τόμο, ο οποίος διατίθεται από το Π.Ι. και το ΥΠΕΠΘ (Διεύθυνση Ειδικής
Αγωγής). Περιλαμβάνει λεπτομερειακή καταγραφή α) του μαθητικού πληθυσμού που
φοιτά στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής (ΣΜΕΑ), β) των δο-μών της Ειδικής
Αγωγής, γ) των εκπαιδευτικών και των εργαζομένων στο χώρο της Ειδικής
Αγωγής, δ) των φορέων που δραστηριοποιούνται στην Ειδική Αγωγή και ε) της
σχετικής νο-μοθεσίας.
Τα στοιχεία της
χαρτογράφησης προέκυψαν από την ανάλυση 1.192 ερωτηματολόγιων που στάλθηκαν
σε όλες τις μονάδες Ειδικής Αγωγής καθώς και από συνεντεύξεις και στοιχεία
που αντλήθηκαν από άλλες πηγές. Ο τόμος της χαρτογράφησης είναι ένας
χρήσιμος τόμος για τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους επιστήμονες.
Περιλαμβάνει αρκετά συγκεντρωτικά και αναλυτικά στοιχεία τα οποία
διατίθενται και ηλεκτρονικά. Η πλούσια βάση δεδομένων που έχει ειδικά
σχεδιαστεί μπορεί να εγκατασταθεί στις ηλεκτρονικές σελίδες του Π.Ι. ή του
Υ-ΠΕΠΘ έτσι ώστε να αποτελεί πηγή ενημέρωσης και να εμπλουτίζεται συνεχώς.
Η ανάπτυξη των ΑΠΣ
Ειδικής Αγωγής περιλαμβάνει 6 κατηγορίες μαθητών με ειδικές ανά-γκες: α) με
βαριά και μέτρια-ελαφριά νοητική καθυστέρηση, β) με προβλήματα ακοής, γ) με
προβλήματα όρασης, δ) με κινητικές αναπηρίες, ε) με αυτισμό, ζ) με πολλαπλές
αναπηρίες (τυφλοκωφά).
Για την κατηγορία των
μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες θα αναπτυχθούν ΑΠΣ σε επό-μενη φάση σύμφωνα
με το σχεδιασμό του Π.Ι. και του 2ου EΠEAEK.
Για καθεμία από τις
παραπάνω 6 κατηγορίες ειδικών αναγκών αναπτύχθηκαν ειδικά ΑΠΣ ή έγιναν
κατάλληλες προσαρμογές ή διαφοροποιήσεις των ΑΠΣ γενικής εκπαίδευσης σύμφωνα
με τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε κατηγορίας. Έτσι για τους μαθητές, για
παράδειγμα, με κινητικές αναπηρίες ή αυτούς με προβλήματα όρασης ή ακοής,
κ.λπ., όπου κρίθηκε απαραί-τητο από τις ειδικές ομάδες συγγραφής των ΑΠΣ,
χρησιμοποιήθηκαν αυτούσια ή με ελάχιστες διαφοροποιήσεις τα ΑΠΣ της γενικής
εκπαίδευσης του Π.Ι. Αυτό απαιτούσε προσεκτική μελέ-τη και γνώση των ΑΠΣ της
γενικής εκπαίδευσης από όλες τις ομάδες καθώς και γνώση των αναγκών κάθε
κατηγορίας. Οι όποιες διαφοροποιήσεις ή η ανάπτυξη για μερικά μαθήματα
ει-δικών ΑΠΣ έγιναν μόνο για τις κατηγορίες των μαθητών που κρίθηκε αναγκαίο
από τους ειδι-κούς. Για μερικές κατηγορίες μαθητών αναπτύχθηκαν (ή έγιναν
προσαρμογές) ΑΠΣ τόσο για την πρωτοβάθμια όσο και για τη δευτεροβάθμια
εκπαίδευση, ενώ για άλλες κατηγορίες μαθη-τών, όπως για παράδειγμα για τους
μαθητές με νοητική καθυστέρηση, αυτισμό, κ.λπ., ανα-πτύχθηκαν ΑΠΣ
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ΕΕΕΕΚ και TEE Ειδικής Αγωγής.
Συνολικά εργάστηκαν για
το έργο της χαρτογράφησης και των ΑΠΣ Ειδικής Αγωγής 170 άτομα, στην
πλειοψηφία τους εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε διάφορες μονάδες Ειδικής
Αγωγής. Πολλοί από τους συμμετέχοντες έχουν μακροχρόνιες σπουδές και
εμπειρία στο χώρο της εκπαίδευσης των μαθητών με ειδικές ανάγκες.
Συμμετείχαν, επίσης, όλοι οι συνάδελφοι από τα Πανεπιστήμια της χώρας με
εξειδικευμένες γνώσεις σε κάποια κατηγορία ειδικών ανα-γκών. Τα μέλη του
Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Π.Ι. καθώς και άλλοι ειδικοί από την Ελλά-δα και
το εξωτερικό συμμετείχαν ως αξιολογητές.
Γενικά το θεωρητικό
φιλοσοφικό υπόβαθρο που πλαισίωσε το έργο αυτό αντλήθηκε από τα νέα δεδομένα
της επιστήμης σχετικά με την ένταξη και την ισότιμη εκπαίδευση των μαθη-τών
με ειδικές ανάγκες. Ο απώτερος σκοπός του έργου αυτού ήταν διττός:
α) να συγκεντρωθούν
στοιχεία για τη χαρτογράφηση που να επιτρέπουν τον προγραμμα-τισμό της
ενσωμάτωσης της Ειδικής Αγωγής στο ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας
και
β) να δημιουργηθούν
προοπτικές μέσω των ΑΠΣ για υψηλής ποιότητας, απαιτητικής, ισό-τιμης και
κατάλληλης εκπαίδευσης για όλους τους μαθητές με ειδικές ανάγκες που φοιτούν
στις διάφορες δομές του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Οι στόχοι αυτοί
αποτέλεσαν και το κυριότερο κίνητρο όλων όσων εργάστηκαν συλλογικά,
συντονισμένα, εντατικά και με ενθουσιασμό, για να ολοκληρωθεί το έργο αυτό
με την υπο-στήριξη του Π.Ι., του ΥΠΕΠΘ και του 2ου
ΕΠΕΑΕΚ.
Βενέττα Λαμπροπούλου
Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής
Επιστημονική Υπεύθυνη του
Έργου